THEPOWERGAME
Το φράγμα των 90 δολαρίων έσπασε χθες η τιμή του Brent, για πρώτη φορά από τον Νοέμβριο του 2022, μετά την απόφαση της Ρωσίας και της Σ. Αραβίας να επεκτείνουν τη μείωση των εξαγωγών κατά 1,3 εκατ. βαρέλια την ημέρα έως το τέλος του 2023. Επανέρχονται έτσι οι ανησυχίες για αναθέρμανση της ενεργειακής κρίσης εν όψει του χειμώνα. Η τιμή του αργού WTI έφτασε κοντά στα 88 δολάρια, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Νοέμβριο. Ο πονοκέφαλος του ενεργειακού πληθωρισμού επιστρέφει σε μια στιγμή που ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή είχε εμφανίσει σημάδια σταθερής εξασθένησης και είχε επιτρέψει στην ΕΚΤ να εξετάζει την παύση αύξησης των επιτοκίων.
Από το τρομακτικό επίπεδο του 40,7%, που βρισκόταν τον Σεπτέμβριο του 2022, ο ενεργειακός πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε σε αρνητικό έδαφος τους τελευταίους μήνες, στο -6,1% τον Ιούλιο, συμβάλλοντας στην αξιοσημείωτη εξασθένηση του γενικού δείκτη πληθωρισμού μέσα στο 2023. Το γεγονός ότι ο πληθωρισμός έπεσε από το 10,6% τον Οκτώβριο του 2022 στο 5,3% τον Ιούλιο του 2023 οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πτώση των τιμών της ενέργειας και κυρίως του φυσικού αερίου.
Στα τέλη Αυγούστου του 2022 η ευρωπαϊκή τιμή του φυσικού αερίου (ολλανδικό TTF) εκτοξευόταν στα 339 ευρώ/μεγαβατώρα και σήμερα βρίσκεται στα 35 ευρώ/μεγαβατώρα. Η κατά 90% πτώση των τιμών του φυσικού αερίου βοήθησε την Ευρώπη να περάσει έναν ήπιο χειμώνα από πλευράς ενεργειακής ακρίβειας, σε σύγκριση με τις πολύ ζοφερές προβλέψεις που δημοσιεύονταν εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Μαζί με τα μεγάλα δημοσιονομικά πακέτα στήριξης που διέθεσαν οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές γλίτωσαν τη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση της σύγχρονης ιστορίας.
Η τιμή του Brent έχει ενισχυθεί κατά 36% από τα προ πανδημίας επίπεδα και κατά 17% από τα τέλη του 2021. Πετρέλαιο και φυσικό αέριο συνεχίζουν να επηρεάζονται σημαντικά από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και οι αναλυτές πιστεύουν ότι ο ενεργειακός πληθωρισμός μπορεί να ανακάμψει. Η μείωση της παραγωγής από τις χώρες του ΟΠΕΚ+ συντηρεί ένα κλίμα ανασφάλειας στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά. Ως πρόσθετη πηγή ανησυχίας λειτουργεί η χαμηλότερη του αναμενομένου ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας, η οποία πάντοτε επηρεάζει τις τιμές.
Η Ρωσία, η δεύτερη σε εξαγωγές πετρελαίου στον κόσμο, μειώνει τις εξαγωγές της κατά 300.000 βαρέλια την ημέρα και έχει τελευταία συγχρονιστεί με τη Σ. Αραβία, αποφασίζοντας μαζί επιπλέον περικοπές από αυτές που συμφωνούνται σε επίπεδο ΟΠΕΚ+. Η Μόσχα είχε ανακοινώσει ότι θα μειώσει τις εξαγωγές πετρελαίου κατά 5% ή 500 χιλ. βαρέλια την ημέρα τον Αύγουστο και κατά 300 χιλ. βαρέλια την ημέρα τον Σεπτέμβριο. Μειώνει επίσης την παραγωγή κατά 500 χιλ. βαρέλια ημερησίως έως το τέλος του 2024. Η απόφαση, ωστόσο, και των δύο χωρών να επεκτείνουν τις περικοπές για άλλους τρεις μήνες ήταν αναπάντεχη, στέλνοντας έτσι την τιμή του Brent στα 90 δολάρια.
Η μεταβλητότητα είναι τελευταία το βασικό χαρακτηριστικό και στην αγορά φυσικού αερίου. Παρά το γεγονός ότι το ολλανδικό TTF στα 35 ευρώ είναι περίπου 40% χαμηλότερα από τα επίπεδα του Μαρτίου 2023 και δεν θυμίζει σε τίποτα την κρίση του 2022, οι μεταβολές δείχνουν έντονη νευρικότητα. Πριν από σχεδόν έναν μήνα η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη εκτινάχθηκε, έπειτα από δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι οι εργαζόμενοι σε μεγάλα εργοστάσια LNG στην Αυστραλία σχεδίαζαν απεργιακές κινητοποιήσεις, ζητώντας υψηλότερους μισθούς και καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Φαίνεται λοιπόν ότι ακόμη και με τις αποθήκες φυσικού αερίου γεμάτες εν όψει του χειμώνα, η Ευρώπη δεν έχει ξεμπερδέψει με την ενεργειακή κρίση. Οι αγορές συνεχίσουν να ταράζονται κάθε φορά που προκύπτει κάποιο πρόβλημα στην τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο και τίποτα δεν μπορεί να προδικάσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις των επόμενων μηνών. Αναλυτές εκφράζουν την ανησυχία νέας κλιμάκωσης του ενεργειακού πληθωρισμού, που θα έχει σοβαρές συνέπειες για την ευρωπαϊκή οικονομία.