THEPOWERGAME
Από τη μία μεριά οι πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές ενέργειας και πρώτων υλών, που οδήγησαν σε αύξηση του κόστους παραγωγής και κατά συνέπεια σε ανατιμήσεις και από την άλλη οι μεταβαλλόμενες προτιμήσεις των καταναλωτών και οι στόχοι για το κλίμα, έχουν προκαλέσει μπαράζ εξελίξεων στη βιομηχανία συσκευασίας, η αξία της οποίας «φλερτάρει» με το 1 τρισ. δολάρια.
Η αγορά αναπτύσσεται με πολλές ταχύτητες, ανάλογα με το μέγεθος και την τεχνογνωσία της εταιρείας, και σε πολλούς τομείς υλικών, από πλαστικό και χαρτί μέχρι μέταλλο και γυαλί. Απευθύνεται σε μια σειρά κλάδων, από τη βιομηχανία τροφίμων μέχρι τη φαρμακοβιομηχανία, και λειτουργεί με διαφορετικά μοντέλα. Για παράδειγμα, μια σχετικά μικρή ομάδα πολυεθνικών εταιρειών, όπως η Coca-Cola, η P&G, η Merck, λόγω της τεράστιας κλίμακας των αγορών τους, χτίζουν άμεσες σχέσεις με τους μεγαλύτερους κατασκευαστές συσκευασιών για τα προϊόντα τους. Υπάρχει, ωστόσο, ένας τεράστιος όγκος εταιρειών με μικρή αγοραστική δύναμη, που θέλουν πρόσβαση σε μεγάλους κατασκευαστές για να προμηθευτούν συσκευασίες. Ένα άλλο κομμάτι της αγοράς είναι κυρίως μεσαίου μεγέθους εταιρείες, που αναζητούν εξειδικευμένες λύσεις σε μικρότερους κατασκευαστές, πολλοί από τους οποίους μάλιστα αντιμετωπίζουν έλλειψη πόρων για να αναπτυχθούν εν μέσω αλλεπάλληλων κρίσεων.
Έτσι, κερδίζει έδαφος το υβριδικό μοντέλο που απαντά σε αυτές τις ανάγκες της αγοράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ενίσχυση της θέσης της Berling Packaging παγκοσμίως. Επιπλέον, οι μεγάλοι παίκτες επενδύουν στην κυκλική οικονομία, όπως η Tetra Pak, θυγατρική του ομίλου Tetra Lava καθώς και στην επέκταση εγκαταστάσεων, όπως για παράδειγμα η DS Smith -με παρουσία και στην Ελλάδα- που προχώρησε πριν από λίγους μήνες σε νέες επενδύσεις σε Πολωνία και Ιταλία. Σημαντικές επενδύσεις γίνονται και από αρκετές ελληνικές εταιρείες. Ενδεικτικές είναι οι εξαγορές του ομίλου Σαράντη, πιο πρόσφατα της πολωνικής Stella Pack και νωρίτερα της Polipak. Άλλη περίπτωση είναι η μεγέθυνση της Matrix Pack, που είναι σήμερα ο μεγαλύτερος παραγωγός στην Ευρώπη στο χάρτινο καλαμάκι, με δυναμικότητα που ξεπερνά 20 δισ. τεμάχια, έχοντας προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις.
Ειδικά μετά την πανδημία, που άλλαξε άρδην το τοπίο εκτοξεύοντας τη ζήτηση για συσκευασίες σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, πολλές μικρές επιχειρήσεις έκλεισαν, ενώ παρατηρήθηκαν τάσεις συγκέντρωσης της αγοράς. Ας σημειωθεί ότι η Ideal Holdings, που πρωταγωνίστησε πρόσφατα με το deal εξαγοράς της Αττικά Πολυκαταστήματα, έχει αποκτήσει την Astir Vitogiannis SA (Astir), με εξειδίκευση στην κατασκευή μεταλλικών πωμάτων για τις γυάλινες φιάλες μπίρας, αναψυκτικών και άλλων ποτών, ενώ μέσω αυτής πέρυσι εξαγόρασε την Coleus, εταιρεία της Νότιας Αφρικής που προμηθεύει πώματα σε ζυθοποιίες και εταιρείες αναψυκτικών.
Το τρίτο «χτύπημα» της Berling στην Ελλάδα
Ενδεικτικές όμως είναι και οι κινήσεις της Berlin Packaging. Ο μεγαλύτερος Hybrid Packaging Supplier στον κόσμο σε γυάλινα, πλαστικά και μεταλλικά είδη συσκευασίας και πώματα ανακοίνωσε την εξαγορά της Κοροπούλης Συσκευασίες. Η τελευταία έχει συσσωρρεύσει τεχνογνωσία στη συσκευασία που απαιτείται για τη βιομηχανία κρασιού, οινοπνευματωδών ποτών, τροφίμων, φαρμάκων και καλλυντικών για πάνω από έναν αιώνα. Η οικογένεια Κοροπούλη, με εγκαταστάσεις στην Αθήνα και ιστορία από το 1893, διαθέτει επίσης τεχνογνωσία σε πώματα, φελλούς και γυάλινες συσκευασίες και παρέχει μηχανήματα εμφιάλωσης και πωματισμού, καθώς και τεχνική υποστήριξη. Ο τζίρος της πέρυσι αυξήθηκε κατά 50% στα 14,4 εκατ. ευρώ και η κερδοφορία της υπερδιπλασιάστηκε, ήτοι 1,6 εκατ. ευρώ το 2022 από 0,7 εκατ. ευρώ το 2021. Ο Ηλίας Βαλαβάνης, CEO της Berlin Packaging MED, δήλωσε ενθουσιασμένος, καλωσορίζοντας έναν από τους κορυφαίους Έλληνες προμηθευτές συσκευασίας στην οικογένεια της Berlin Packaging. Είναι εξάλλου παλιοί γνώριμοι. Υπενθυμίζεται ότι πριν από δύο χρόνια, τον Ιούνιο του 2021, η εταιρεία του Ηλία Βαλαβάνη (Ηλίας Βαλαβάνης ΑΕ), αμιγώς ελληνική εταιρεία, με δραστηριότητα στον κλάδο υαλουργίας από το 1950, άλλαξε σελίδα, περνώντας στον έλεγχο της Berlin Packaging. Η αμερικανική εταιρεία ειδών συσκευασίας με την εξαγορά της Ηλίας Βαλαβάνης ΑΕ διεύρυνε το παγκόσμιο αποτύπωμά της, αποκτώντας πρόσβαση στα Βαλκάνια, και πλέον με την εξαγορά και της Κοροπούλης Συσκευασίες ενισχύει περαιτέρω τις δραστηριότητές της στις μεσογειακές αγορές.
Σημειώνεται ότι μεσολάβησε και η εξαγορά μιας ακόμη ελληνικής εταιρείας από την Berling Packaging, της StyleGlass το 2022. Πρόκειται για μια εταιρεία από τη Θεσσαλονίκη, με πάνω από 30 χρόνια δραστηριότητας στη διακόσμηση γυάλινων συσκευασιών για τις αγορές τροφίμων, ποτών, ομορφιάς και φαρμακευτικών προϊόντων.
Η εξαγορά της Κοροπούλης Συσκευασίες, πάντως, είναι η δεύτερη εξαγορά της Berlin Packaging παγκοσμίως για το 2023, αποτελώντας συνέχεια μιας σειράς άνω των 30 εξαγορών (από το 2016), που την κατέστησαν ηγέτιδα δύναμη στη βιομηχανία συσκευασίας, χάρη και στο υβριδικό της μοντέλο, καθώς έχει χτίσει το μεγαλύτερο δίκτυο εξειδικευμένων κατασκευαστών αλλά και διανομέων, δημιουργώντας αξία για τους πελάτες της τόσο μέσω των προϊόντων, όσο και μέσω των υπηρεσιών που προσφέρει.
Τα μεγέθη και το ειδικό βάρος των πλαστικών
Σημειώνεται εν κατακλείδι ότι η αγορά συσκευασίας διατηρεί τη δυναμική της κόντρα στις κρίσεις. Μοιράζεται μεταξύ βιομηχανίας και τελικών καταναλωτών σε μια αναλογία 40/60, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς που μιλούν για ανάπτυξη της βιομηχανίας συσκευασίας με ρυθμό περίπου 3%-4% παγκοσμίως, με την Ασία να «τρέχει» πιο γρήγορα, με ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 5%-6%, και την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική να ακολουθούν με ρυθμό γύρω στο 2%.
Μόνο το μέγεθος της αγοράς πλαστικών συσκευασιών αποτιμάται σε πάνω από 380 δισ. δολ.
Σημειώνεται ότι ως υλικά συσκευασίας τα πλαστικά συνδυάζουν χαμηλό κόστος, ανθεκτικότητα και μικρό βάρος, αποφέροντας οφέλη στο περιβάλλον, καθώς σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς το μικρό βάρος μειώνει την κατανάλωση καυσίμου κατά τη μεταφορά, ενώ η πλαστική συσκευασία έχει την ιδιότητα να διατηρεί τα τρόφιμα φρέσκα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, συνεισφέροντας στη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Η πλαστική συσκευασία αποτελεί σημαντικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ ειδικά στην Ελλάδα, εάν λάβουμε υπόψη και την ευρύτερη δραστηριότητα του κλάδου πλαστικών, που περιλαμβάνει εκτός από μεταποίηση πλαστικών και χονδρικό εμπόριο πλαστικών πρώτων υλών, κατασκευή μηχανημάτων για την εγχώρια βιομηχανία πλαστικών και ανακύκλωση πλαστικών, προκύπτει ότι περίπου το 1,2% του ΑΕΠ της χώρας ή 2,2 δισ. ευρώ στηρίζεται άμεσα ή έμμεσα στον ευρύτερο κλάδο πλαστικών (στοιχεία μελέτης 2021 του ΙΟΒΕ για λογαρισμό του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος – ΣΒΠΕ).
Οι εξελίξεις στον κλάδο της συσκευασίας είναι πολλά υποσχόμενες, παρά τις προκλήσεις που αναδύονται, ειδικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αφορά την αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Συσκευασίες και τα Απορρίμματα Συσκευασίας, με στόχο όλες οι συσκευασίες που βρίσκονται στην ευρωπαϊκή αγορά να είναι επαναχρησιμοποιήσιμες ή ανακυκλώσιμες (με οικονομικά βιώσιμο τρόπο) έως το 2030. Η ανθεκτικότητα που επέδειξε η αγορά στις κρίσεις αναδεικνύει ευκαιρίες για επενδύσεις.