THEPOWERGAME
Το 2014, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον Μπόρις Ρότενμπεργκ, έναν ολιγάρχη ο οποίος διατηρούσε ισχυρούς δεσμούς με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Μετά από οκτώ χρόνια, το 2022 ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, στοχοποιήθηκε με κυρώσεις και η σύζυγός του Καρίνα, μια Αμερικανίδα πολίτης.
Τον Απρίλιο του 2015, οι δικηγόροι που εργάζονταν για τη σύζυγο Μπόρις Ρότενμπεργκ βρέθηκαν σε δύσκολη θέση. Η Καρίνα, μια πλούσια Ρωσοαμερικανίδα κοσμική κυρία με έδρα το Μονακό, προσπαθούσε να αγοράσει ένα σπίτι στην Ευρώπη. Όμως ο σύζυγός της, ο δισεκατομμυριούχος ολιγάρχης Μπορίς Ρότενμπεργκ, είχε υποστεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ εννέα μήνες νωρίτερα, με πάγωμα των περιουσιακών του στοιχείων και απαγόρευση ταξιδιών.
Όπως σημειώνει το Forbes, τα πράγματα για τον Μπόρις περιπλέχτηκαν από το γεγονός ότι η Καρίνα, η οποία είχε μεταβεί στις ΗΠΑ σε ηλικία 18 ετών, είχε αιτηθεί άσυλο και ήταν πολίτης των ΗΠΑ. Οι Ρότενμπεργκ είχαν προσλάβει Αμερικανούς δικηγόρους για να βεβαιωθούν ότι η συναλλαγή δεν θα έπεφτε πάνω στις κυρώσεις και στους φορολογικούς νόμους των ΗΠΑ. Ένας από τους Ρώσους δικηγόρους έστειλε e-mail στους Αμερικανούς δικηγόρους να ρωτήσει, αν ο Μπόρις δώριζε τα κεφάλαια στην Καρίνα σε ρούβλια εντός της Ρωσίας, αν αυτό θα άλλαζε τις κυρώσεις και τις φορολογικές επιπτώσεις για το ζευγάρι.
«Οι κυρώσεις για έναν Αμερικανό πολίτη που τις παραβιάζει εδώ είναι εξαιρετικά αυστηρές», ήταν η απάντηση που πήρε από τον δικηγόρο.
Αυτά τα e-mail, μέρος μιας διαρροής πάνω από 50.000 αρχείων που στάλθηκαν μεταξύ 2013-2020 από μια ρωσική εταιρεία διαχείρισης που εργαζόταν για τον Μπόρις και τον αδελφό του Αρκάντι, αποκτήθηκαν από το ρωσικό ερευνητικό ειδησεογραφικό πρακτορείο IStories και το Organized Crime and Corruption Reporting Project από μια πηγή που δεν κατονομάζεται. Τα έγγραφα μοιράστηκαν με άλλα 15 μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του Forbes, στο πλαίσιο μιας συνεργατικής έρευνας που ονομάστηκε Rotenberg Files.
Στα 4,9 δισ. ο πλούτος των αδερφών Ρότενμπεργκ
Ο Μπόρις και ο αδελφός του, Αρκάντι, ο άλλοτε παρτενέρ του Βλαντιμίρ Πούτιν στο τζούντο, έχτισαν την περιουσία τους στις κατασκευές, συμμετέχοντας σε διάφορες εταιρείες υποδομών και σε μια τράπεζα. Και στους δύο αδελφούς επιβλήθηκαν κυρώσεις τον Μάρτιο του 2014, όταν το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ισχυρίστηκε ότι «παρείχαν υποστήριξη στον Πούτιν, λαμβάνοντας και εκτελώντας συμβόλαια υψηλών τιμών» και «συγκέντρωσαν τεράστια ποσά πλούτου κατά τη διάρκεια των ετών της διακυβέρνησης του Πούτιν στη Ρωσία». Η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις εναντίον του Μπόρις μόλις τον Απρίλιο του 2022.
Ο Μπόρις είναι επίσης πολίτης της Φινλανδίας -μέλους της ΕΕ- γεγονός που μπορεί να δυσκόλεψε περισσότερο την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ.
Χτυπημένοι από τις κυρώσεις, με τα τεράστια περιουσιακά τους στοιχεία στο εξωτερικό να κινδυνεύουν, οι αδελφοί αγωνίστηκαν να τα μετακινήσουν εκτός της εμβέλειας των δυτικών ρυθμιστικών αρχών. Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, παραμένουν απίστευτα πλούσιοι: Το περιοδικό Forbes υπολόγισε τον συνολικό πλούτο τους σε 4,9 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος.
Τα έγγραφα που διέρρευσαν περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για τα ταξίδια της Καρίνα με αμερικανικό διαβατήριο και ένα φορολογικό έντυπο που επιβεβαίωνε την αμερικανική υπηκοότητα. Δεν είναι σαφές πότε η Καρίνα, η οποία γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη, πολιτογραφήθηκε. Κατέθεσε αίτηση υπηκοότητας το 2003, σύμφωνα με δικαστικά αρχεία από αγωγή που κατέθεσε το 2007 εναντίον του FBI, όπου ισχυρίστηκε ότι η υπηρεσία καθυστέρησε να ολοκληρώσει τον έλεγχο του ονόματος που απαιτείται για την πολιτογράφησή της.
Οι φάκελοι δείχνουν επίσης πώς η Καρίνα, 44 ετών, έπαιξε βασικό ρόλο στις προσπάθειες του συζύγου της να μεταφέρει τα περιουσιακά του στοιχεία για να αποφύγει τις κυρώσεις. Ωστόσο, χρειάστηκαν άλλα οκτώ χρόνια -μέχρι τον Μάρτιο του 2022, μία εβδομάδα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία- για να επιβάλει κυρώσεις το Γραφείο Ελέγχου Εξωτερικών Περιουσιακών Στοιχείων των ΗΠΑ (OFAC) στην Καρίνα. Όταν τελικά το έκανε, η ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών για τις κυρώσεις την περιέγραφε απλώς ως σύζυγο του Μπόρις και Ρωσίδα πολίτη και το υπουργείο δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το γιατί δεν επιβλήθηκαν κυρώσεις στην Καρίνα νωρίτερα.
In 2014, the U.S. sanctioned Boris Rotenberg, an oligarch with ties to Putin. It took another eight years before his wife Karina—a U.S. citizen—was targeted with sanctions in the aftermath of Russia’s invasion of Ukraine. https://t.co/CwAOVvTpoY
— Forbes (@Forbes) June 20, 2023
Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες σε θέματα κυρώσεων, η αμερικανική υπηκοότητα της Καρίνα μπορεί να συνέβαλε σε αυτή την καθυστέρηση. «Συμβαίνει, αλλά είναι αρκετά σπάνιο λόγω των συνταγματικών προκλήσεων που συνεπάγεται κάτι τέτοιο», είπε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος.
Γίνεται πραγματικά περίπλοκο και πραγματικά ακατάστατο όταν πρόκειται για εφαρμογές του νόμου περί κυρώσεων, όπως αυτός εφαρμόζεται στους πολίτες των ΗΠΑ», είπε ο Collin Hunt, πρώην αναλυτής πληροφοριών στην OFAC.
Παρόλα αυτά, οι Ρότενμπεργκ εργάστηκαν για χρόνια για να βρουν τρόπους να παρακάμψουν τις κυρώσεις. Ρώτησαν τους Αμερικανούς δικηγόρους τους, αρχής γενομένης από το 2015, όταν η οικογένεια ζούσε στο Μονακό, πώς θα μπορούσε ο Μπόρις να στηρίξει οικονομικά την Καρίνα και τα παιδιά τους παρά τις κυρώσεις. Ένα υπόμνημα που ετοίμασαν οι δικηγόροι, το οποίο περιλαμβάνεται στα έγγραφα που διέρρευσαν, δείχνει πώς μια λύση θα ήταν η υποβολή αίτησης για άδεια από την OFAC, ωστόσο τους συνέστησαν να μην το κάνουν για να μην στοχοποιηθεί η Καρίνα.
Το 2019 οι Ρότενμπεργκ προσπάθησαν ξανά, προσλαμβάνοντας μια διαφορετική αμερικανική δικηγορική εταιρεία για να βρουν λύση. Τα έγγραφα δείχνουν ότι η εταιρεία παρείχε συμβουλές για δύο υποθετικές καταστάσεις: μία στην οποία η Καρίνα αγόρασε το 100% μιας μαλτέζικης εταιρείας που κατείχε ακίνητα στην Ισπανία και μία άλλη στην οποία μεταβίβασε το 20% της συμμετοχής της σε μια εταιρεία του Μονακό σε έναν πολίτη χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι υποθετικές περιπτώσεις φαίνεται να αναφέρονται σε μια μαλτέζικη εταιρεία την οποία ο Μπόρις είχε χρησιμοποιήσει για να αποκτήσει μια βίλα στην Ισπανία έναντι περίπου 10 εκατομμυρίων δολαρίων το 2014, και σε μια εταιρεία του Μονακό στην οποία ο Ρότενμπεργκ και η Καρίνα ήταν συνιδιοκτήτες και η οποία κατείχε ακίνητα στη Γαλλία.
Τα ακίνητα στις ΗΠΑ και τη γαλλική Ριβιέρα
Οι Ρότενμπεργκ διαθέτουν επίσης δύο ακίνητα στις ΗΠΑ: μια έπαυλη πέντε υπνοδωματίων και πέντε λουτρών στην Αλφαρέτα της Τζόρτζια, αξίας περίπου 3 εκατομμυρίων δολαρίων, την οποία ο Μπόρις αγόρασε το 2008- και ένα διαμέρισμα στη γειτονιά Buckhead της Ατλάντα, αξίας περίπου 300.000 δολαρίων, το οποίο η Καρίνα απέκτησε το 2001, όταν ήταν φοιτήτρια στο Αμερικανικό Διηπειρωτικό Πανεπιστήμιο της Ατλάντα.
Ο δισεκατομμυριούχος και μέλος του στενού κύκλου του Πούτιν διαθέτει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων στη γαλλική Ριβιέρα, το οποίο δεν έχει δεσμευτεί από τις γαλλικές αρχές, παρά τις κυρώσεις.
Σύμφωνα με τη Le Monde, στον Μπόρις Ρότενμπεργκ ανήκει το κτήμα Chemin des Canebiers. Ένα τεράστιο συγκρότημα 30 εκταρίων στο Mouans-Sartoux (νοτιοανατολική Γαλλία, βόρεια των Καννών), το οποίο περιλαμβάνει μια βίλα με πισίνα, διαμερίσματα και ένα ιππικό κέντρο με δύο πίστες ιππασίας και δύο στάβλους, που βρίσκεται στην καρδιά καλλιεργήσιμων εκτάσεων και απέραντων δασών.
Μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Αρκάντι, ο Μπόρις ήταν κοντά στον Πούτιν από μικρή ηλικία – ήταν στην ίδια τάξη τζούντο στο τότε Λένινγκραντ. Η οικονομική άνοδος των αδελφών Ρότενμπεργκ συνέπεσε με την άφιξη του Πούτιν στο Κρεμλίνο το 2000. Επικεφαλής μιας τράπεζας και εταιρειών που επωφελούνταν από προσοδοφόρες δημόσιες συμβάσεις, οι αδελφοί Ρότενμπεργκ έγιναν δισεκατομμυριούχοι. Η σχέση τους με την εξουσία τούς επέφερε κυρώσεις από τις δυτικές χώρες. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα περιουσιακά στοιχεία του Μπόρις και του Αρκάντι Ρότενμπεργκ, καθώς και του γιου του Αρκάντι, Ιγκόρ, έχουν δεσμευτεί στην Ευρώπη.
Μέχρι σήμερα, μόνο ένα ακίνητο του Μπόρις έχει δεσμευτεί από τις γαλλικές αρχές, σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία: ένα συγκρότημα ακινήτων που αποτελείται από πολλές βίλες σε οικόπεδο σχεδόν 2,4 εκταρίων με εκπληκτική θέα στη Μεσόγειο, στο Eze (Alpes-Maritimes).
Αλλά πολλά άλλα από τα ακίνητά του φαίνεται να έχουν διαφύγει από τις κυρώσεις. Σύμφωνα με ένα εμπιστευτικό οργανόγραμμα που περιήλθε στην κατοχή του ρωσόφωνου ερευνητικού μέσου iStories στο πλαίσιο διαρροής δεδομένων από τη ρωσική εταιρεία διαχείρισης et Evocorp, ο Μπόρις Ρότενμπεργκ κατέχει τουλάχιστον άλλα έξι ακίνητα στις Άλπεις-Μαριτίμ: το Domaine des Canebiers, στο Mouans-Sartoux, μια άλλη βίλα που βρίσκεται στην ίδια πόλη, ένα σπίτι στο Gre, ένα διαμέρισμα και οικοδομήσιμη γη στο Eze, καθώς και εμπορικές εγκαταστάσεις στο Carros.
Με τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Καρένα και τον Μπόρις, τους απαγορεύεται να ταξιδεύουν στην ΕΕ και η αυτοκρατορία πολυτελών ακινήτων τους έχει παγώσει.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
