THEPOWERGAME
Στο σημείο 12 του κειμένου της Κοινής Δήλωσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου βρίσκεται το «κλειδί» το οποίο «ξεκλείδωσε» τη συναίνεση της Ελλάδας και της Κύπρου, που εκφράζουν την ικανοποίησή τους για το συνολικό ύφος και την στρατηγική κατεύθυνση του κειμένου.
«Καλούμε την Τουρκία να απέχει από ανανεωμένες προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Λαμβάνοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση, επιβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση τέτοιας δράσης, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας», αναφέρει το σημείο αυτό, το οποίο στέλνει έτσι ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η επιμονή των «27» στην ανάγκη διατήρησης της αποκλιμάκωσης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς υπήρχε η ανησυχία ότι κάτι τέτοιο μπορεί να έγινε μόνο εν όψει της χθεσινής Συνόδου Κορυφής. «Με την προϋπόθεση ότι διατηρείται η τρέχουσα αποκλιμάκωση και ότι η Τουρκία εμπλέκεται εποικοδομητικά και υπόκειται στις καθιερωμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η πρόσφατα πιο θετική δυναμική, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος και τη λήψη περαιτέρω αποφάσεων κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου», σημειώνει η κοινή δήλωση των «27».
Κυβερνητικές πηγές από την Αθήνα σημειώνουν ότι η κοινή δήλωση επιβεβαιώνει τη διττή προσέγγιση έναντι της Τουρκίας που είχε επιδιώξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και περιλαμβάνει θετικά μέτρα, αλλά και περιοριστικά μέτρα-κυρώσεις εφόσον η Τουρκία επαναλάβει μονομερείς ενέργειες και παραβατική συμπεριφορά έναντι κρατών-μελών. Η Κοινή Δήλωση, όπως τονίζουν, «πατά» πάνω στην Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ύπατου Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, αλλά και στις προηγούμενες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που αφορούν την Τουρκία και τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το κείμενο περιλαμβάνει και τη λεγόμενη «θετική ατζέντα» προς την Τουρκία, αλλά παράλληλα επαναλαμβάνει το μήνυμα για περιοριστικά μέτρα και εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον η Τουρκία επαναλάβει μονομερείς ενέργειες ή παραβατική συμπεριφορά που θίγει συμφέροντα κρατών-μελών της Ε.Ε., κάτι που αξιολογείται ως ιδιαίτερα σημαντικό από την ελληνική κυβέρνηση.
Αναφορές, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, υπάρχουν και στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, καθώς η Τουρκία καλείται να συνεργαστεί για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και τις επιστροφές μεταναστών προς την Τουρκία με βάση την Κοινή Δήλωση Ε.Ε-Τουρκίας, η οποία, όπως αναφέρεται, θα πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς διακρίσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δίνει «λευκή επιταγή» στην Τουρκία, είναι η εκτίμηση της Αθήνας. Πρόκειται για μια διαδικασία σταδιακή (σε φάσεις), αναλογική και αναστρέψιμη. Τα όποια θετικά μέτρα δηλαδή μπορούν να αναστραφούν εφόσον η Τουρκία επανέλθει σε παραβατικές συμπεριφορές. Και σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία θα πρέπει να δείξει συνέπεια και συνέχεια και θα συνεχίσει να αξιολογείται, καθώς οι όποιες αποφάσεις παραπέμπονται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.