THEPOWERGAME
Ένας παρατεταμένος πόλεμος ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ μπορεί να προκαλέσει μια μεγάλη οικονομική καταστροφή, πέραν της ανθρωπιστικής τραγωδίας που εκτυλίσσεται σήμερα στη Λωρίδα της Γάζας. Το Ισραήλ αντιπροσωπεύει μία από τις οικονομίες που ευημερούν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, η οποία ιστορικά συμπυκνώνει μεγάλες και βαθύτατες αντιθέσεις. Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και το συνεπακόλουθο σφοδρό πολεμικό μέτωπο που άνοιξε στη Λωρίδα της Γάζας, το οικονομικό τοπίο έχει αλλάξει άρδην στο Ισραήλ.
Εκτός της τεχνολογίας, που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον μεταποιητικό κλάδο της χώρας, ο τουρισμός είχε ξεκινήσει να ανακάμπτει μετά την πανδημία. Οι Συμφωνίες του Αβραάμ, που υπεγράφησαν με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Σουδάν, το Μαρόκο και το Μπαχρέιν κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών είχαν δημιουργήσει ελπίδες πως το εμπόριο με τον αραβικό κόσμο θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή ομαλότητας στην ευρύτερη περιοχή. Μάταια, όμως. Το Abraham Accords Peace Institute είχε υπολογίσει πως ήταν εφικτές η δημιουργία τεσσάρων εκατ. θέσεων εργασίας και η τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας κατά ένα τρισ. δολάρια μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Όμως οι εκτιμήσεις αυτές επισκιάζονται σήμερα από τον πόλεμο. Οι επιθέσεις της Χαμάς οδήγησαν στον θάνατο πάνω από 1.400 αμάχων, ενώ η πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας από τον ισραηλινό στρατό έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 5.000 ανθρώπου;.
Πηγές των New York Times στο Ισραήλ επιβεβαιώνουν υποψίες για μια επιβράδυνση του κλάδου της τεχνολογίας μετά την επιστράτευση πάνω από 350.000 εφέδρων και το πάγωμα του τουρισμού λόγω των εύλογων φόβων για ευρύτερη ανάφλεξη στην περιοχή. H Chevron σταμάτησε τις εξαγωγές φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Αίγυπτο μέσω του αγωγού EMG, ενώ η κυβέρνηση του Τελ Αβίβ ανέστειλε την παραγωγή φυσικού αερίου από το κοίτασμα Tamar.
Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου η κεντρική τράπεζα δρομολόγησε πρωτοφανή μέτρα της τάξεως των 30 δισ. δολαρίων για τη στήριξη του εγχώριου νομίσματος, του σέκελ. Οι απώλειες του χρηματιστηριακού δείκτη TA-35 φθάνουν το 9%, ενώ το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει πως το δημοσιονομικό έλλειμμα θα φθάσει στο 3,5% του ΑΕΠ, έναντι πιο απαισιόδοξων προβλέψεων από αναλυτές των Financial Times. Η Psagot Investment House, ένας από τους παλαιότερους επενδυτικούς οίκους του Ισραήλ, εκτιμά πως η οικονομία θα συρρικνωθεί από 2% έως 3% μεταξύ του γ’ και του δ’ τριμήνου, αναφέρει η βρετανική εφημερίδα.
Βέβαια, η οικονομία του Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να ανακάμπτει, ενώ η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη ήταν εξαρχής κακή. Όπως είχε επισημάνει νωρίτερα φέτος το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας και οι εντεινόμενοι περιορισμοί στη Δυτική Όχθη δημιουργούσαν μεγάλα εμπόδια στην ανάπτυξη και την πρόοδο του ιδιωτικού κλάδου. Σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για τον κίνδυνο μιας ανθρωπιστικής καταστροφής στη Λωρίδα της Γάζας, με τη διεθνή κοινότητα να ασκεί πιέσεις για την παροχή βοήθειας στους αμάχους.
Οικονομικοί αναλυτές, ωστόσο, τονίζουν πως οι οικονομικές επιδόσεις του Ισραήλ τα προηγούμενα τρίμηνα είχαν αρχίσει να επιβραδύνονται λόγω των μεταρρυθμίσεων στο σύστημα απονομής Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Νετανιάχου, προκαλώντας αντιδράσεις ακόμη και από παράγοντες του τεχνολογικού κλάδου. Εντούτοις, το νέο πολεμικό μέτωπο δεν δυσχεραίνει μόνον τις οικονομικές προοπτικές για το Ισραήλ, αλλά απειλεί να επισκιάσει την ευρύτερη περιοχή, εάν υπάρξει γενικευμένη ανάφλεξη.