THEPOWERGAME
Η «Ιλιάδα» είναι μια ιστορία δόξας και θεών, εκδίκησης και ελέους, θανάτου και αθανασίας. Αν την αναλύσετε, όμως, λίγο περισσότερο, θα καταλάβετε ότι πρόκειται για έπος που αφορά τον εργασιακό χώρο. Το έπος ξεκινάει με έναν μεγάλο καβγά μεταξύ δύο συναδέλφων, του Αγαμέμνονα και του Αχιλλέα. Οι θεοί είναι η ανώτερη ηγετική ομάδα, που κατεβαίνει από ψηλά για να προκαλέσει το απόλυτο χάος. Στο μεγαλύτερο μέρος του έργου ο Αχιλλέας, πρότυπο ταλαντούχου ιδιόρυθμου τύπου, απεργεί. Αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα για την ελληνική ομάδα διοίκησης, η οποία έχει χάσει το καλύτερο μέλος της. Μια αντιπροσωπεία του Άνθρωπινου Δυναμικού αποτυγχάνει να πείσει τον Αχιλλέα να αλλάξει γνώμη. Τελικά, όμως, επιστρέφει στο γραφείο και όλα καλά, όλα ωραία (σε αυτό το σημείο οι Τρώες μπορεί να διαφωνούν).
Οι παραλληλισμοί μεταξύ του εργασιακού χώρου του 21ου αιώνα και της «Ιλιάδας» είναι ομολογουμένως ανακριβείς. Σήμερα υπάρχουν λιγότερα σπαθιά και δόρατα που αστράφτουν στη ροδαυγή και… λίγο λιγότερα μυαλά χυμένα στο χώμα. Ωστόσο, για να κατανοήσετε τις σύγχρονες παραπομπές στο έπος του Ομήρου, ανατρέξτε στην περιγραφή της προετοιμασίας του Αχιλλέα για να επιστρέψει στη μάχη.
«Τώρα θα αρματωθώ για τον πόλεμο», λέει στο βιβλίο 19. Ο οπλισμός του Αχιλλέα αποτελεί τον πρόγονο όλων των σκηνών εξοπλισμού από τότε, από τον Chaucer μέχρι τον Rambo, αλλά απηχεί και στις σημερινές καθημερινές τελετουργίες. Ο Αχιλλέας φοράει χάλκινα γάντια και θώρακα. Οι εργαζόμενοι επιλέγουν ρούχα που δεν φορούν το Σαββατοκύριακο. Ο Αχιλλέας βάζει το κράνος του με τα χρυσά φτερά, οι εργαζόμενοι ακουστικά Bose. Ο ομηρικός ήρωας παίρνει τη σφυρηλατημένη από τον θεό της φωτιάς, Ήφαιστο, ασπίδα του. Οι εργαζόμενοι στο γραφείο οπλίζονται με φορητό υπολογιστή και φορτιστή μέσα στο σακίδιο πλάτης.
Το μεγαλύτερο μέρος της εξοπλιστικής διαδικασίας των υπαλλήλων πραγματοποιείται στο σπίτι, αλλά όχι όλο. Γίνεται και καθ’ οδόν προς το πεδίο της μάχης, καθώς τα σύνεργα του μακιγιάζ βγαίνουν από τις τσάντες στο μετρό. Μερικές φορές η μεταμόρφωση λαμβάνει χώρα στο ίδιο το γραφείο. Τα αθλητικά παπούτσια ανταλλάσσονται με τακούνια. Οι συνάδελφοι με τα Lycra εξαφανίζονται από το οπτικό πεδίο και εμφανίζονται ύστερα από λίγο με κάτι λιγότερο απωθητικό.
Η μάχη μπορεί να πλησιάζει, αλλά δεν έρχεται αμέσως, είτε είστε ο βασιλιάς των Μυρμιδόνων, είτε ο Barry από το λογιστήριο. Και οι δύο έχουν κατώφλια που πρέπει να περάσουν πριν αρχίσει η πραγματική δράση. Στο έπος του Ομήρου, ο Αχιλλέας παρακολουθεί τον πόλεμο από το παρακείμενο στρατόπεδο. Η εμφάνισή του στην ακτή είναι η στιγμή που οι Έλληνες μαθαίνουν ότι πρόκειται να ξαναμπεί στη μάχη. Πριν από την έναρξη της μάχης γίνεται γιορτή (ο Αχιλλέας αρνείται να φάει -ίσως δεν υπήρχε επιλογή για χορτοφάγους). Μόλις εξοπλιστεί, ανεβαίνει στο άρμα του και βγαίνει μπροστά «λαμπρός σαν τον θεό Ήλιο, τον γιο του Υπερίωνα».
Για τους εξ αποστάσεως εργαζομένους το χάσμα μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής μπορεί να είναι μικρό: η διαδρομή από το ψυγείο στο σαλόνι (και πάλι πίσω, άλλη μια απ’ τα ίδια). Αυτό είναι ένα πρόβλημα. Όμως, η είσοδος στον εργασιακό χώρο σημαίνει ότι θα ενδυθείτε μια διαφορετική προσωπικότητα, καθώς και διαφορετικά ρούχα -το ίδιο άτομο, αλλά με πρόσθετο αυτοέλεγχο. Η μετάβαση είναι ευκολότερη όταν υπάρχουν σαφή όρια που χωρίζουν το σπίτι από την εργασία.
Οι υπάλληλοι γραφείου έχουν να περάσουν πολλά περισσότερα κατώφλια. Βγαίνουν στον δρόμο το πρωί και κάνουν τη διαδρομή προς το γραφείο. Μπαίνουν σε κάποιο café για τον πρωινό τους καφέ. Κρατώντας ένα κύπελλο στο χέρι και περπατώντας γρήγορα, είναι ο ασφαλέστερος τρόπος να γνωστοποιήσετε στους συμπολίτες σας ότι οδεύετε προς τη δουλειά. Αργά ή γρήγορα θα συναντήσουν κάποιον συνάδελφο. Αν είναι πολύ άτυχοι, η συνάντηση θα γίνει στην αρχή της μετακίνησης και θα περιλαμβάνει βασανιστική κουβεντούλα στα μέσα μαζικής μεταφοράς για 40 λεπτά. Κάτω από κανονικές συνθήκες, απλώς σημαίνει ότι το γραφείο είναι κοντά.
Στη συνέχεια οι εργαζόμενοι πρέπει να εισέλθουν στο ίδιο το γραφείο. Θα χαιρετήσουν τους φρουρούς ασφαλείας, θα περάσουν τις κάρτες τους και θα πατήσουν τα κουμπιά των ανελκυστήρων. Οι επισκέπτες του γραφείου θα συμμετάσχουν σε μια επιπλέον σκηνή εξοπλισμού σε αυτό το σημείο, κατά την οποία υπογράφουν δυσανάγνωστα τα ονόματά τους σε ένα μητρώο και τους δίνεται μια κάρτα επισκέπτη. Υπερίων, πράγματι.
Η στιγμή για δράση επιτέλους έφτασε. Έξω από τα τείχη της Τροίας, ο Αχιλλέας ορμά μπροστά σαν «άγριο λιοντάρι» -ένας κύκλος σφαγής ξεκινά, που θα τελειώσει με τον θάνατο του Έκτορα. Ο υπάλληλος πρέπει επίσης να κάνει τις τελευταίες προετοιμασίες. Το σακίδιο αφαιρείται από τον ώμο και ο υπολογιστής ενεργοποιείται. Ο μισθωτός ήρωας πετάγεται μπροστά, με αφρισμένα σαγόνια, καταβροχθίζοντας μια τελευταία μπουκιά κρουασάν. Τα ψίχουλα πέφτουν στο πληκτρολόγιο και το χαλί. Εισάγει τον κωδικό πρόσβασης, ο υπολογιστής ανοίγει, ο καρδιακός ρυθμός παραμένει ακριβώς ο ίδιος. Έφτασε η ώρα.
Ο Όμηρος δεν θα γινόταν ποτέ διάσημος με ένα έπος εμπνευσμένο από τον πόλεμο του γραφείου: ο θάνατος και η δόξα εγγυώνται μια πιο δραματική αφήγηση από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τις συσκέψεις. Ωστόσο, όταν φοράτε τα ρούχα της δουλειάς και μετατρέπεστε σε επαγγελματία, όταν χτυπάτε με ζέση τα πλήκτρα του υπολογιστή σας, είστε κάτι περισσότερο από ένας απλός υπάλληλος. Είστε ένας μικρός Αχιλλέας.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
