THEPOWERGAME
Ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνονται ετησίως οι τιμές, αυτό που αποκαλούμε δείκτη τιμών καταναλωτή ή πληθωρισμό, έχει υποχωρήσει αισθητά από πέρυσι το καλοκαίρι, αλλά οι αναλυτές προβλέπουν ότι θα παραμείνει στα τρέχοντα επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Γι’ αυτό οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης ετοιμάζονται να αυξήσουν ξανά τα επιτόκια. Ειδικά για την ΕΚΤ, το βασικό σενάριο προβλέπει δύο ή τρεις ακόμη αυξήσεις, που θα οδηγήσουν το επιτόκιο καταθέσεων στο 4%. Για τη Fed οι πιθανότητες να κάνει μια παύση στις αυξήσεις τον Ιούνιο, έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο, είναι μεγαλύτερες.
ΕΚΤ και Fed αυξάνουν τα επιτόκια χωρίς διάλειμμα από πέρυσι, σε μια προσπάθεια να προκαλέσουν σοκ στην πλευρά της ζήτησης, με απώτερο σκοπό την πτώση του πληθωρισμού. Η ΕΚΤ έχει αυξήσει συνολικά τα επιτόκια κατά 3,75% και η Fed κατά 5%. Παρά το γεγονός ότι τα υψηλά επιτόκια επιβραδύνουν την οικονομία, Πάουελ και Λαγκάρντ έχουν θέσει ως βασική προτεραιότητα την επιστροφή του πληθωρισμού κοντά στον στόχο του 2%.
Αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης στο κόστος του χρήματος και της ακρίβειας είναι οικονομίες όπως των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης να βρίσκονται πολύ κοντά στην ύφεση. Καθαρά σε επίπεδο τεχνικό, η οικονομία της Ευρωζώνης βρέθηκε σε ύφεση τον χειμώνα, εμφανίζοντας συρρίκνωση του ΑΕΠ στο δ’ τρίμηνο 2022 και στο α’ τρίμηνο του 2023.
Στις ΗΠΑ η εικόνα είναι διαφορετική, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα γλιτώσει σίγουρα την ύφεση. Οι ΗΠΑ αυξάνουν τις θέσεις εργασίας με εντυπωσιακούς -για τις συνθήκες- ρυθμούς, αλλά οι βασικοί δείκτες για το επιχειρηματικό κλίμα προμηνύουν ότι αυτό δεν θα συνεχιστεί. Ο μεταποιητικός ISM (του ομώνυμου ινστιτούτου) ήδη δείχνει ύφεση και ο κλάδος των υπηρεσιών αναμένεται πολύ σύντομα να τον ακολουθήσει, εκτός κι αν υπάρξει κάποια αναπάντεχη ανατροπή.
Η μέτρηση της περασμένης εβδομάδας έδειξε ότι ο μεταποιητικός ISM υποχώρησε στο 46,9 και για έβδομο συνεχόμενο μήνα παρέμεινε κάτω από το όριο του 50, που χωρίζει την ανάπτυξη με την ύφεση. Αν εξαιρεθούν οι δύο αρχικοί μήνες της πανδημίας, οι παραγγελίες εμφανίζουν τη χειρότερη εικόνα από το 2009 και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Προσφέροντας μια νότα αισιοδοξίας, η Goldman Sachs μείωσε πριν από λίγες ημέρες τις πιθανότητες ύφεσης στις ΗΠΑ μέσα στους επόμενους 12 μήνες στο 25%, επικαλούμενη τον περιορισμό των ανησυχιών για τις τράπεζες και τη συμφωνία στο Κογκρέσο για το ανώτατο όριο του δημόσιου χρέους. Οι πιθανότητες ύφεσης διαμορφώνονταν στο 67% τον Απρίλιο, στον απόηχο της τραπεζικής κρίσης στις ΗΠΑ.
Η Bain & Co προειδοποιεί τους επιχειρηματίες να προετοιμαστούν για τη διαχείριση κρίσεων, είτε οικονομικής φύσεως όπως η ύφεση, είτε γεωπολιτικής, όπως ένας πόλεμος εμπορικός ή κανονικός. Η ύφεση είναι σίγουρο ότι θα έρθει. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ο χρόνος και το βάθος, σημειώνει. Σύμφωνα με την Bain & Co, το πιθανότερο είναι να δούμε μια ήπια ύφεση, που θα διαρκέσει 2-3 τρίμηνα σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Η κατάσταση είναι τέτοια, που αναλυτές εκτιμούν ότι αν η Fed δεν αυξήσει τα επιτόκια τον Ιούνιο, θα δυσκολευτεί να δικαιολογήσει πιθανή αύξηση στους επόμενους μήνες του έτους. Τα επιτόκια της Fed προβλέπεται ότι θα μειωθούν στο 4,1% (από 5% – 5,25% σήμερα) στο τέλος του 2024, στο 3,1% στο τέλος του 2025 και στο 2,5% μακροπρόθεσμα.