THEPOWERGAME
Μέσα από την παλέτα των επιλογών ρύθμισης του πάσης φύσεως ιδιωτικού χρέους ιδιωτών και επιχειρήσεων, στο πλαίσιο των πολυμερών λύσεων του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, δύο είναι οι βασικές παράμετροι που επηρεάζουν το ύφος και τα δεδομένα της ρύθμισης: το ποσοστό του κουρέματος, εφόσον αυτό υπάρξει (διότι σε ένα μεγάλο μέρος οι ρυθμίσεις δεν συμπεριλαμβάνουν διαγραφή χρεών) και η διάρκεια αποπληρωμής του συνόλου της οφειλής, που στην καλύτερη περίπτωση φθάνει τα 26 χρόνια (μόνο για στεγαστικά).
Σχολιάζοντας τα διαφορετικά ποσοστά κουρέματος που γίνονται στο πλαίσιο των εκτός δικαστικού πλαισίου ρυθμίσεων, παράγοντες της αγοράς εξηγούν ότι τα ποσοστά που προτείνει ο αλγόριθμος του συστήματος, δεν είναι τυχαία. Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα οικονομικά δεδομένα του οφειλέτη, αλλά και την κατηγορία της οφειλής, η προτεινόμενη ρύθμιση διαφοροποιείται και εξατομικεύεται. Λογικό είναι, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, ένα στεγαστικό δάνειο με καλύμματα να τυγχάνει διαφορετικού κουρέματος ή διάρκειας εξόφλησης, συγκριτικά με ένα πολύ πιο επισφαλές, καταναλωτικό δάνειο, που είναι «γυμνό» από εγγυήσεις.
Σε γενικές γραμμές, το κούρεμα οφειλών προς το Δημόσιο είναι της τάξεως του 18%, ενώ φθάνει κατά μέσο όρο το 26%, στις οφειλές προς τράπεζες και άλλους χρηματοδοτικούς φορείς. Ενδεικτικό είναι ότι οι εξωδικαστικές ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων προβλέπουν ένα κούρεμα της τάξεως του 14%, το οποίο αναρριχάται στο 30,34% για οφειλές από επιχειρηματικά δάνεια για να εκτιναχθεί στο 33,37% για ληξιπρόθεσμα καταναλωτικά δάνεια. Στοιχεία που αντανακλούν τη δυσκολία αν όχι αδυναμία ανάκτησης οφειλών από αυτή την τελευταία κατηγορία. Το πολύ υψηλό κούρεμα για τα καταναλωτικά, αλλά και για τα επιχειρηματικά δάνεια, αποτελεί στην περίπτωση αυτή ένα επιπλέον κίνητρο για τους οφειλέτες, να ρυθμίσουν οριστικά και με μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, αυτές τις λιμνάζουσες οφειλές, που εν τέλει τους στερούν από νέα άντληση κεφαλαίων.
Για τα επιχειρηματικά δάνεια, το κούρεμα του 33,37% είναι υπερδιπλάσιο του 14% των στεγαστικών, τόσο γιατί αντανακλά υψηλότερο κίνδυνο (από πραγματική αδυναμία επιχειρήσεων να εξοφλήσουν τα δάνειά τους χωρίς κούρεμα ή από λιγότερες πιθανώς εγγυήσεις). Πέραν αυτού, οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων επιδεικνύουν συνήθως πιο συνεπή συμπεριφορά, φοβούμενοι μην χάσουν το σπίτι τους και έχοντας παράλληλα υποθηκεύσει κάποιο ακίνητο.
Η διάρκεια αποπληρωμής είναι ένα δεύτερο σημαντικό «κλειδί» στην τελική ρύθμιση, καθώς επίσης διαφοροποιείται ανά τύπο και κατηγορία οφειλής. Εν προκειμένω, για χρέη προς το Δημόσιο η μέση διάρκεια εξόφλησης δεν υπερβαίνει τα 17 έτη ενώ για οφειλές προς χρηματοδοτικούς φορείς είναι κατά μέσο όρο στα 15 έτη.
Ανάλογα όμως με το βαθμό κινδύνου κάθε κατηγορίας δανείων προς τράπεζες ή άλλους φορείς, η διάρκεια εξόφλησης της ρύθμισης μπορεί να φθάσει κατ’ ανώτατο έως και τα 26 έτη. Το πλαφόν των 26 ετών αφορά στεγαστικά δάνεια που λόγω του μικρότερου κινδύνου που παρουσιάζουν ως προς την ανάκτηση των οφειλών σε σχέση με άλλες κατηγορίες, «επιβραβεύουν» όσους αποδεχθούν τη ρύθμιση, με μεγάλη διάρκεια εξόφλησης, αποτελώντας παράλληλα, ένα ισχυρό κίνητρο για την οριστική αποπληρωμή.
Κατά επτά χρόνια, μειώνεται η διάρκεια αποπληρωμής για οφειλές επιχειρηματικών χρεών (τα οποία όπως προαναφέρθηκε έχουν πιθανότητα κουρέματος για ποσοστό άνω του 30%). Στα πιο επισφαλή καταναλωτικά δάνεια, λόγω κυρίως του μικρότερου συγκριτικά ύψους οφειλής, η διάρκεια αποπληρωμής δεν υπερβαίνει τα 14 έτη.
Εν κατακλείδι, τα στατιστικά στοιχεία του Ιουλίου που έδωσε στη δημοσιότητα η Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους για την πορεία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, συνοψίζουν τη γενικότερη εικόνα στο εξής: ένα ποσοστό 45,7% του συνόλου των οφειλών ιδιωτικού χρέους έτυχε κουρέματος μεγαλύτερο του 30%. Στην ίδια κλίμακα, οι συνολικές διαγραφές ιδιωτικού χρέους προσέγγισε τα 783 εκατ. ευρώ.