THEPOWERGAME
Δεκατέσσερα σημεία-κλειδιά του νέου εργασιακού νομοσχεδίου, για τη δοκιμαστική περίοδο, για την απασχόληση σε άλλον εργοδότη και κυρίως το πώς θα κατανέμονται οι ώρες εργασίας ανάμεσα στις δύο δουλειές μέσα στα τέσσερα τετράμηνα, αναλύει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος.
Για πρώτη φορά, σύμφωνα με τον κ. Καρούζο, μπαίνει φραγμός στο «διευθυντικό δικαίωμα» άρνησης υπερεργασίας στον εργοδότη, με το αιτιολογικό της δεύτερης δουλειάς, ενώ διευκρινίζεται ότι η εξαήμερη εργασία δεν θα είναι γενικευμένη, παρά μόνο θα αφορά τη βιομηχανία.
- Τι σημαίνει για τον εργαζόμενο η δοκιμαστική περίοδος;
Ο εργοδότης μετά τη δοκιμαστική περίοδο και την πάροδο του εξαμήνου δεν μπορεί άμεσα να επικαλεστεί ως λόγο απόλυσης του εργαζόμενου ζήτημα σχετικό με την απόδοση, την ικανότητά του κ.λπ. Έτσι, θα πρέπει κατά κάποιον τρόπο να αιτιολογεί στον εργαζόμενο τον λόγο της απόλυσής του, εφόσον μετά το πέρας του εξαμήνου τον διατήρησε στη θέση του. Με τον νέο νόμο η διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου μειώνεται ευνοϊκά για τον εργαζόμενο στους έξι, από τους δώδεκα μήνες, που ίσχυε.
- Είναι υποχρεωτική περίοδος δοκιμής;
Δεν είναι υποχρεωτικό και δεν συνηθίζεται στην πράξη περίοδος δοκιμής, ειδικά για κατηγορίες εργαζομένων όπως τα διευθυντικά στελέχη.
- Μπορώ να απασχολούμαι σε άλλον εργοδότη όταν τελειώνει το οκτάωρό μου;
Ναι, αυτό καθιερώνεται για πρώτη φορά. Ο αρχικός εργοδότης δεν μπορεί να θέσει ρήτρες απαγόρευσης δεύτερης εργασίας, εκτός κι αν υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι που το επιβάλλουν, όπως επιχειρηματικό απόρρητο, λόγοι ανταγωνισμού και υγείας.
- Η δεύτερη εργασία τι διάρκεια μπορεί να έχει και ο χρόνος αυτός επηρεάζεται από τον χρόνο της αρχικής εργασίας;
Με τη νέα διάταξη επιτρέπεται η εργασία σε δεύτερο εργοδότη εργαζομένου που απασχολείται επί οκτάωρο αλλού, με ανώτατο όριο τις 4 ώρες και τις 48 ώρες (ωράριο αρχικής εργασίας + υπερωρίες αρχικής εργασίας + ωράριο δεύτερης εργασίας) ανά τετράμηνο ετησίως (3 τετράμηνα ετησίως). Που σημαίνει πρακτικά ότι το τετράωρο της δεύτερης εργασίας δεν θα διατηρείται στην πράξη σταθερά και ανά ημέρα, αφού το προαναφερθέν πλαφόν των 48 ωρών εβδομαδιαίως ανά τετράμηνο το απαγορεύει. Έτσι, λοιπόν, ο εργαζόμενος θα πρέπει ανά τετράμηνο ετησίως να εξετάζει αν ο συνολικός χρόνος εργασίας του στους εργοδότες του αγγίζει το όριο των 48 ωρών και να μην το ξεπερνά. Είναι επίσης υποχρεωτικό να τηρείται καθημερινά η 11ωρη ανάπαυση σε 24ωρη βάση για τον εργαζόμενο. Συνεπώς, αν με τη διασταύρωση των συστημάτων ΕΡΓΑΝΗ προκύψει η υπέρβαση του ωραρίου αυτού, πιθανόν να υπάρχουν κυρώσεις στον δεύτερο εργοδότη. Ο εργαζόμενος δεν θα έχει καμία απολύτως ευθύνη. Στην πράξη, λοιπόν, θα είναι πολύ δύσκολο για τον εργαζόμενο να εξισορροπήσει τον χρόνο εργασίας μεταξύ των δύο εργοδοτών του και να συνεννοηθεί μ’ αυτούς.
- Μπορεί να με απολύσει ο πρώτος εργοδότης αν μου ζητήσει να εργαστώ υπερεργασιακά και εγώ αρνηθώ, επειδή δεν προλαβαίνω λόγω της δεύτερης απασχόλησής μου;
Το θέμα είναι πολύ δύσκολο και τούτο διότι η απαίτηση για υπερεργασιακή απασχόληση είναι διευθυντικό δικαίωμα. Από την άλλη, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι είναι άκυρη η απόλυση του εργαζομένου επειδή άσκησε νόμιμο δικαίωμα που αφορά την εργασία του σε δεύτερο εργοδότη.
- Αν ο εργοδότης δεν μου χορηγήσει έγγραφα σχετικά με τους όρους εργασίας μου, μπορώ να κάνω κάτι;
Η σύμβαση εργασίας δεν ακυρώνεται, ωστόσο ο εργαζόμενος δύναται να υποβάλει καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας.
- Ως εργοδότης δύναμαι να καταγγείλω τη σύμβαση εργασίας, αλλά να εκφύγω της υποχρέωσής μου για καταβολή αποζημίωσης απόλυσης;
Εάν η καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου υποβληθεί εντός του πρώτου 12μήνου, δεν απαιτείται ούτε προηγούμενη προειδοποίηση, ούτε καταβολή αποζημίωσης απόλυσης.
- Πότε μπορώ να απολύσω εργαζόμενο που αδικαιολόγητα δεν έρχεται στην εργασία;
Η αδικαιολόγητη αποχή του εργαζομένου για 5 συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες θεωρείται ως καταγγελία της σύμβασης εκ μέρους του, αφού έχουν περάσει συν 5 συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες από την όχλησή του. Αυτό, όμως, επιτρέπει η αυθαίρετη απουσία του εργαζομένου για 9 ημέρες να ασφαλίζεται, ενώ ο εργαζόμενος δεν έχει παράσχει εργασία και δεν απουσιάζει σε νόμιμη άδεια.
- Ο εργοδότης μου με ώθησε να παραιτηθώ, επειδή αιτήθηκα επιδόματα που δικαιούμαι λόγω εγκυμοσύνης. Είναι νόμιμο αυτό;
Όχι μόνο η απόλυση, αλλά και οποιοδήποτε άλλο δυσμενές μέτρο αντί απόλυσης, είναι άκυρα, εφόσον γίνονται ως αντίδραση από τον εργοδότη σε άσκηση νόμιμου δικαιώματος του εργαζομένου.
- Εάν απολυθώ επειδή διεκδίκησα νόμιμα δικαιώματά μου, τι μπορώ να κάνω;
Ο εργαζόμενος που απολύεται λόγω άσκησης νόμιμου δικαιώματός του δικαιούται να ζητήσει τους λόγους της απόλυσής του και ο εργοδότης οφείλει να τους γνωστοποιήσει εγγράφως και πλήρως τεκμηριωμένους.
- Επιτρέπεται ο εργοδότης μου, ως συμβιβαστική λύση, να με τοποθετήσει σε κατώτερη θέση ή να μου περικόψει τον μισθό και γενικά να με μεταχειριστεί δυσμενώς επειδή διαμαρτυρήθηκα για δικαιώματά μου;
Όχι, απαγορεύεται και μάλιστα επιβάλλονται και διοικητικές κυρώσεις.
- Τι αλλάζει στο σύστημα ενδεχόμενης διευθέτησης των όρων εργασίας;
Προβλέπεται με το νέο νομοσχέδιο να μπορεί από μόνος του ο εργοδότης να ξεκινά τη διαδικασία διευθέτησης, που πάντως για την ολοκλήρωσή της απαιτεί συμφωνία των μερών.
- Με προσέλαβαν σε επιχείρηση και ετησίως υποχρεωτικά πρέπει να εκπαιδεύομαι, όπως από τον νόμο για την ειδικότητά μου προβλέπεται. Ποιος καλύπτει τα έξοδα και αυτό πρέπει να γίνεται εκτός ωραρίου εργασίας;
Η κατάρτιση που οφείλει να παρέχει ο εργοδότης στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της συμφωνηθείσας εργασίας, όπου ο νόμος το ορίζει ως υποχρέωση, παρέχεται δωρεάν, λογίζεται ως χρόνος εργασίας και πραγματοποιείται εντός του συμβατικού ωραρίου. Όσο διαρκεί, δηλαδή, αυτή η εκπαίδευση ο εργαζόμενος λαμβάνει μισθούς κανονικά και δεν μπορεί να εκπαιδευτεί σε ημέρα που δεν είναι εργάσιμη.
- Ρήτρες σύμφωνα με τις οποίες ο εργαζόμενος πρέπει να επιστρέψει τα έξοδα της εκπαίδευσής του σε περίπτωση παραίτησής του είναι ισχυρές;
Θα πρέπει να διακρίνουμε αν η εκπαίδευση είναι εκ του νόμου υποχρεωτική, όποτε οι ρήτρες αυτές είναι άκυρες, ή αν η εκπαίδευση παρέχεται με πρωτοβουλία του εργοδότη και αποδοχή από τον εργαζόμενο, οπότε μια τέτοια συμφωνία είναι νόμιμη.