THEPOWERGAME
Περίπου 10 ημέρες από την επόμενη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, αναλυτές της αγοράς προσπαθούν να προσδιορίσουν τις προθέσεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια και το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που εκπονήθηκε επί πανδημίας (ΡΕΡΡ).
Σε αυτή τη φάση, τα επικρατέστερα σενάρια θέλουν την ΕΚΤ να διατηρεί αμετάβλητα τα επιτόκια όχι μόνον στη συνεδρίαση της 26ης Οκτωβρίου αλλά και σε αυτήν της 14ης Δεκεμβρίου. Την ίδια ώρα, έξι πηγές που μίλησαν στο Reuters θεωρούν πως είναι πολύτιμη η ευελιξία του ΡΕΡΡ (Pandemic Emergency Purchase Programme), παροτρύνοντας την ΕΚΤ να παραμερίσει προσωρινά τη συζήτηση για τον τερματισμό του προγράμματος.
Το τοπίο είναι ρευστό λόγω του νέου πολεμικού μετώπου που άνοιξε στη Μέση Ανατολή, με τη γεωπολιτική αστάθεια να επανέρχεται στο προσκήνιο και να απειλεί τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό. Μέσα στην εβδομάδα, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, δήλωσε στους Financial Times πως ο πόλεμος του Ισραήλ με τη Χαμάς δημιουργεί νέες προκλήσεις στις οικονομίες.
Ήδη η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου επηρέασε τον πληθωρισμό στη Βρετανία, ο οποίος διατηρήθηκε αμετάβλητος στο 6,7% τον Σεπτέμβριο έναντι υποχώρησης στο 6,6% που αναμένονταν από αναλυτές του Bloomberg. Στην Ευρωζώνη, επιβεβαιώθηκε πρόσφατα από την Eurostat πως κινήθηκε στο 4,3% τον Σεπτέμβριο από το 5,2% του Αυγούστου.
Αναμένεται, όμως, να διαπιστωθεί εάν θα επηρεαστεί ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο μετά τις ανατιμήσεις στο πετρέλαιο. Την Τετάρτη, η τιμή του Μπρεντ ξεπέρασε τα 91 δολάρια το βαρέλι μετά την κλιμάκωση της βίας στο νέο πολεμικό μέτωπο της Μέσης Ανατολής. Αρχές του μήνα κυμαίνονταν στα 84 δολάρια το βαρέλι.
Μετά την αύξηση των επιτοκίων για 10η φορά τον περασμένο μήνα, ο Ισπανός κεντρικός τραπεζίτης, Πάμπλο Ερνάντες ντι Κώος, δήλωσε στους Financial Times πως είναι εφικτό να χαλιναγωγηθεί μεσοπρόθεσμα ο πληθωρισμός στον στόχο του 2% εάν το κόστος δανεισμού διατηρηθεί στα τρέχοντα επίπεδα για μια παρατεταμένη περίοδο. Βέβαια ο Ερνάντες ντι Κώος συγκαταλέγεται στη συνομοταξία των «περιστεριών» που προασπίζουν την ήπια μετάβαση της νομισματικής πολιτικής σε αντίθεση με την αυστηρή γραμμή που ακολουθούν τα «γεράκια» της ΕΚΤ. Προ ημερών, ένα από τα γεράκια της ΕΚΤ, ο Ρόμπερτ Χόλζμαν, που είναι επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας στην Αυστρία, δεν απέκλεισε μια ή ακόμη και δυο επιπλέον αυξήσεις στα επιτόκια εάν υπάρξουν «πρόσθετες αναταραχές» στην οικονομία.
Απευθυνόμενος στο αμερικανικό CNBC, o Χόλζμαν είπε προ ημερών πως «ο κύκλος των ανοδικών επιτοκίων θα μπορούσε να κλείσει εάν όλα κυλίσουν ομαλά» αλλά «βρισκόμαστε ακόμη σε μια περίοδο που δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς» θα φθάσει ο πληθωρισμός στο επιθυμητό επίπεδο.
Πολύτιμη η ευελιξία του ΡΕΡΡ λένε πηγές από την ΕΚΤ ύστερα από τα σχέδια της Ρώμης για αύξηση των δημοσίων δαπανών
Η συζήτηση για τη διατήρηση της ευελιξίας του ΡΕΡΡ ξεκίνησε αρχές του μήνα αφού τα σχέδια της Ρώμης για την αύξηση των δημοσίων δαπανών κατά 15,7 δισ. ευρώ και κατ’ επέκταση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 4,3% του ΑΕΠ μέσα στο 2024 επανέφεραν φόβους για τη βιωσιμότητα του ιταλικού χρέους, ένα από τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη.
Οι φόβοι αυτοί οδήγησαν προς στιγμήν το spread ανάμεσα στα 10ετή ιταλικά και γερμανικά ομόλογα στο υψηλό 10μήνου σε μια γενικότερη συγκυρία που είναι επίφοβη για τις αγορές χρέους. Σε αυτή τη φάση έχουν παγώσει οι νέες τοποθετήσεις σε κρατικά ομόλογα στο ΡΕΡΡ καθώς έχει παρέλθει η οικονομική κρίση της πανδημίας. Η ΕΚΤ, όμως, δεσμεύτηκε πως θα αντικαθιστά κρατικούς τίτλους που λήγουν με νέους, τουλάχιστον, έως τα τέλη του 2024.
Μεγάλη αλλαγή των δεδομένων στις αγορές κρατικών ομολόγων
Η μεγάλη και απότομη αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες και ειδικότερα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) άλλαξαν άρδην τα δεδομένα στις αγορές δημοσίου χρέους. Σήμερα το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ, παραδείγματος χάριν, βρίσκεται στο 4%, αντανακλώντας ένα ιστορικά υψηλό επίπεδο για την Ευρωζώνη με αθροιστική άνοδο 450 μονάδων βάσης από τον Ιούλιο του 2022.
Αν και ο πληθωρισμός και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού έχει υποχωρήσει συγκριτικά με ένα 18μήνο πριν, όταν είχε ξεκινήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι κεντρικοί τραπεζίτες στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Ευρωζώνη ξεκαθάρισαν πρόσφατα πως το κόστος δανεισμού θα παραμείνει υψηλό στις οικονομίες τους. Εκεί αποδίδεται το κύμα ρευστοποιήσεων στις αγορές των κρατικών ομολόγων μέσα στις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου, προκαλώντας νευρικότητα στις αγορές. Ήπιες ανοδικές τάσεις επανήλθαν τη Δευτέρα, με την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου και αυτήν του γερμανικού να κινούνται αυτή τη Δευτέρα στο 4,68% και το 2,75%, αντίστοιχα, από το περίπου 1,5% και 0,19% πέρσι τον Μάρτιο.