THEPOWERGAME
Τα τρία ανοιχτά ενεργειακά μέτωπα συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, στη χθεσινή τριμερή Σύνοδο Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, στη Λευκωσία. Οι Νίκος Χριστοδουλίδης, Κυριάκος Μητσοτάκης και Βενιαμίν Νετανιάχου προχώρησαν σε διευρυμένες συνομιλίες, με επίκεντρο τη διασύνδεση των τριών χωρών και την ενίσχυση της συνεργασίας τους στον τομέα της ενέργειας. Πρόκειται για το σχέδιο του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, για την (πολιτική) τύχη του οποίου φαίνεται πως θα ληφθούν αποφάσεις εντός εξαμήνου, την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, που προωθεί η Euroasia Interconnector, και την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Αν και δεν υπήρξαν σχετικές δηλώσεις, οι τρεις ηγέτες ασχοληθηκαν και με τον ρόλο που επιδιώκει να διαδραματίσει η Τουρκία σε μια περίοδο αναθέρμανσης των σχέσεων με το Ισραήλ. Πάντως, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός προανήγγειλε αποφάσεις για εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη το αργότερο εντός των επόμενων έξι μηνών, ενώ στο κοινό ανακοινωθέν που υπέγραψαν οι 3 ηγέτες έκαναν λόγο για «ενεργειακές συνέργειες».
«Συμφωνήσαμε ότι ο ενεργειακός τομέας, και ιδίως το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική ενέργεια και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποτελούν στέρεο θεμέλιο για τη συνεργασία στην περιοχή, με βάση το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας και του σεβασμού όλων των κρατών να ασκούν τα δικαιώματά τους στην αντίστοιχη ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα τους», αναφέρεται στο Κοινό Ανακοινωθέν. «Υπό το πρίσμα της αυξανόμενης ανάγκης για ενεργειακή διαφοροποίηση και διασυνδεσιμότητα, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων, επιβεβαιώνουμε εκ νέου το κοινό ενδιαφέρον για την προώθηση των προοπτικών για έναν αξιόπιστο ενεργειακό διάδρομο από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζουμε τη σημασία της περαιτέρω προώθησης ενεργειακών συνεργειών με ομοϊδεάτισσες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του EastMed Gas Forum (EMGF) και περιφερειακών έργων, όπως ο διασυνδετήριος αγωγός EuroAsia Interconnector, και πιθανών αγωγών φυσικού αερίου/υδρογόνου».
Από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου -ο οποίος αναφέρθηκε στο σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης των ηλεκτρικών συστημάτων του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας-, η χώρα του βλέπει πλέον πολύ πιο ζεστά την προοπτική κατασκευής του EuroAsia Interconnector. Ωστόσο, εγείρονται ερωτήματα γενικά, αλλά και ειδικά από πλευράς Κομισιόν σχετικά με τη βιωσιμότητα του έργου. Υπενθυμίζεται πως προ ολίγων ημερών ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου, παραδέχτηκε ότι το κόστος του έργου προσεγγίζει τα 2 δισ. ευρώ, εκτιμώντας μάλιστα πως υπολείπεται περίπου το ποσό του €1.1 δισεκατομμυρίου. Η αμφισβήτηση από τις Βρυξέλλες του κατά πόσο είναι βιώσιμο το έργο και οι προειδοποιήσεις ότι πρέπει να βρεθεί επιπλέον χρηματοδότηση και να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα προκαλούν προβληματισμό.
Στο σχήμα συμμετέχει και ο ΑΔΜΗΕ, που έχει έρθει σε προκαταρκτική συμφωνία με ισραηλινό fund για την είσοδό του στο μετοχικό κεφάλαιο του Euroasia. Η δρομολογημένη συμμετοχή του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Ελλάδας στο έργο με ποσοστό τουλάχιστον 25% (στη βάση του Letter of Intent που έχει υπογράψει με τον Euroasia Interconnector) και με την προοπτική περαιτέρω αύξησης στο 33%, αποτέλεσε «εχέγγυο» για να πειστούν οι Ισραηλινοί επενδυτές να εισέλθουν στο project, συνεκτιμώντας -μεταξύ άλλων- την τεχνογνωσία του ΑΔΜΗΕ σε έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων. Όμως, το χρηματοδοτικό κενό παραμένει και αναζητούνται πρόσθετα κεφάλαια.
Για τον Eastmed, στις δηλώσεις του ο Βενιαμίν Νετανιάχου σημείωσε ότι συζητήθηκαν τρόποι με τους οποίους το Ισραήλ θα μπορέσει να εξάγει φυσικό αέριο στην Ευρώπη και πως ανάλογες αποφάσεις θα πρέπει να λάβει και η Κύπρος. «Ψάχνουμε τρόπους», είπε ο κ. Νετανιάχου, «να συνεργαστούμε σε αυτόν τον τομέα και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν εντός των επόμενων τριών με έξι μηνών». Οι συγκυρίες που οδήγησαν στο «πάγωμα» του East Med, σε συγκερασμό με τη δυσπιστία που επικράτησε κατά καιρούς γύρω από το έργο, δεν ήταν ικανές να ανακόψουν το ενδιαφέρον που εξακολουθούν να δείχνουν τα τρία κράτη.
Οι δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού σχετίζονται με τη δεδομένη επιθυμία της κυβέρνησης να εξάγει το ισραηλινό φυσικό αέριο μέσω της Κύπρου στην Ευρώπη, είτε μέσω αγωγού, είτε μέσω υγροποίησης ισραηλινού αερίου στην Κύπρο και μεταφοράς του σε ευρωπαϊκές αγορές με πλοία. Όπως όλα δείχνουν, βέβαια, δεν έχει εγκαταλειφθεί και το σχέδιο για κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στην Κύπρο, η οποία με καύσιμο το ισραηλινό αέριο θα παράγει ρεύμα, που θα εξάγει μέσω του ηλεκτρικού καλωδίου Euroasia, τόσο προς την Ελλάδα, όσο και προς το Ισραήλ για την κάλυψη των ενεργειακών του αναγκών. Όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά. Στις δικές του δηλώσεις ο Έλληνας πρωθυπουργός είπε ότι αν και η Ελλάδα δεν παράγει φυσικό αέριο, αποτελεί τη φυσική δίοδο για εισαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη. «Για τον λόγο αυτόν», είπε ο κ. Μητσοτάκης, «η Αθήνα παρακολουθεί με ενδιαφέρον τους σχεδιασμούς για εξαγωγή του ισραηλινού και του κυπριακού φυσικού αερίου στην Ευρώπη».
Για τα κυπριακά αποθέματα φυσικού αερίου, ανοικτό παραμένει το μέτωπο αξιοποίησης του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Η κυβέρνηση των ΗΠΑ φέρεται να στηρίζει τις αξιώσεις της Chevron για αναθεώρηση της συμφωνίας του 2019, παρ’ ότι έχει ενημερωθεί από την κυπριακή κυβέρνηση ότι η πρόσφατη αντιπρόταση της εταιρείας πλήττει τα συμφέροντα της Κύπρου και δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή. Η Κύπρος, παρά το καλό κλίμα της Συνόδου, θέλει να διεκδικήσει το καλύτερο δυνατό για τη χώρα, γεγονός που δημιουργεί προστριβές και εντός του Ισραήλ.
Ισχυρή η δέσμευση για 3+1, στο κάδρο και η Ινδία
Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο οικοδεσπότης της Τριμερούς, Νίκος Χριστοδουλίδης, αναφέρθηκε στον τομέα της ενέργειας, για να τονίσει πως «συμφωνήσαμε ότι το φυσικό αέριο και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποτελούν πρωταρχικό πυλώνα συνεργασίας στην περιοχή, ιδίως υπό το φως των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων και της ενεργειακής ανασφάλειας, που υπαγορεύουν την ανάγκη για ενεργειακή διαφοροποίηση και αυξημένη διασυνδεσιμότητα». O πρόεδρος τόνισε ότι με τους ηγέτες Ισραήλ και Ελλάδας επιβεβαίωσαν την ισχυρή δέσμευσή τους στο σχήμα 3+1 με τις ΗΠΑ και συμφώνησαν για την αξία της συνεργασίας αυτής με συγκεκριμένα αποτελέσματα και με άλλες χώρες, «και μιλήσαμε συγκεκριμένα για την Ινδία». Τέλος, συζήτησαν τρόπους για αξιοποίηση της δυναμικής που επιτεύχθηκε από τις ρηξικέλευθες συμφωνίες του Αβραάμ και εντόπισαν ευκαιρίες που προκύπτουν από περιφερειακές πολυμερείς πλατφόρμες, που έχουν τεράστιες δυνατότητες για την επέκταση της ριζικής και περιφερειακής ολοκλήρωσης.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
