THEPOWERGAME
Μια σταδιακή αντίστροφη «μετανάστευση» βρίσκεται σε εξέλιξη, από το Zoom στην αίθουσα των συνεδριάσεων. Οι εταιρείες της Wall Street υπήρξαν από τις πιο επίμονες στο να ζητούν από τους εργαζομένους να επιστρέψουν στα γραφεία τους, αλλά τους τελευταίους μήνες ακόμα και πολλοί τεχνολογικοί γίγαντες -η Apple, η Google, η Meta και άλλοι- απαίτησαν από το προσωπικό να εμφανίζεται στο γραφείο τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα. Για τους οπαδούς της εργασίας από το σπίτι, μοιάζει με την εκδίκηση των «στριμμένων» εταιρειών. Μήπως μια πληθώρα μελετών κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 δεν απέδειξε ότι η εξ αποστάσεως εργασία ήταν συχνά πιο παραγωγική από το να βασανίζεσαι στο γραφείο;
Δυστυχώς, για τους οπαδούς αυτής της άποψης, οι νέες έρευνες έρχονται ως επί το πλείστον σε αντίθεση με αυτό, δείχνοντας ότι τα γραφεία, με όλα τα ελαττώματά τους, παραμένουν απαραίτητα. Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι το έγγραφο εργασίας, το οποίο τράβηξε τα βλέμματα όταν δημοσιεύθηκε το 2020 από τη Natalia Emanuel και την Emma Harrington, και οι δύο διδακτορικές τότε φοιτήτριες στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Διαπίστωσαν αύξηση 8% στον αριθμό των κλήσεων που χειρίζονταν ανά ώρα οι υπάλληλοι μιας διαδικτυακής εταιρείας λιανικών πωλήσεων που είχε μεταφερθεί από τα γραφεία στα σπίτια. Πολύ λιγότερή προσοχή δόθηκε στην αναθεωρημένη έκδοση της εργασίας τους, που δημοσιεύθηκε τον Μάιο από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης. Η αύξηση της αποτελεσματικότητας είχε, αντίθετα, παρουσιάσει μείωση της τάξεως του 4%.
Οι ερευνήτριες δεν είχαν κάνει λάθος. Μάλλον τα δεδομένα έγιναν πιο ακριβή, συμπεριλαμβανομένων των λεπτομερών προγραμμάτων εργασίας. Οι εργαζόμενοι όχι μόνο απαντούσαν σε λιγότερες κλήσεις όταν δούλευαν από το σπίτι, αλλά και η ποιότητα των αλληλεπιδράσεών τους ήταν υποδεέστερη. Έβαζαν τους πελάτες σε αναμονή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επίσης, ο αριθμός όσων ξανατηλεφωνούσαν αυξήθηκε, το οποίο αποτελεί ένδειξη άλυτων προβλημάτων.
Η αναθεώρηση έρχεται σε συνέχεια άλλων μελετών που κατέληξαν σε παρόμοια συμπεράσματα. Ο David Atkin και η Antoinette Schoar, του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, και ο Sumit Shinde, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, επέλεξαν τυχαία εργαζομένους με αντικείμενο την εισαγωγή δεδομένων στην Ινδία και τους ζήτησαν να εργαστούν είτε από το σπίτι, είτε από το γραφείο. Όσοι εργάζονταν στο σπίτι ήταν 18% λιγότερο παραγωγικοί από τους συναδέλφους τους στο γραφείο. Ο Michael Gibbs του Πανεπιστημίου του Σικάγο και οι Friederike Mengel και Christoph Siemroth, από το Πανεπιστήμιο του Essex, διαπίστωσαν μείωση της παραγωγικότητας, σε σχέση με τις προηγούμενες επιδόσεις στο γραφείο, της τάξης του 19% για τους απομακρυσμένους υπαλλήλους μιας μεγάλης ασιατικής εταιρείας στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι ακόμα και οι επαγγελματίες σκακιστές παίζουν λιγότερο καλά σε διαδικτυακούς αγώνες απ’ ό,τι διά ζώσης. Μια άλλη χρησιμοποίησε ένα εργαστηριακό πείραμα για να δείξει ότι οι τηλεδιασκέψεις αναστέλλουν τη δημιουργική σκέψη.
Οι λόγοι των ευρημάτων δεν θα εκπλήξουν κανέναν απ’ όσους έχουν περάσει μεγάλο μέρος των τελευταίων ετών δουλεύοντας από το τραπέζι της τραπεζαρίας. Είναι πιο δύσκολο κάποιος να συνεργάζεται από το σπίτι. Οι εργαζόμενοι στη μελέτη της Fed μίλησαν για την έλλειψη «γειτόνων στους οποίους θα μπορούσαν να απευθυνθούν για βοήθεια». Άλλοι ερευνητές που εξέτασαν τα αρχεία επικοινωνίας σχεδόν 62.000 εργαζομένων στη Microsoft παρατήρησαν ότι τα επαγγελματικά δίκτυα εντός της εταιρείας γίνονται πιο στατικά και απομονωμένα. Οι τηλεδιασκέψεις είναι μια κακή απομίμηση των πραγματικών συναντήσεων: ερευνητές του Harvard Business School, για παράδειγμα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι εικονικές φιλικές συζητήσεις -που υιοθετήθηκαν από πολλές εταιρείες κατά τη διάρκεια της πανδημίας- συχνά επιβάρυναν τα ήδη βεβαρημένα χρονοδιαγράμματα, προσφέροντας περιορισμένα οφέλη. Για να χρησιμοποιήσουμε την ορολογία του Ronald Coase, ενός οικονομολόγου που ασχολήθηκε με τη δομή των επιχειρήσεων, όλα αυτά τα προβλήματα αντιπροσωπεύουν μια αύξηση του κόστους συντονισμού, καθιστώντας τη συλλογική επιχείρηση πιο δυσκίνητη.
Ορισμένα από τα κόστη συντονισμού της εξ αποστάσεως εργασίας αναμένεται εύλογα να μειωθούν, καθώς οι άνθρωποι θα αρχίζουν να τα συνηθίζουν. Από το 2020, πολλοί θα έχουν μάθει να χρησιμοποιούν το Zoom, το Webex, το Teams ή το Slack. Ωστόσο, ένα άλλο κόστος μπορεί να αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου: η υπανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου. Σε μια μελέτη μηχανικών λογισμικού που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο, οι drs Emanuel και Harrington, μαζί με την Amanda Pallais, επίσης από το Harvard, διαπίστωσαν ότι η ανατροφοδότηση μεταξύ συναδέλφων μειώθηκε απότομα μετά τη μετάβαση στην απομακρυσμένη εργασία. Οι drs Atkin, Schoar και Shinde κατέγραψαν μια σχετική μείωση της μάθησης για τους εργαζομένους στο σπίτι. Όσοι βρίσκονταν σε γραφεία αύξαναν τις δεξιότητές τους γρηγορότερα.
Η προέλευση της άποψης ότι, σε αντίθεση με τα παραπάνω, η απομακρυσμένη εργασία αυξάνει την παραγωγικότητα μπορεί να εντοπιστεί σε ένα πείραμα σχεδόν μια δεκαετία πριν από την πανδημία, το οποίο αναφέρθηκε από τον Nicholas Bloom του Στάνφορντ και άλλους το 2013. Οι εργαζόμενοι σε τηλεφωνικά κέντρα ενός κινεζικού διαδικτυακού ταξιδιωτικού πρακτορείου, γνωστού σήμερα ως Trip.com, αύξησαν την απόδοσή τους κατά 13% όταν εργάζονταν εξ αποστάσεως -ένα ποσοστό που εξακολουθεί να εμφανίζεται και σήμερα στην κάλυψη των μέσων ενημέρωσης. Ωστόσο, δύο μεγάλα θέματα συχνά παραμελούνται: πρώτον, περισσότερα από τα δύο τρίτα της βελτιωμένης απόδοσης προήλθαν από εργαζόμενους που εργάζονταν περισσότερες ώρες, όχι πιο αποτελεσματικά, και δεύτερον, η κινεζική εταιρεία σταμάτησε τελικά την εργασία εξ αποστάσεως, επειδή οι εκτός έδρας εργαζόμενοι δυσκολεύονταν να πάρουν προαγωγή. Το 2022 ο dr Μ. Bloom επισκέφθηκε ξανά την Trip.com, αυτήν τη φορά για να διερευνήσει τα αποτελέσματα μιας δοκιμής υβριδικής εργασίας. Τα αποτελέσματα αυτού του πειράματος ήταν λιγότερο εντυπωσιακά: είχε αμελητέο αντίκτυπο στην παραγωγικότητα, αν και οι εργαζόμενοι αφιέρωναν περισσότερες ώρες την ημέρα και έγραφαν περισσότερο κώδικα όταν βρίσκονταν στο γραφείο.
Η τιμή της ευτυχίας
Η εργασία (και η ζωή) είναι κάτι περισσότερο από την παραγωγικότητα. Ίσως η μεγαλύτερη αρετή της απομακρυσμένης εργασίας είναι ότι οδηγεί σε πιο ευτυχισμένους εργαζομένους. Οι άνθρωποι ξοδεύουν λιγότερο χρόνο για μετακινήσεις, κάτι που από την πλευρά τους μπορεί να φαίνεται σαν αύξηση της παραγωγικότητας, ακόμα κι αν οι συμβατικές μετρήσεις δεν το εντοπίζουν. Μπορούν πιο εύκολα να στριμώξουν την παραλαβή των παιδιών τους από το σχολείο και τα ραντεβού με τον γιατρό, πέραν της περιστασιακής ξεκούρασης ή του πρωινού τζόγκινγκ. Επιπλέον, ορισμένες εργασίες -ιδιαίτερα αυτές που απαιτούν αδιάκοπη συγκέντρωση για μεγάλα χρονικά διαστήματα- μπορούν συχνά να γίνουν καλύτερα από το σπίτι απ’ ό,τι σε γραφεία ανοικτού τύπου. Όλα αυτά εξηγούν γιατί τόσοι πολλοί εργαζόμενοι νιώθουν ότι δεν θέλουν να επιστρέψουν στο γραφείο.
Πράγματι, διάφορες έρευνες κατέδειξαν ότι οι εργαζόμενοι είναι πρόθυμοι να δεχτούν μειώσεις μισθών για τη δυνατότητα εργασίας από το σπίτι. Το να έχεις ικανοποιημένους υπαλλήλους με ελαφρώς χαμηλότερη αμοιβή, με τη σειρά του, μπορεί να είναι μια καλή συμφωνία για τους διευθυντές των επιχειρήσεων. Για πολλούς, λοιπόν, το μέλλον της εργασίας θα παραμείνει υβριδικό. Παρ’ όλα αυτά, η ισορροπία της εβδομάδας εργασίας είναι πιθανό να γείρει προς το γραφείο και μακριά από το σπίτι -όχι επειδή τα αφεντικά είναι σαδομαζοχιστές με μια ιδιαίτερη αγάπη στις ώρες αιχμής, αλλά επειδή η καλύτερη παραγωγικότητα βρίσκεται προς αυτήν την κατεύθυνση.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
