THEPOWERGAME
Στον ανεπτυγμένο κόσμο, η καρδία των οικονομιών δεν είναι άλλη από τη μεσαία τάξη. Στην Ευρώπη, όμως, η πλειοψηφία των καταναλωτών από τη Γερμανία μέχρι την Ιταλία καλείται να ανταπεξέλθει σε ένα αυξανόμενο κόστος διαβίωσης. Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν αισθητά καθώς ο ισχυρός πληθωρισμός επανεμφανίστηκε μετά από δεκαετίες ύστερα από το διπλό χτύπημα της πανδημίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανίας.
Προ 15ετίας, το μερίδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό των ΗΠΑ στην παγκόσμια κατανάλωση ήταν ισόποσο στο 25% επί του συνόλου, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ που παραθέτει η Wall Street Journal. Σήμερα, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε κυμαίνεται στο 18% ενώ στις ΗΠΑ φθάνει το 28%.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες ανατιμήσεις στα σούπερ μάρκετ. Οι νεότερες γενιές δυσκολεύονται να προσαρμόσουν τις ανάγκες τους σε ένα περιβάλλον που οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 17,50% τον Μάρτιο, αντανακλώντας ένα ιστορικό υψηλό. Λαμβανομένου υπόψη του γενικού πληθωρισμού και της επίδρασης στην αγοραστική δύναμη, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί στη Γερμανία κατά 3%, την Ιταλία και την Ισπανία κατά 3,5% και την Ελλάδα κατά 6% κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας.
Οικονομικοί αναλυτές που μίλησαν στην Wall Street Journal επισημαίνουν πως τα μέτρα στήριξης των τελευταίων ετών επιδείνωσαν το πρόβλημα. Για να μην χαθούν θέσεις εργασίας, δόθηκαν κυρίως επιδοτήσεις στους εργοδότες. Από την άλλη πλευρά, οι επιδοτήσεις στις ΗΠΑ κατευθύνθηκαν επί το πλείστον στα νοικοκυριά, μειώνοντας τα βάρη της καθημερινότητας και διατηρώντας έτσι ζωηρή την κατανάλωση.
Βέβαια, επί πανδημίας, η ανεργία στις ΗΠΑ είχε εκτοξευθεί στα ύψη ενώ στην Ε.Ε διατηρήθηκε σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το μέγεθος της κρίσης. Γεγονός είναι, επίσης, πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είχε δυσανάλογα μεγαλύτερο αντίκτυπο στην Ευρώπη σε σχέση με τις ΗΠΑ, ενώ η αναμενόμενη ώθηση από την ανάκαμψη της Κίνας δεν έχει ακόμη ευοδωθεί καθώς οι ρυθμοί είναι και εκεί υποτονικοί.
Οι Αμερικανοί καταφεύγουν στις πιστωτικές κάρτες
Παράλληλα, όμως, ένα μεγάλο κομμάτι της κατανάλωσης στις ΗΠΑ στηρίζεται στην πίστωση. Έρευνα της Bankrate για το 12μήνο που έληξε πέρσι τον Οκτώβριο έδειξε πως το 48% των εργαζομένων δήλωσαν πως έλαβαν αύξηση και το 21% πήραν προαγωγή. Αλλά μόνον το 39% των ερωτηθέντων που έλαβαν αύξηση ή προαγωγή θεώρησαν πως το εισόδημα τους αναπροσαρμόστηκε επαρκώς για να ανταποκρίνεται στην αύξηση του πληθωρισμού.
Προκειμένου να καλύψουν τις δαπάνες τους, οι Αμερικανοί καταφεύγουν στην πίστωση. Δεν είναι τυχαίο, ως εκ τούτου, που το χρέος των νοικοκυριών έφθασε το ιστορικό υψηλό των 17,05 τρισ. δολαρίων κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για μια αύξηση της τάξεως των 148 δισ. δολαρίων από το δ’ τρίμηνο του 2022 και μια των 2,9 τρισ. δολαρίων από τα τέλη του 2019. Παρά το ότι η εξυπηρέτηση αυτών των χρεών είναι υπό διαχείριση, αναλυτές της αγοράς επιβεβαιώνουν πως όλο και πιο πολύς κόσμος στις ΗΠΑ χρησιμοποιεί τις πιστωτικές κάρτες για να πληρώνει καθημερινές δαπάνες.
Εντούτοις, η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη παραμένει σε αρνητικό έδαφος αν και η πτώση του δείκτη έχει ανακοπεί από το -27,4 πέρσι τον Οκτώβριο στο -16,1 τον Ιούνιο. Στις ΗΠΑ, αντίθετα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν αναρριχήθηκε στο 72,6 τον Ιούνιο από το 64,4 τον Μάιο, αντανακλώντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2021.
Η διαφορά αυτή μεταξύ των δυο πλευρών του Ατλαντικού είναι αναμφισβήτητη και πηγάζει από τη γεωγραφική εγγύτητα της Ε.Ε στο πόλεμο της Ουκρανίας. Οι κυβερνήσεις ανησυχούν για τον αντίκτυπο στην κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο που για πρώτη φορά στην μεταπολεμική Ιταλία το κόστος της πίτσας, το οποίο είναι υπερδιπλάσιο του πληθωρισμού, θίγεται από τον υπουργό οικονομικής ανάπτυξης, Αντόλφο Ούρσο.