THEPOWERGAME
Στα μέσα του περασμένου έτους, οι κάτοικοι του Ισημερινού παρακολουθούσαν με ανησυχία 340 ξένα σκάφη, τα περισσότερα εκ των οποίων Κινεζικά, να αλιεύουν λίγο έξω από την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της χώρας τους, γύρω από τη δυτικότερη επαρχία, τα Νησιά Γκαλαπάγκος.
Το δίκαιο της θάλασσας απαιτεί τα σκάφη να φέρουν αυτόματα συστήματα εντοπισμού υποστηριζόμενα από GPS, τα οποία εκπέμπουν τη θέση τους, και να διατηρούν τα συστήματα αυτά ενεργοποιημένα.
Ωστόσο, ορισμένα σκάφη δεν συμμορφώθηκαν. Υπήρξαν περισσότερες από 550 περιπτώσεις σκαφών που δεν μετέδιδαν τις συντεταγμένες τους για πάνω από μια ημέρα.
Αυτή η τακτική σιωπής ασυρμάτου δημιούργησε φόβους ότι τα συγκεκριμένα σκάφη παραβίασαν τα χωρικά ύδατα του Ισημερινού για να καρπωθούν τα ψάρια του.
Τόσο οι τοπικοί αξιωματούχοι όσο και ο πρεσβευτής της Κίνας στον Ισημερινό το αρνήθηκαν και δήλωσαν ότι όλα τα σκάφη τήρησαν τους κανόνες.
Τον Οκτώβριο, ωστόσο, η HawkEye 360, εταιρεία εκμετάλλευσης δορυφόρων με έδρα τη Βιρτζίνια, ανακοίνωσε ότι είχε εντοπίσει σκάφη εντός της ΑΟΖ του Ισημερινού σε 14 περιπτώσεις που τα εν λόγω σκάφη δεν μετέδιδαν το στίγμα τους.
Οι δορυφόροι της HawkEye μπόρεσαν να εντοπίσουν αυτούς τους αποστάτες ακούγοντας τα ασθενή σήματα που εκπέμπονταν από τα ραντάρ πλοήγησης και τις ραδιοεπικοινωνίες.
Οι δορυφόροι της HawkEye είναι οι επονομαζόμενοι smallsats (μικροδορυφόροι), περίπου του μεγέθους ενός μεγάλου φούρνου μικροκυμάτων.
Επομένως, είναι φθηνοί τόσο στην κατασκευή όσο και εκτόξευσή τους. Η HawkEye ανέπτυξε τη πρώτη της ομάδα, τριών εξ’ αυτών, το 2018.
Τώρα βρίσκονται σε τροχιά πάνω και από τους δύο πόλους της Γης. Αυτό σημαίνει ότι, καθώς ο πλανήτης περιστρέφεται από κάτω τους, κάθε σημείο στην επιφάνειά του μπορεί να παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Αρχικά, τα δεδομένα που συλλέγονταν από τους δορυφόρους μεταφορτώνονταν σε έναν σταθμό παρακολούθησης στο Svalbard, ένα νορβηγικό νησί στον Αρκτικό Ωκεανό. Αλλά στη συνέχεια η επιχείρηση άκμασε.
Η HawkEye έχει πλέον δώδεκα κυβερνήσεις μεταξύ των πελατών της, αλλά και ιδιώτες. Ως εκ τούτου, η εταιρεία χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες κι ενός δεύτερου επίγειου σταθμού, στην Ανταρκτική, ενώ στις 24 Ιανουαρίου έθεσε σε τροχιά και μια δεύτερη ομάδα δορυφόρων.
Φέτος σχεδιάζει να προβεί σε τρεις ακόμη ανάλογες εκτοξεύσεις και σκοπεύει να διευρύνει ακόμη περισσότερο το δίκτυο των επίγειων σταθμών της.
Δεδομένης αυτής της επιτυχίας, το γεγονός ότι τουλάχιστον έξι ακόμα εταιρείες λειτουργούν ή αναπτύσσουν παρόμοια συστήματα δεν προκαλεί καμία έκπληξη.
Η Quilty Analytics, μια ερευνητική εταιρεία στη Φλόριντα, αναμένει ότι ο αριθμός των δορυφόρων συλλογής πληροφοριών μέσω ραδιοσυχνοτήτων θα αυξηθεί από δώδεκα στις αρχές Ιανουαρίου σε πάνω από 60 έως το τέλος του επόμενου έτους.
Καθαρά σήματα
Οι δορυφόροι συλλογής πληροφοριών μέσω ραδιοσυχνοτήτων εντοπίζουν την πηγή της μετάδοσης με δύο τρόπους.
Ο ένας, η τριμερής διαμόρφωση βασίζεται στη μέτρηση της διαφοράς των λεπτών στην ώρα άφιξης του σήματος σε κάθε δορυφόρο της ομάδας.
Ο άλλος χρησιμοποιεί το φαινόμενο Doppler – τη μετατόπιση της συχνότητας του σήματος εάν ο πομπός κινείται σε σχέση με τον δέκτη.
Σύμφωνα με την HawkEye, ο συνδυασμός των δυο μπορεί να εντοπίσει την πηγή ενός σήματος με απόκλιση 500 μέτρων από την πραγματική του προέλευση.
Η Kleos Space, μια εταιρεία από το Λουξεμβούργο που εκτόξευσε την πρώτη της ομάδα δορυφόρων τον Νοέμβριο και ελπίζει να θέσει σε τροχιά δύο ακόμη αργότερα φέτος, υποστηρίζει ότι η ακρίβεια κυμαίνεται μεταξύ 3.000 και 200 μέτρων.
Μια ομάδα, η οποία περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη κάθε 90 λεπτά περίπου, σαρώνει μια ζώνη εμβαδού 2.000 χιλιομέτρων και μπορεί να επισκέπτεται πολλές περιοχές αρκετές φορές την ημέρα.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τους κατασκοπευτικούς δορυφόρους με οπτικές κάμερες, οι δορυφόροι ραδιοσυχνοτήτων μπορούν να δουν μέσα από σύννεφα.
Οι δέκτες τους δεν είναι αρκετά ευαίσθητοι για να ανιχνεύουν τυπικά κινητά τηλέφωνα, αλλά μπορούν να ανιχνεύουν δορυφορικά τηλέφωνα, φορητά ραδιοτηλέφωνα και κάθε είδους ραντάρ.
Και, ενώ τα σκάφη μπορούν, αν και παράνομα, να απενεργοποιήσουν τα αυτόματα συστήματα εντοπισμού, και το κάνουν, η απενεργοποίηση των επικοινωνιακών τους συστημάτων και του ραντάρ που χρησιμοποιούν για πλοήγηση και αποφυγή σύγκρουσης είναι ένα εντελώς άλλο ζήτημα.
«Ούτε οι πειρατές δεν τα απενεργοποιούν αυτά», λέει ο John Beckner, επικεφαλής της Horizon Technologies, μιας βρετανική εταιρεία που σχεδιάζει την πρώτη της εκτόξευση τον Αύγουστο.
Τα δεδομένα των ραδιοσυχνοτήτων είναι φθηνά στη συλλογή. Οι δορυφόροι με ρομποτικές κάμερες υψηλής ανάλυσης είναι δαπανηροί.
Οι ιπτάμενοι φούρνοι μικροκυμάτων που καταγράφουν και χρονομετρούν ραδιοσήματα δεν είναι. Η Horizon λέει ότι η κατασκευή, η ασφάλιση και η εκτόξευση των δορυφόρων της τον Αύγουστο δεν αναμένεται να κοστίσει περισσότερο από περίπου 1,4 εκατομμύρια δολάρια.
Ο Εθνικός Οργανισμός Γεωχωρικών Πληροφοριών της Αμερικής (NGA), ένας από τους πολυάριθμους κατασκοπευτικούς οργανισμούς αυτής της χώρας, χρησιμοποιεί τις πληροφορίες των ραδιοσυχνοτήτων ευρέως.
Αναλύει τα δεδομένα της HawkEye για να βρίσκει στρατόπεδα ανταρτών και κινητές πλατφόρμες εκτόξευσης πυραύλων και να παρακολουθεί τόσο τα συμβατικά πολεμικά πλοία όσο και τα μη συμβατικά, όπως τα οπλισμένα ταχύπλοα σκάφη που μερικές φορές χρησιμοποιεί το Ιράν.
Ο Robert Cardillo, πρώην διευθυντής του Οργανισμού και τωρινός σύμβουλος της HawkEye, αναφέρει ότι δεκάδες ναυτικά, συμπεριλαμβανομένου και της Ρωσίας, παραποιούν τα αυτόματα συστήματα εντοπισμού ώστε τα πολεμικά πλοία να φαίνονται ότι βρίσκονται σε μέρη που δεν είναι.
Οι πληροφορίες που προέρχονται από τις ραδιοσυχνότητες δεν παραποιούνται. Ο κ. Cardillo λέει, επίσης, ότι δορυφορικές ραδιοσυχνότητες είναι δύσκολο να καταστραφούν από τον εχθρό.
Εκτός από στρατιωτικά θέματα, ο Εθνικός Οργανισμός Γεωχωρικών Πληροφοριών χρησιμοποιεί τα δεδομένα των ραδιοσυχνοτήτων για να ανακαλύψει παράνομες οικονομικές δραστηριότητες – εκ των οποίων η παράνομη αλιεία είναι μόνο μία περίπτωση.
Η πειρατεία είναι μια άλλη. Και η τεχνική λειτουργεί επίσης στην ξηρά.
Το 2019, για παράδειγμα, οδήγησε στην ανακάλυψη παράνομης εξόρυξης χρυσού από μια κινεζική εταιρεία στη ζούγκλα της Γκαμπόν.
Και το 2020, οι διαχειριστές του Εθνικού Πάρκου Garamba στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό άρχισαν να χρησιμοποιούν τα δεδομένα της HawkEye για να εντοπίζουν τους λαθροκυνηγούς ελεφάντων και να αποστέλλουν ομάδες κρούσης για να τους αντιμετωπίσουν.
Υπάρχουν βεβαίως και οι εμπορικές χρήσεις. Ο Andy Bowyer, επικεφαλής της Kleos, αναφέρει το αυξημένο ενδιαφέρον των εταιριών τηλεπικοινωνιών που επιθυμούν να εντοπίσουν παράνομους αναμεταδότες, όπως ερασιτεχνικούς ραδιοπομπούς χωρίς άδεια, που λειτουργούν εντός των τομέων τους.
Εν τω μεταξύ, οι ρυθμιστικές αρχές, θα ήθελαν η εταιρεία να δημιουργήσει «χάρτες θερμότητας» μοτίβων μετατόπισης των νόμιμων μεταδόσεων.
Οι χάρτες αυτοί θα τις βοηθήσουν να επιλέξουν χώρους εγκατάστασης των κεραιών των κινητών τηλεφώνων και να διαμορφώσουν μια καλύτερη άποψη της αξίας των αδειών χρήσης τμημάτων του ραδιοφάσματος που δημοπρατούνται σε συγκεκριμένες περιοχές.
Ορισμένες φιλανθρωπικές οργανώσεις ενδιαφέρονται επίσης για τα δεδομένα της Kleos. Οι πληροφορίες που προέρχονται από τις ραδιοσυχνότητες μπορούν, για παράδειγμα, να αποτυπώσουν τις διαδρομές που ακολουθούν οι μετανάστες που ενδέχεται να χρειάζονται τροφή και άλλη βοήθεια.
Δεδομένα από ένα και μόνο δορυφόρο
Η χρήση ομάδων δορυφόρων για τη συλλογή πληροφοριών μέσω ραδιοσυχνοτήτων είναι έξυπνη. Εντούτοις οι μηχανικοί της Unseenlabs, μιας εταιρείας στη Ρεν της Γαλλίας, πιστεύουν ότι η προσέγγιση αυτή είναι ήδη ξεπερασμένη.
Προς το παρόν, η Unseen έχει τρεις δορυφόρους σε τροχιά και πωλεί δεδομένα σε περίπου δέκα ναυτικά, συμπεριλαμβανομένου του γαλλικού, σε ασφαλιστικές εταιρείες στο χώρο της ασφάλισης πλοίων και σε κάμποσους μεγάλους προμηθευτές αμυντικών συστημάτων.
Όμως οι δορυφόροι της λειτουργούν ανεξάρτητα, όχι συνδυαστικά, γιατί οι μηχανικοί της Unseenlabs έχουν επινοήσει ένα σύστημα ανίχνευσης που απαιτεί έναν μόνο δορυφόρο και το οποίο, όπως ισχυρίζονται, ότι είναι ακριβές εντός 5.000 μέτρων.
Ο τρόπος λειτουργίας αυτού του συστήματος παραμένει μυστικός – και, σύμφωνα με τον Clément Galic, αφεντικό της Unseenlabs, προστατεύεται από το γαλλικό κράτος.
Ο ίδιος δηλώνει ότι, μετά από αρκετές προσπάθειες κλοπής του, η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών του Υπουργείου Άμυνας προσέφερε τη βοήθειά της στην προστασία του συστήματος από κυβερνοεπιθέσεις.
Μυστικό ή όχι, ωστόσο, η Unseenlabs μπορεί σύντομα να έχει ανταγωνιστές στην αγορά της συλλογής πληροφοριών μέσω ραδιοσυστημάτων από έναν δορυφόρο, διότι και η Horizon δηλώνει ότι έχει επεξεργαστεί έναν αντίστοιχο τρόπο συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων – ένας ισχυρισμός που υποστηρίζεται από το γεγονός ότι τον Αύγουστο θα εκτοξεύσει έναν και μόνο δορυφόρο.
Λίγο αφότου υπέβαλε αίτηση κατοχύρωσης της ευρεσιτεχνίας στην Αμερική, η κυβέρνηση την καταχώρησε. Ακόμα κι έτσι, ο κ. Beckner διαρρέει κάποιες πληροφορίες.
Η μέθοδος περιλαμβάνει την εκτίμηση των διαφορών των γωνιών μέσω των οποίων φθάνουν τα σήματα ενός στόχου κατά τη διάρκεια της τροχιάς του δορυφόρου στον ουρανό.
Η Horizon δηλώνει ότι το σύστημά της θα είναι ακριβές εντός 3.000 μέτρων. Μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους, σχεδιάζει επίσης να λειτουργήσει τρεις δορυφόρους σε διαφορετικές τροχιές – αρκετούς για να μπορεί να σαρώνει το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη περίπου κάθε δύο ώρες.
Η Horizon σχεδιάζει επίσης να δημιουργήσει μια βιβλιοθήκη μοναδικών «αποτυπωμάτων» παλμών ραντάρ των σκαφών ανά τον κόσμο, για την καταγραφή των μικρών διαφορών των δομικών συνόλων που υπάρχουν ακόμη και μεταξύ των συσκευών της ίδιας μάρκας και μοντέλου.
Αυτό σημαίνει ότι τα σήματα θα μπορούν να συνδέονται με μια συγκεκριμένη συσκευή. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί να προσδιοριστεί όχι απλώς ότι κάποιο σκάφος συγκεκριμένου είδους βρίσκεται σε συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και ποιο είναι αυτό το σκάφος και πού αλλού βρισκόταν.
Η Unseenlabs, από την πλευρά της, έχει ήδη καταχωρήσει το αποτύπωμα των ραντάρ πολλών χιλιάδων σκαφών, αρκετά από τα οποία, μετά από τα γεγονότα του περασμένου καλοκαιριού, βρέθηκαν στη ΑΟΖ των Γκαλαπάγκος με τα αυτόματα συστήματα εντοπισμού τους απενεργοποιημένα.
Απομένει να δούμε τι θα κάνουν οι αρχές του Ισημερινού με αυτές τις πληροφορίες. Κανείς βεβαίως δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ενημερώθηκαν.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
