THEPOWERGAME
Έντονες είναι οι διαπραγματεύσεις για τη χάραξη διεθνούς συνθήκης για να τεθεί πρώτη φορά υπό έλεγχο η μόλυνση του περιβάλλοντος από τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης. Είναι ένα κρίσιμο στάδιο που θα δείξει έως ποιο βαθμό η διεθνής κοινότητα είναι αποφασισμένη να καταπολεμήσει στην πράξη την κλιματική κρίση.
Περίπου 160 χώρες συμμετέχουν στο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP) και τα ισχυρότερα μέρη χωρίζονται σε δυο κατηγορίες. Αυτά που εξαρτώνται από την παραγωγή πετρελαίου, φυσικού αερίου και πετρελαιοχημικών και τα οποία αποκρούουν προτάσεις για τη μείωση της προσφοράς, καθώς το 98% των πλαστικών προέρχεται από ορυκτά καύσιμα. Αντίθετα, η Ε.Ε. μαζί με άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας, του Καναδά και της Κένυας, απαιτούν τη λήψη αυστηρών μέτρων για τη μείωση της παραγωγής και χρήσης πλαστικών, όπως τα πολυμερή υλικά που προέρχονται από πετροχημικά ή τα πλαστικά PVC.
Οι διαβουλεύσεις υπό την αιγίδα του UNEP λαμβάνουν χώρα στο Ναϊρόμπι από τις 13 έως τις 19 Νοεμβρίου για τη σύνταξη του ονομαζόμενου «εγγράφου μηδέν» (zero draft), το οποίο θεωρητικά θα θέσει τις προδιαγραφές για τη χάραξη της διεθνούς συνθήκης έως τα τέλη του ερχόμενου έτους. Στο Σαν Φρανσίσκο, εν τω μεταξύ, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Κίνας, όπου συναντήθηκαν κατ’ ιδίαν μετά από έναν χρόνο και πλέον, συμφώνησαν στην επιτάχυνση των πράσινων τεχνολογιών και τη στήριξη στόχου της COP28 για τον τριπλασιασμό της παραγωγικής ικανότητας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2030. Η COP28, δηλαδή η 28η διάσκεψη για το κλίμα, θα πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου έως την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου στο Ντουμπάι.
Ο συνασπισμός χωρών υπό την αιγίδα της Σαουδικής Αραβίας και η στάση των ΗΠΑ
Υπέρμαχοι του περιβάλλοντος τονίζουν πως είναι σημαντικό να συμφωνηθούν δραστικά μέτρα στο Ναϊρόμπι καθώς μόνον το 10% των 400 εκατ. τόνων σε πλαστικά που παράγεται κάθε χρόνο καταλήγει στην ανακύκλωση. Εξωτερικοί παρατηρητές φοβούνται, παράλληλα, πως οι χώρες και οι βιομηχανίες που εξαρτώνται από το εμπόριο πλαστικών έχουν ισχυρά κίνητρα για μια μετριοπαθή συνθήκη, διότι υποχρεούνται να θωρακίσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα σε εποχή που, ούτως ή άλλως, εντείνονται οι πιέσεις για τη μείωση των εκπομπών ρύπων.
Δεν είναι τυχαίο που η Σαουδική Αραβία ηγείται ενός συνασπισμού με τη Ρωσία, το Ιράν, την Κούβα, την Κίνα και το Μπαχρέιν που επιδιώκει μια συνθήκη που θα επικεντρώνεται στη διαχείριση απορριμμάτων και όχι σε μια επιβολή περιορισμών στην παραγωγή. Ανάλογη στάση τηρεί το Διεθνές Συμβούλιο Χημικών Ενώσεων (ICCA), δίνοντας βάρος σε μέτρα που «θα επιταχύνουν μια κυκλική οικονομία για τα πλαστικά», όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Μάθιου Κάστνερ στο πρακτορείο Reuters.
Επίσης, η Σαουδική Αραβία, το ισχυρότερο μέλος του ΟΠΕΚ που κατέχει κάποια από τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, θεωρεί πως οι αποφάσεις για τη χάραξη της συνθήκης θα πρέπει να λαμβάνονται εν κοινή συναινέσει και όχι με τον κανόνα της πλειοψηφίας. Είναι ένα ζήτημα που τέθηκε από το Ριάντ τον περασμένο Ιούνιο και δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί. Εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων τονίζουν πως οι συνομιλίες θα πρέπει να εστιάσουν σε ουσιαστικά ζητήματα, όπως εάν θα πρέπει να υιοθετηθούν προδιαγραφές διαφάνειας ως προς τη χρήση χημικών στην παραγωγή πλαστικών.
Εντύπωση προκάλεσε η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ. Μέχρι πρότινος, η Ουάσιγκτον υποστήριζε πως μια διεθνής συνθήκη θα πρέπει να στηρίζεται στα σχέδια κάθε χώρας για τον έλεγχο των πλαστικών. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, ωστόσο, τόνισε πως τα μεμονωμένα σχέδια των χωρών οφείλουν να αντανακλούν παγκόσμιους στόχους για τη μείωση της μόλυνσης του περιβάλλοντος από τα πλαστικά που να είναι «ουσιαστικοί και εφικτοί», αναφέρει το Reuters.