THEPOWERGAME
Το δημογραφικό πρόβλημα γίνεται αμεσότερο στην Ευρώπη και επισκιάζει τις προοπτικές των οικονομίων της. Μεταξύ των ισχυρών της Ε.Ε στην πιο δεινή θέση βρίσκεται η Ιταλία. Τα επίπεδα γονιμότητας στην 3η ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης κινούνται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών.
Είναι μια εξέλιξη που αποδίδεται στην αβεβαιότητα που εντάθηκε από την κρίση δημοσίου χρέους περίπου προ δεκαετίας και την πανδημία της νόσου Covid-19, σε συνδυασμό με την απουσία μέτρων για τη θωράκιση της μητρότητας. Οξυμένο, όμως, είναι επίσης το πρόβλημα στη Γερμανία σε τέτοιον βαθμό που η Moody’s προειδοποίησε πως οι μεγάλες ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό μπορεί να συμβάλουν στην απώλεια της ανώτατης βαθμολογίας που κατέχει η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Σε επιστολή προς τους επενδυτές τον περασμένο Μάρτιο, ο πρόεδρος της BlackRock, Λάρι Φινκ, περιέγραψε το δημογραφικό πρόβλημα, παγκοσμίως, ως τη «σιωπηλή κρίση» που σπανίως συζητείται δημόσια σε αντίθεση με την κλιματική κρίση και τη βιωσιμότητα. «Όσο πιο πολύ καθυστερούμε τη συζήτηση, τόσο μεγεθύνεται το πρόβλημα», έγραψε ο Φινκ.
Ιταλία: Έλλειψη κινήτρων για τεκνοποίηση λόγω του αδύναμου κοινωνικού ιστού
«Οι γυναίκες που θέλουν να κάνουν παιδιά, δεν το αποφασίζουν τελικά διότι η οργάνωση του κοινωνικού κράτους δεν είναι αρκετά καλή για να έχεις παιδιά», δηλώνει η Δρ. Μαρία Τερέσα Γκρεβάσι, διευθύντρια της μαιευτικής μονάδας στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα.
«Οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν όλο το βάρος της καθημερινής φροντίδας των παιδιών τους -χωρίς καμία βοήθεια από την κυβέρνηση. Οπότε περιμένουν, περιμένουν μέχρι που είναι πολύ αργά», συμπληρώνει η ίδια στους Financial Times.
Το δημογραφικό δεν είναι μεμονωμένο πρόβλημα στην Ευρώπη. Επεκτείνεται στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Κίνα. Στην Ιταλία, όμως, το ποσοστό γονιμότητας, δηλαδή ο μέσος αριθμός των παιδιών ανά γυναίκα, είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Δηλαδή περιορίζεται στο 1,24 όταν στη Σουηδία φθάνει το 1,66 και στην Ελβετία το 1,46. Μέσα στο 2022 καταγράφηκαν μόνον 393.000 γεννήσεις στην Ιταλία, αντανακλώντας μια πτώση της τάξεως του 1,8% από το 2021 και 27% συγκριτικά με μια 20ετία πριν. Η στατιστική υπηρεσία της χώρας προειδοποιεί πως ο πληθυσμός της χώρας θα έχει μειωθεί στα 48 εκατομμύρια, με μέσον όρο ηλικίας τα 50 έτη, μέχρι το 2070 από τα 59 εκατ. που είχαν καταμετρηθεί τέλη του 2022.
Όσο αυξάνεται ο μέσος όρος του πληθυσμού μιας χώρας συσσωρεύονται οι πιέσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα και τον τομέα υγείας. Σε χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως στην Ιταλία που ανέρχεται στο 134,8% του ΑΕΠ, δυσχεραίνεται η προοπτική μείωσης του σε βάθος χρόνου. Σε οικονομίες με μεγάλη βιομηχανική βάση τίθεται σε κίνδυνο η επάρκεια στην προσφορά εργατικού δυναμικού. Είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Γερμανία.
Γερμανία: Συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού κατά επτά εκατομμύρια άτομα έως το 2035
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς έχει δηλώσει πως η κυβέρνησή του προτίθεται να προσελκύσει 400.000 εξειδικευμένους εργάτες, σε ετήσια βάση, καθώς η κυβέρνηση εκτιμά πως το εργατικό δυναμικό της χώρας θα έχει συρρικνωθεί κατά επτά εκατομμύρια μέχρι το 2035. Το πρακτορείο Bloomberg υπολογίζει πως στα επτά εκατομμύρια ανέρχεται συνολικά ο πληθυσμός του Βερολίνου, του Αμβούργου και του Μονάχου.
Παραδόξως, η Γερμανία προσπαθεί να αναχαιτίσει μια τεράστια μεταναστευτική ροή. Εκτιμάται πως περίπου 245.000 άτομα από το Αφγανιστάν και τη Συρία υπέβαλαν πέρυσι αίτηση για πολιτικό άσυλο στη Γερμανία και 1,25 εκατ. Ουκρανοί αναζήτησαν καταφύγιο λόγω της ρωσικής εισβολής. Όμως υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες για ειδικότητες στην αγορά εργασίας όπως παραδείγματος χάριν, ιατροί και συγκεκριμένες ειδικότητες μηχανικών.
Πέρυσι το ποσοστό των νέων στη Γερμανία, δηλαδή όσων ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα από 15 έως 24 ετών, υποχώρησε στο ιστορικό χαμηλό του 10% επί του συνολικού πληθυσμού και ήταν χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο. Είναι μια εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με τη μείωση του εργατικού δυναμικού της χώρας.
Η υπηρεσία πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s τόνισε πως η ανεπάρκεια στην προσφορά εργαζομένων, μαζί με τις αυξημένες δαπάνες στο κράτος πρόνοιας, απειλούν την βαθμολογία του τριπλού Α που έχει η γερμανική οικονομία. Σε έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα τον περασμένο Μάρτιο, η Moody’s τόνισε πως ο πληθυσμός της ισχυρότερης οικονομίας στην Ευρωζώνη γερνά με τους ταχύτερους ρυθμούς, παγκοσμίως.