Nutri-Score: Η ετικέτα που απειλεί το ελαιόλαδο

Από αναβολή σε αναβολή οδεύει το θέμα της υιοθέτησης της διατροφικής ετικέτας nutri-score στην ΕΕ, με την Ελλάδα να είναι από τις χώρες που αντιδρούν, καθώς πρόκειται για σύστημα δομημένο με τέτοιον τρόπο που «αδικεί» παραδοσιακά προϊόντα με αποδεδειγμένη διατροφική αξία, όπως το ελαιόλαδο, εξισώνοντάς το με επεξεργασμένα τρόφιμα.

Η διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες είναι σε εξέλιξη, με τους θεσμικούς φορείς της Ελλάδας να έχουν καταθέσει τις απόψεις τους. Οι συζητήσεις, ωστόσο, δεν προβλέπεται να καταλήξουν πριν από τις Ευρωεκλογές, τον Ιούνιο του 2024. Μάλιστα, στελέχη της Κομισιόν αφήνουν να εννοηθεί ότι ενδέχεται και να μην υιοθετηθεί το νέο πρότυπο σε μεγάλη κλίμακα, κόντρα στα επιχειρήματα επιστημόνων.

Ειδικότερα, το nutri-score προτάθηκε από την ΕΕ πριν από περίπου δύο χρόνια στο πλαίσιο της δέσμευσής της, ως μέρος της στρατηγικής «From Farm to Fork», για θέσπιση ενός συστήματος διατροφικής επισήμανσης στις συσκευασίες, το οποίο θα εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες-μέλη. Πρόκειται για μια χρωματική κλίμακα πέντε επιπέδων, από το A (σκούρο πράσινο – άριστη επιλογή) για το διατροφικά καλύτερο έως το E (κόκκινο – καθόλου καλή επιλογή) για το χειρότερο. Κατηγοριοποιεί τα προϊόντα με βάση την περιεκτικότητά τους σε πρωτεΐνη, φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά (που αναβαθμίζουν ένα προϊόν στην κλίμακα), καθώς και ζάχαρη, λίπη και αλάτι (που το υποβαθμίζουν αντίστοιχα).

Με βάση τα παραπάνω, δεν αναγνωρίζεται η διατροφική αξία ΠΟΠ προϊόντων, όπως τονίζουν παράγοντες της ελληνικής αγοράς, αναφέροντας ως παράδειγμα τη χαμηλή βαθμολογία του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου συγκριτικά με επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως πατατάκια και αναψυκτικά, αλλά και το γεγονός ότι εξισώνεται με ένα απλό ελαιόλαδο. Ως εκ τούτου, θεσμικοί φορείς που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες έχουν ζητήσει να εξαιρεθούν από το σύστημα διατροφικής επισήμανσης nutri-score μονοσυστατικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο και το μέλι.

Σήμερα χώρες όπως οι Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ισπανία διαθέτουν θεσμικό πλαίσιο, ώστε αυτές οι ετικέτες να χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες εθελοντικά, αν και ο αλγόριθμος του συστήματος είναι ακόμη σε διαδικασία βελτιώσεων. Ουσιαστικά, υπερισχύει η άποψη των επιστημόνων, που προκρίνουν την υιοθέτηση από την Κομισιόν ενός κοινού συστήματος σήμανσης, έστω και με ατέλειες, ως εργαλείο δημόσιας υγείας.

Στην Ελλάδα δεν έχει υιοθετηθεί λόγω του debate με επίκεντρο το ελαιόλαδο, που είναι ένα βασικό εξαγώγιμο προϊόν για την χώρα. Επίσης, δεν υπάρχει κάποιο άλλο εθνικό σύστημα. Παλαιότερο σύστημα είναι τα GDAs, που είχαν υιοθετηθεί από μεγάλο μέρος της βιομηχανίας. Πρόκειται για τις ενδεικτικές ημερήσιες προσλήψεις (Guideline Daily Amount), ένα είδος οδηγού για τις θερμίδες και ορισμένα θρεπτικά συστατικά που ένας υγιής ενήλικας θα πρέπει να προσλαμβάνει ημερησίως.

Ετικέτες nutri-score στην ελληνική αγορά έρχονται μόνο μέσω κάποιων προϊόντων από το εξωτερικό, ήτοι χώρες που το έχουν υιοθετήσει κατ’ ανάγκην.