THEPOWERGAME
Η βραχύβια ανταρσία στη Ρωσία από την παραστρατιωτική ομάδα Wagner φέρνει αντιμέτωπη τη Δύση με την υπενθύμιση ενός μακροχρόνιου φόβου: Χάος στη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του κόσμου.
Αν και αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν την Κυριακή ότι δεν έχουν εντοπίσει καμία παράτυπη δραστηριότητα ή αλλαγές αναφορικά με τα επίπεδα συναγερμού με τις πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας, η αποτυχημένη εξέγερση του Γιεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής των μισθοφόρων της Wagner, αναζωπύρωσε τις ανησυχίες δεκαετιών σχετικά με το ποιος θα μπορούσε τελικά να ελέγξει τις πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας.
«Κάθε φορά που μια μεγάλη χώρα, όπως η Ρωσία δείχνει σημάδια αστάθειας, αυτό προκαλεί ανησυχία» δήλωσε την Κυριακή στο CNN ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν. Όπως σημειώνει η Wall Street Journal, η Ρωσία διαθέτει σε ολόκληρη την αχανή επικράτειά της σχεδόν 4.500 πυρηνικά όπλα. Αυτό σημαίνει ότι έστω και η παραμικρή αστάθεια στη χώρα θέτει σε κίνδυνο τον ασφαλή έλεγχό τους. Και το Σάββατο με τις δυνάμεις του Πριγκόζιν να απέχουν μόλις 300 χιλιόμετρα από τη Μόσχα, η εξουσία του Πούτιν τέθηκε όσο ποτέ άλλοτε σε κίνδυνο. Και παρά το ότι οι ΗΠΑ και η Δύση εν συνόλω βλέπουν τον Πούτιν ως εχθρό, κανένας δεν θέλει να δει την κατάρρευσή του με τέτοιο τρόπο, που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τα μεγαλύτερα όπλα μαζικής καταστροφής.
«Από όσα είναι δημοσίως γνωστά, οι εξελίξεις του περασμένου Σαββάτου δεν άλλαξαν το καθεστώς ασφάλειας των πυρηνικών όπλων της Ρωσίας», δήλωσε ο Μάθιου Μπαν, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ κι ένας εκ των συμβούλων του Λευκού Οίκου επί Κλίντον για την πυρηνική ασφάλεια. «Αλλά αν ο Πριγκόζιν είχε καταλάβει ένα σωρό πυρηνικά όπλα, θα του έδινε διαπραγματευτικό μοχλό για να διαπραγματευτεί μια διαφορετική συμφωνία;» αναρωτιέται.
Με τις ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των ρωσικών στρατευμάτων και των μισθοφόρων Wagner το Σαββατοκύριακο και με άγνωστη την τοποθεσία του Πούτιν, ο φόβος πιθανής διακοπής της εξουσίας του Ρώσου προέδρου στο πυρηνικό οπλοστάσιο του έθνους του έγινε πιο άμεσος. Προ ημερών, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζέικ Σάλιβαν είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες να ξεκινήσουν συνομιλίες με τη Ρωσία χωρίς προϋποθέσεις για μέτρα περιορισμού των πυρηνικών όπλων μετά τη λήξη της συνθήκης NEW START τον Φεβρουάριο του 2026. Ωστόσο, τέτοιες συνομιλίες δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί, αφήνοντας ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο για το μέλλον του ελέγχου των εξοπλισμών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι προχωρώντας προς τη Μόσχα, οι δυνάμεις Wagner πέρασαν σε απόσταση 100 μιλίων από δύο τοποθεσίες που έχουν χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση πυρηνικών όπλων: το Voronezh-45 και το Tula-50, δήλωσε ο Χανς Κρίστενσεν της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων, προσθέτοντας πως δεν είναι γνωστό εάν επί του παρόντος φυλάσσονται πυρηνικά όπλα στις συγκεκριμένες τοποθεσίες.
Σύμφωνα με πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ, τους οποίους δεν κατονομάζει η Wall Street Journal, δεν είναι σαφές πόσο αποτελεσματικά θα αντιδρούσαν οι δυνάμεις ασφαλείας που προστατεύουν το οπλοστάσιο της Ρωσίας εάν τεθούν σε δοκιμασία με δεδομένο ότι τα στρατεύματα της Wagner αντιμετώπισαν μικρή αντίσταση κατά την κατάληψη της πόλης Ροστόφ.
Μέχρι σήμερα, Δευτέρα, η Ρωσία δεν έχει προβεί σε κανένα σχόλιο για την κατάσταση των πυρηνικών της όπλων κατά τη διάρκεια της βραχύβιας ανταρσίας.
Σύμφωνα με την WSJ, το αμερικανικό υπουργείο Εσωτερικών διαμηνύει πως αν και τις τελευταίες δύο ημέρες, δεν έχει παρατηρηθεί αλλαγή στη στάση του επίσημου ρωσικού στρατού αναφορικά με τα πυρηνικά κι έτσι, κατά συνέπεια, δεν αλλάζει κι αμερικανική στάση στο θέμα. Ωστόσο, τονίζεται πως «είναι κάτι, φυσικά, που το εξετάζουμε πάρα πολύ προσεκτικά».
Άλλωστε, όταν οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η απειλή ότι ο Πούτιν θα έβγαζε από τη φαρέτρα του το πυρηνικό του «σπαθί» είχε τρομοκρατήσει τη διεθνή κοινότητα.
Πάντως, o Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απέρριψε την Κυριακή τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν σχετικά με τις υποτιθέμενες απειλές της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα κατά την επίθεσή της στην Ουκρανία. Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ έκαναν ξεκάθαρο κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου πως δεν επιθυμούν ούτε σκοπεύουν να εμπλακούν στα εσωτερικά της Ρωσίας
«Τις τελευταίες δύο ημέρες, οι ρωσικές δυνάμεις του συμβατικού στρατού και ένα αρχηγείο διοίκησης παραμερίστηκαν στο Ροστόφ, αφήνοντας τις δυνάμεις της Wagner να πάρουν τον έλεγχο», δήλωσε ο Στίβεν Αντρέασεν, ανώτερος αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ για την αμυντική πολιτική και τον έλεγχο των εξοπλισμών από το 1993 έως το 2001. «Θα έκαναν το ίδιο σε μια εγκατάσταση πυρηνικής αποθήκευσης; Πόσο σίγουροι είμαστε ότι ξέρουμε πού βρίσκεται η πίστη τους αν υπάρχουν τανκς Wagner στις πύλες;» καταλήγει.