THEPOWERGAME
Η νίκη του ακροδεξιού Βίλντερς στις εκλογές της Ολλανδίας χαρακτηρίζεται ως μια ευρύτερη απειλή για την Ευρώπη. Η μεταναστευτική κρίση σε συνδυασμό με την απραξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείρισή της ωθούν πολίτες ακόμα και σε χώρες γνωστές για την ανεκτικότητά τους, όπως η Ολλανδία, στην αγκαλιά των λαϊκιστών και ακροδεξιών σχημάτων. «Μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον Βίλντερς θα είναι πλήγμα για την Ευρώπη» σημειώνει ο Economist, πολλώ δε μάλλον καθώς η αντίστροφη μέτρηση για τις ευρωεκλογές έχει αρχίσει και οι τραγικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή επιτείνουν το μεταναστευτικό δράμα.
Τι σηματοδοτούν όμως οι εξελίξεις αυτές για την Ελλάδα; Πόσο θωρακισμένη είναι η χώρα μας από ένα αυξανόμενο κύμα λαϊκισμού και ξενοφοβίας, που κάνει χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία να ανησυχούν για την άνοδο της Μαρί Λεπέν ή του ακροδεξιού AfD;
Θα έλεγε κανείς ότι η Ελλάδα, μέσα στην ατυχία της δεκαετίας της κρίσης και των μνημονίων, στάθηκε εν μέρει τυχερή. Ήταν σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο για τη χώρα, που βρέθηκε στο χείλος της εξόδου από την ΕΕ και το ευρώ, που γιγαντώθηκε ένα πρωτόγνωρο κύμα λαϊκισμού, της «πάνω και κάτω πλατείας». Το κύμα αυτό εκφράστηκε και πολιτικά με την ανάληψη από τη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ της διακυβέρνησης της χώρας.
Η έξοδος όμως από τα μνημόνια και η υπέρβαση της κρίσης-έστω με τους όρους που αυτή επιτεύχθηκε-, οδήγησε στην αποδυνάμωση του ρεύματος λαϊκισμού στη χώρα μας. Αυτό σηματοδοτήθηκε από την επικράτηση της ΝΔ στις εκλογές του 2019 με την ατζέντα «σταθερότητα-ανάπτυξη» και τη συρρίκνωση κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ, που εξακολούθησε να αντιπολιτεύεται με το εργαλείο του λαϊκισμού και της τυφλής αντιπολιτευτικής τακτικής. Η τάση αυτή επιβεβαιώθηκε και στις διπλές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου 2024, την ώρα που στην Ευρώπη το ρεύμα του λαϊκισμού και της ενίσχυσης της ακροδεξιάς ενισχυόταν. Η περαιτέρω υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνδυασμό με την καθήλωση των ποσοστών στα κόμματα δεξιά της ΝΔ, όπως καταγράφεται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, δείχνει ότι η τοξικότητα του πολιτικού λόγου και οι κορώνες του λαϊκισμού βρίσκονται σε… «ύφεση».
Όμως αυτό κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι μια «νησίδα» μέσα στην Ευρώπη, απρόσβλητη από τα επαναλαμβανόμενα κύματα του λαϊκισμού. Και μόνο το γεγονός ότι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης-με τις ροές να έχουν αυξηθεί ανησυχητικά τους τελευταίους μήνες , δημιουργεί προϋποθέσεις αναζωπύρωσης της ξενοφοβίας και της ανασφάλειας Μια «ασύμμετρη απειλή» -μια τρομοκρατική ενέργεια εντός των συνόρων- θα μπορούσε να πυροδοτήσει ένα κλίμα αποσταθεροποίησης και να τροφοδοτήσει ακόμα και ακραίες εκδηλώσεις ξενοφοβίας -οι πρωτοφανείς εικόνες στο Δουβλίνο το βράδυ της Πέμπτης είναι ενδεικτικές.
Η κυβέρνηση δίνει τη μάχη για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών ιδίως από την Τουρκία -από την άποψη αυτή, έχουν ξεχωριστή σημασία οι διμερείς συνομιλίες μεταξύ Αθήνα και Άγκυρας για τον έλεγχο του μείζονος αυτού προβλήματος. Ωστόσο, η συνολική αντιμετώπισή του περνούσε και περνάει μέσα και από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ -εκεί που οι δυστοκίες για αποτελεσματικές πολιτικές είναι μεγάλες και ο βαθμός δυσκολίας αυξάνεται σε ευθεία αναλογία με την ενίσχυση των ακροδεξιών σχημάτων.
Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τη διαμόρφωση του συσχετισμού δυνάμεων ενόψει των ευρωεκλογών. Τα κόμματα δεξιά της ΝΔ-η Ελληνική Λύση, η Νίκη, οι Σπαρτιάτες-καραδοκούν για να εισπράξουν οφέλη τόσο από την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων, όσο και από τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης. Όπως έδειξε και η δημοσκόπηση της Eteron, από τη μια δεν μπορεί να γίνεται λόγος για γαλάζια πολυκατοικία καθώς «δεν μπορούμε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι τα τρία κόμματα συγκροτούν κάποιου είδους πολιτική κοινότητα. Το κάθε κόμμα έχει το δικό του ακροατήριο» σημειώνει στην ανάλυσή του ο Πέτρος Ιωαννίδης, πολιτικός αναλυτής και διευθυντής της Aboutpeople. Από την άλλη όμως, τα πεδία σύγκλισης της βάσης της ΝΔ και αυτών των κομμάτων είναι σημαντικά κυρίως σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό. Επιπροσθέτως, έχει ήδη επισημανθεί μια ιδιαίτερα αυξημένη επιρροή των ακροδεξιών σχημάτων στην Βόρεια Ελλάδα, όπως αυτή καταγράφτηκε και στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Συνεπώς, το έδαφος για μια αναζωπύρωση του εθνικισμού και λαΪκισμού υπάρχει ενόψει ευρωεκλογών. Και αυτό είναι που θέτει πρόσθετο βαθμό δυσκολίας στον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης ενόψει ευρωεκλογών.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
