THEPOWERGAME
Το «Μετρό της Γάζας» είναι αν μη τι άλλο τρομερό. Το δίκτυο σηράγγων που έχει κατασκευάσει η Χαμάς κάτω από τον θύλακα έχει μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων και στεγάζει κέντρα διοίκησης, αποθήκες όπλων, τροφίμων και καυσίμων. Δίνει στους μαχητές της Χαμάς τη δυνατότητα να στήνουν ενέδρες στα ισραηλινά στρατεύματα και να προστατεύονται από τις βόμβες και το πυροβολικό.
Ο δεδηλωμένος στόχος του Ισραήλ είναι να καταστρέψει τη Χαμάς. Τα στρατεύματά του, τα οποία εισήλθαν στη Γάζα στις 27 Οκτωβρίου, προσπαθούν επομένως να επιτεθούν και να απενεργοποιήσουν τις σήραγγες. Στις 8 Νοεμβρίου το Ισραήλ δήλωσε ότι είχε ήδη καταστρέψει 130. Επίσης, είναι γνωστό ότι οι υπόγειες μάχες είναι σκληρές και θανατηφόρες. Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) θα χρησιμοποιήσουν διάφορες τεχνολογίες για να βοηθήσουν τους στρατιώτες τους να πετύχουν τον στόχο τους.
Το πρώτο μέλημα είναι να βρεθούν οι σήραγγες. Το δίκτυο κατασκόπων του Ισραήλ στη Γάζα έχει μειωθεί από τότε που αποσύρθηκε το 2005, λέει ο Michael Milshtein, έφεδρος συνταγματάρχης των IDF. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη παρακολούθησης είναι μια εναλλακτική λύση. Μπορούν να ανιχνεύσουν «μοτίβα κινητικότητας» που δίνουν ενδείξεις για το πού βρίσκονται οι είσοδοι. Δηλαδή, λέει ο Robert Cardillo, πρώην διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Γεωχωρικών Πληροφοριών της Αμερικής, σκεφτείτε 20 άνθρωποι να εισέρχονται σε μια μικρή δομή και κανείς να μη βγαίνει για 24 ώρες.
Οι δορυφόροι είναι επίσης χρήσιμοι. Τα σύγχρονα δορυφορικά ραντάρ μπορούν να ανιχνεύσουν διακυμάνσεις της επιφάνειας του εδάφους ύψους χιλιοστών. Αυτό είναι αρκετό για να εντοπιστούν οι ανεπαίσθητες αλλαγές που προκαλούνται σε μια περιοχή από τη διάνοιξη σηράγγων -αν και ο Joel Roskin, γεωμορφολόγος που ανέλυσε δίκτυα σηράγγων κατά τη διάρκεια της θητείας του στις IDF, σημειώνει ότι τα μπάζα που δημιουργήθηκαν από τον βομβαρδισμό της Γάζας από το Ισραήλ θα έχουν δυσκολέψει μια τέτοιου είδους ανάλυση.
Τα στρατεύματα μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν γεωμετρικά ραντάρ, τα οποία μπορούν, σε ιδανικές συνθήκες, να ανιχνεύσουν κενά έως και 30 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Όμως, τα παράκτια, υφάλμυρα εδάφη της Γάζας απέχουν πολύ από τις ιδανικές συνθήκες. Στην πράξη, η εμβέλεια ανίχνευσης περιορίζεται σε μερικά μέτρα. Η τεχνολογία, λέει ο δρ Roskin, έχει αποδειχθεί «αναξιόπιστη» στο παρελθόν.
Η ακουστική ανίχνευση μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα. Ο Amir Avivi, πρώην αναπληρωτής διοικητής της Μεραρχίας Γάζας των IDF, λέει ότι οι αισθητήρες δόνησης μπορούν να ανιχνεύσουν τη διάνοιξη μιας νέας σήραγγας, αλλά είναι λιγότερο χρήσιμοι στην ανεύρεση υπαρχόντων. Αυτές μπορούν να εντοπιστούν καλύτερα με επίγειο σόναρ. Όπως και το αντίστοιχο θαλάσσιο, αυτό συνεπάγεται την αποστολή ηχητικών κυμάτων (συχνά με σφυροκόπημα σε μεταλλική πλάκα) και την ακρόαση για ηχώ. Η ανίχνευση του «κάτω κόσμου» με αυτόν τον τρόπο, λέει ο Carey Rappaport, επιστήμονας πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Northeastern της Μασαχουσέτης, μπορεί να αποκαλύψει σήραγγες σε βάθος 100 μέτρων.
Βέβαια, υπάρχουν και πιο εντυπωσιακές τεχνολογίες. Τα θαμμένα δίκτυα οπτικών ινών μπορούν να ανιχνεύσουν τις υπόγειες δονήσεις από την «οπισθοσκέδαση» που προκαλούν στα φωτόνια που ταξιδεύουν μέσω των καλωδίων. Η Sintela, μια βρετανική εταιρεία πώλησης τέτοιας τεχνολογίας, δεν έχει μιλήσει για τις λεπτομέρειες, αλλά το σύστημά της, με την επωνυμία Onyx, χρησιμοποιείται στα νότια σύνορα της Αμερικής. Οι σήραγγες μπορούν ακόμα να αποκαλυφθούν με την ανίχνευση μικροσκοπικών μειώσεων της βαρυτικής έλξης που προκαλούνται από τα κενά τους. Για να πετύχει ένα τέτοιο εγχείρημα, η Silicon Microgravity, μια βρετανική νεοσύστατη εταιρεία, στοχεύει να αναπτύξει μέχρι το τέλος του επόμενου έτους ένα εξαιρετικά ευαίσθητο βαρυτόμετρο.
Μόλις εντοπιστεί η σήραγγα, το επόμενο βήμα είναι να απενεργοποιηθεί ή να καταστραφεί. Σε σχετικά ρηχές σήραγγες αυτό μπορεί να γίνει από αέρος, χρησιμοποιώντας βόμβες bunker-buster, που διαπερνούν το έδαφος πριν πυροδοτηθούν. Όμως η τακτική της Χαμάς να σκάβει σήραγγες κάτω από τις υποδομές των πολιτών σημαίνει ότι τέτοια πλήγματα μπορούν να σκοτώσουν πολλούς αμάχους που βρίσκονται στο σημείο. Οι IDF, για παράδειγμα, ισχυρίζονται ότι ορισμένοι από τους ηγέτες της Χαμάς κρύβονται σε ένα δίκτυο σηράγγων κάτω από το νοσοκομείο Αl-Shifa, το μεγαλύτερο της Γάζας.
Η Αίγυπτος, η οποία ελέγχει τα νότια σύνορα της Γάζας, έχει στο παρελθόν πλημμυρίσει με λύματα τις σήραγγες λαθρεμπορίου που χρησιμοποιεί η Χαμάς. Το Ισραήλ έχει ρίξει σκυρόδεμα σε σήραγγες κατά τη διάρκεια προηγούμενων συγκρούσεων. Ωστόσο, όπως εκτιμά ένας Αμερικανός στρατιωτικός αξιωματούχος, η μεταφορά αρκετού σκυροδέματος είναι μάλλον ανέφικτη στον παρόντα πόλεμο.
Ένας Ισραηλινός αξιωματούχος ασφαλείας λέει ότι οι IDF θα χρησιμοποιήσουν «βόμβες σφουγγάρια» (“sponge bombs”) οι οποίες περιέχουν χημικές ουσίες που, όταν αναμειγνύονται μετατρέπονται σε έναν πυκνό, σκληρό αφρό, μπλοκάροντας τη σήραγγα και κερδίζοντας χρόνο για την κατάλληλη κατεδάφιση με εκρηκτικά αργότερα. Οι βόμβες αυτές χρησιμοποιούνται επίσης σε μια τακτική γνωστή ως «μοβ μαλλιά» (“purple hair”). Μια χειροβομβίδα καπνού ρίχνεται σε μια σήραγγα πριν η βόμβα-σφουγγάρι σφραγίσει την είσοδο. Εάν ο παγιδευμένος καπνός βγαίνει από ένα κοντινό κτίριο, αυτό υποδηλώνει ότι κρύβει μια άλλη είσοδο.
Κάποιες φορές, όμως, οι στρατιώτες πρέπει να εισέλθουν στις σήραγγες. Τα γεωτρύπανα μπορούν να δημιουργήσουν νέες εισόδους για να αποφύγουν τις παγίδες που έχουν τοποθετηθεί στις υπάρχουσες. Η Elbit Systems, μια ισραηλινή εταιρεία, έχει αναπτύξει ένα οπλισμένο τετρακόπτερο που χρησιμοποιεί μηχανική όραση για να πετάει σε κλειστούς χώρους. Άλλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μπορούν να κυλήσουν μέσα σε σήραγγες και να ανέβουν σκάλες.
Και οι δύο πλευρές θα δώσουν σκληρή μάχη, με τη Χαμάς να ελπίζει ότι οι σήραγγές της θα τη βοηθήσουν να αντισταθμίσει το συντριπτικό πλεονέκτημα των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας σε δύναμη πυρός και τους Ισραηλινούς από πλευράς τους να σκέφτονται ότι η τεχνολογία τους μπορεί να μετατρέψει αυτές τις ίδιες σήραγγες από καταφύγιο σε παγίδα.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
