THEPOWERGAME
Σε ανακοίνωση για την έγκριση που έδωσε στην επέκταση του ελληνικού προγράμματος για τη μείωση των κόκκινων δανείων «Ηρακλής ΙΙΙ» η Κομισιόν. Όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν, προχώρησε στην έγκριση του προγράμματος, καθώς δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση.
Μάλιστα, ο Επίτροπος Didier Reynders, υπεύθυνος για την πολιτική ανταγωνισμού δήλωσε πως «το σχήμα Ηρακλής έχει ήδη συμβάλει με επιτυχία στην άρση του βάρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών. Η επανεισαγωγή του θα επιτρέψει πλέον στην Ελλάδα να παρέχει περαιτέρω εγγυήσεις σύμφωνες με την αγορά που δεν στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. Με τη σειρά του, αυτό θα επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να επικεντρωθούν στη συμβολή στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας».
Σχέδιο «Ηρακλής»
Όπως διευικρινίζει, ο «Ηρακλής ΙΙΙ» αποτελεί επανεισαγωγή ενός μέτρου που ενέκρινε αρχικά η Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2019, με διάρκεια τότε 18 μήνες. Το πρόγραμμα είχε λάβει παράταση (Ηρακλής ΙΙ) τον Απρίλιο του 2021 κι έληξε στις 9 Οκτωβρίου 2022. Η Ελλάδα κοινοποίησε τα σχέδιά της να επαναφέρει το πρόγραμμα «Ηρακλής», το οποίο θα διαρκέσει έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2024.
Το πρόγραμμα στοχεύει να βοηθήσει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να απομακρύνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους. Στο πλαίσιο του προγράμματος, μία ιδιωτική εταιρεία ειδικού σκοπού θα αγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τις τράπεζες και θα πωλεί χαρτοφυλάκια σε επενδυτές. Το κράτος θα παράσχει δημόσια εγγύηση για τα λιγότερο επικίνδυνα ομόλογα της τιτλοποίησης. Σε αντάλλαγμα, το Δημόσιο θα λάβει αμοιβή με τους όρους της αγοράς. Στόχος είναι να προσελκύσει ένα ευρύ φάσμα επενδυτών και να στηρίξει τις τράπεζες στις συνεχείς προσπάθειές τους να μειώσουν το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους.
Και οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες, που επωφελήθηκαν από το πρόγραμμα παρατήρησαν, σημειώνει η Κομισιόν, δραστική μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους. Ειδικότερα, εκτιμάται ότι, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του προγράμματος «Ηρακλής», ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε από 42% τον Σεπτέμβριο 2019, σε 8,7% στο τέλος του 2022 (που αντιστοιχεί σε τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους, 49,5 δισ. ευρώ σε ακαθάριστη λογιστική αξία. Η επανεισαγωγή του «Ηρακλή» θα βασιστεί στην επιτυχία που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα, γεγονός που μπορεί επίσης να δώσει κίνητρα σε λιγότερο σημαντικές ελληνικές τράπεζες να υποβάλουν αίτηση στο πρόγραμμα.
Η αξιολόγηση της Επιτροπής
Ο «Ηρακλής ΙΙΙ» παραμένει σχεδιασμένος με τρόπο που να διασφαλίζει ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα αμείβεται σύμφωνα με τις συνθήκες της αγοράς για τον κίνδυνο που θα αναλάβει με τη χορήγηση εγγύησης για την κύρια δόση των τιτλοποιημένων μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αυτή η παρέμβαση δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, κατά την Κομισιόν, καθώς εν προκειμένων το κράτος- μέλος παρεμβαίνει όπως θα έκανε ένας ιδιώτης επενδυτής και αμείβεται για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει με τρόπο που θα δεχόταν ένας ιδιώτης επενδυτής.
Η Επιτροπή αξιολόγησε τον Ηρακλή και διαπίστωσε ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα συνεχίσουν να αμείβονται με τους όρους της αγοράς ανάλογα με τον κίνδυνο που αναλαμβάνεται, δηλαδή με τρόπο που θα ήταν αποδεκτός για έναν ιδιωτικό φορέα υπό τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς. Αυτό διασφαλίζεται από τα ακόλουθα στοιχεία:
- Πρώτον, ο κίνδυνος για το κράτος θα είναι περιορισμένος, δεδομένου ότι η κρατική εγγύηση ισχύει μόνο για τη μεγαλύτερη δόση των ομολογιών που πωλούνται από το όχημα τιτλοποίησης. Ένας ανεξάρτητος οργανισμός αξιολόγησης εγκεκριμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα καθορίσει την αξιολόγηση της δόσης των ανώτερων.
- Δεύτερον, η κρατική εγγύηση για τη μεγαλύτερη δόση θα τεθεί σε ισχύ μόνο εάν περισσότερες από τις μισές από τις μη εγγυημένες και ενέχουν κινδύνους δόσεις έχουν πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Αυτό θα διασφαλίσει ότι η κατανομή κινδύνου των τμημάτων ελέγχεται και επιβεβαιώνεται από την αγορά προτού το κράτος αναλάβει οποιοδήποτε κίνδυνο .
- Τρίτον, η αμοιβή του κράτους για τον κίνδυνο θα είναι σύμφωνη με την αγορά . Η προμήθεια εγγύησης θα βασίζεται σε ένα σημείο αναφοράς της αγοράς και θα είναι ανάλογη με το επίπεδο και τη διάρκεια του κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι η προμήθεια εγγύησης που καταβάλλεται θα αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου ανάλογα με τη διάρκεια της έκθεσης του κράτους. Η αμοιβή προσαρμόζεται για να αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες εξελίξεις της αγοράς στην Ελλάδα. Αυτή η δομή αμοιβών, εκτός από το διορισμό ενός εξωτερικού εξυπηρετητή, στοχεύει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της προπόνησης και την πιθανή ανάκαμψη των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν περιέχει κρατικές ενισχύσεις κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Ιστορικό
Υπάρχουν πολλές δυνατότητες για τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν μέτρα απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ τόσο με όσο και χωρίς τη χρήση κρατικών ενισχύσεων, σημειώνει η Κομισιόν στην ανακοίνωσή της.
Η Επιτροπή έχει αναπτύξει ένα προσχέδιο που παρέχει πρακτική, μη δεσμευτική καθοδήγηση στα κράτη μέλη για τον σχεδιασμό και τον καθορισμό μέτρων για τα απομειωμένα assets. Το σχέδιο διευκρινίζει τον επιτρεπτό σχεδιασμό των εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (AMC), που λαμβάνουν δημόσια υποστήριξη -όπως το όχημα ειδικού σκοπού στο παρόν σύστημα- σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο της ΕΕ, ιδίως την Οδηγία ανάκτησης και εξυγίανσης τραπεζών (BRRD), τον κανονισμό για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (SRMR) και τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Η επιλογή του είδους της παρέμβασης ανήκει στο κράτος-μέλος και είναι πάντα η απόφαση του κράτους μέλους εάν θα χορηγήσει οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση. Η Επιτροπή, ως το όργανο που είναι αρμόδιο για τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ, πρέπει να διασφαλίζει ότι κάθε μέτρο που εφαρμόζεται είναι σύμφωνο με τους κανόνες της ΕΕ. Εάν ένα κράτος μέλος επιλέξει να παρέμβει όπως θα έκανε ένας ιδιώτης επενδυτής, τότε μια τέτοια παρέμβαση δεν θα συνιστούσε κρατική ενίσχυση και δεν εμπίπτει στον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ.
Τον Φεβρουάριο του 2016, η Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ένα ιταλικό πρόγραμμα εγγυήσεων για τη διευκόλυνση της τιτλοποίησης μη εξυπηρετούμενων δανείων (Fondo di Garanzia sulla Cartolarizzazione delle Sofferenze – GACS). Το προγραμμα, το οποίο είναι παρόμοιο με το σύστημα «Ηρακλής» που εισήχθη εκ νέου σήμερα, παρατάθηκε τέσσερις φορές, με τελευταία παράταση αυτή της 14ης Ιουνίου 2021. Μέχρι τον Ιούνιο του 2022, το σχέδιο GACS έχει μειώσει κατά περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ (ακαθάριστη λογιστική αξία) τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα.
Ηρακλής ΙΙΙ: Σχεδιασμένος να δέχεται όλα τα πιθανά αιτήματα
Όπως είχε γράψει και το powergame.gr, πρόκειται για ένα νέο πρόγραμμα, όχι παράταση προγενέστερου, το οποίο, αν και έχει ορισμένο ύψος ποσού, είναι σχεδιασμένο ώστε να καλύψει όλα τα πιθανά αιτήματα.
Κερδισμένες από αυτήν την ενσωμάτωση, καθώς θα ρυθμισθούν εκκρεμείς τιτλοποιήσεις, θα είναι οι τράπεζες Εθνική, Πειραιώς, Attica, Παγκρήτια αλλά και οι υπόλοιπες συστημικές Eurobank, Alpha Bank -για το κομμάτι των senior notes του κοινοπρακτικού τιτλοποιημένου δανείου Solar
Στον Ηρακλή εντάσσονται επίσης Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια της Εθνικής, ύψους 600 εκατ. ευρώ, τα οποία έχουν ήδη διακρατηθεί προς πώληση (Held for Sale), με αποτέλεσμα να μειωθεί ο δείκτης NPE της Τράπεζας στο εντυπωσιακό ποσοστό του 3,6% από τα αποτελέσματα του γ’ τριμήνου, αγγίζοντας ιστορικά χαμηλά ποσοστά για όλο το τραπεζικό σύστημα.
Φυσικά, ο νέος Ηρακλής έρχεται να τακτοποιήσει την εκκρεμότητα με τις παλαιότερες τιτλοποιήσεις των τραπεζών Εθνικής (Frontier IΙ 1 δισ. ευρώ) και Πειραιώς (Sunrise III 0,5 δισ. ευρώ), που είχαν προλάβει να υποβάλουν αίτηση στον Ηρακλή ΙΙ για παροχή κρατικών εγγυήσεων (για τα senior ομόλογα των τιτλοποιήσεων), αλλά για μια σειρά από λόγους (με πιο βασικό την καθυστέρηση πέριξ των τότε αιτιάσεων της Eurostat για εγγραφή στο χρέος), το πρόγραμμα έληξε με τα παραπάνω projects να μένουν…παγωμένα μέχρι σήμερα (σε ό,τι αφορά την κάλυψη από εγγυήσεις).
Τώρα το νέο σχήμα, αφού συμπεριλάβει τα παραπάνω deals, καθώς επίσης και το κοινοπρακτικό Solar, ύψους 1,2 δισ. ευρώ (τιτλοποίηση και των τεσσάρων συστημικών Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς), θα αφήσει χώρο για τα «κόκκινα» δάνεια των δύο υπό συγχώνευση τραπεζών, Αttica Bank και Παγκρήτιας, που ετοιμάζονται για τη δημιουργία του πέμπτου μεγαλύτερου πόλου στην τραπεζική αγορά. Σήμερα και οι δύο αυτές τράπεζες είναι αντιμέτωπες με ένα πραγματικά «βουνό» από «κόκκινα» δάνεια, με αποτέλεσμα οι δείκτες NPE να είναι πάνω από 65%. Ο Ηρακλής ΙΙΙ έρχεται να λύσει αυτό το πρόβλημα, διευκολύνοντας την πώληση ή τιτλοποίηση χαρτοφυλακίων «κόκκινων» δανείων με το μοναδικό για τους διεθνείς επενδυτές δέλεαρ των κρατικών εγγυήσεων.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
