THEPOWERGAME
Λίγο περισσότερο από 10 χρόνια πριν, η Diageo (ο κολοσσός στην αγορά αλκοολούχων ποτών, που παράγει το τζιν Tanqueray, την μπίρα Guinness και το Baileys) εξαγόρασε την τουρκική Mey Içki Sanayi ve Ticaret AS, δημιουργό της Yeni Raki. Πλέον, όμως, η λειψυδρία λόγω της κλιματικής κρίσης πλήττει, εκτός πολλών άλλων περιοχών, και τα τουρκικά αμπέλια, που παράγουν τα σταφύλια για τη γνωστή τουρκική ρακή.
Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, πως η βιομηχανία αλκοολούχων ποτών θεωρείται «εντατική» στη χρήση νερού, καθώς το 60% των αλκοολούχων ποτών και 90% της μπίρας αποτελούνται από νερό, ενώ τα υπόλοιπα συστατικά -σταφύλια από τα αμπέλια και κριθάρι- επίσης εξαρτώνται για την άρδευσή τους από την υδατική επάρκεια. Το πρόβλημα της Diageo δεν περιορίζεται στην Τουρκία. Συνολικά 43 περιοχές όπου η εταιρεία διατηρεί καλλιέργειες παγκοσμίως χαρακτηρίστηκαν πέρυσι «σε κατάσταση water stress». Σύμφωνα με τον Μάικλ Αλεξάντερ, παγκόσμιο επικεφαλής για το νερό, το περιβάλλον και τη βιώσιμη γεωργία στην Diageo, το θέμα της υδατικής ασφάλειας αποτελεί τον πιο σημαντικό κίνδυνο που σχετίζεται με το κλίμα, για την εταιρεία.
«Μπορεί κανείς να είναι το πιο αποδοτικό αποστακτήριο ή ζυθοποιία στον κόσμο», σημειώνει ο Αλεξάντερ, «αλλά και πάλι αυτό δεν πρόκειται να περιορίσει τον κίνδυνο σε περίπτωση ξηρασίας». Καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι προ των πυλών, πυροδοτώντας τέτοιες ξηρασίες, εταιρείες με εντατική χρήση νερού, από τη Levi Strauss & Co. των τζιν παντελονιών έως τη βρετανική αλυσίδα ξενοδοχείων και εστίασης Whitbread Plc, υιοθετούν στρατηγικές για την εξοικονόμηση του νερού.
Τα σχέδια της Diageo στην Τουρκία
Κάτι αντίστοιχο κάνει και η Diageo, η οποία έχει αναλάβει πρότζεκτ αποδοτικής χρήσης του νερού στην Τουρκία, με στόχο τον περιορισμό της κατανάλωσης έως το 2030. Σύμφωνα με την έκθεση ESG της Diageo, η εταιρεία χρησιμοποίησε 17,52 δισ. λίτρα νερού το 2022, έχοντας δεσμευθεί για βελτίωση κατά 40% της αποδοτικότητας στη χρήση νερού έως το 2030, σε σχέση με τα επίπεδα του 2020, για τις περιοχές σε κατάσταση «water stress». Εδώ και 3 με 5 χρόνια η εταιρεία έχει αρχίσει να συνεργάζεται με χρήστες και παράγοντες εκτός της εφοδιαστικής της αλυσίδας, δηλαδή αγρότες, εταιρείες υδροδότησης, άλλες μεγάλες βιομηχανίες και κυβερνήσεις που ενθαρρύνουν τη νομοθεσία υπέρ της εξοικονόμησης υδάτων.
Στην Τουρκία το πρότζεκτ Sahyar της Diageo αποσκοπεί στην υποστήριξη υποδομών που ενισχύουν την υδατική ασφάλεια. Η εταιρεία δεσμεύεται να ανανεώσει τα αποθέματα νερού που χρησιμοποιεί σε κάποιες περιοχές και να χρηματοδοτεί την άρδευση με τη μέθοδο της σταγόνας, η οποία προστατεύει από τη διάβρωση τα εδάφη, εξοικονομεί νερό και ενισχύει τις αποδόσεις των καλλιεργειών. Η άρδευση με σταγόνες οδηγεί το νερό στη ρίζα του φυτού, περιορίζοντας την εξάτμισή του. Εκτιμάται πως μέχρι στιγμής αυτή η πρωτοβουλία στη δυτική Τουρκία εξοικονόμησε περί τα 93.000 κυβικά μέτρα νερού πέρυσι και αναμένεται να διασώσει συνολικά 177.000 κυβικά μέτρα νερού έως το τέλος του 2026.
Στην περιοχή Αλασεχίρ βρίσκεται σε εξέλιξη πρότζεκτ αναπλήρωσης νερού σε μία έκταση 600 στρεμμάτων, που έχει χαρακτηριστεί σε κατάσταση υδατικού «στρες» από το 2021 και αποτελεί μία από τις περιοχές των αμπελώνων που τροφοδοτούν τα αποστακτήρια της Yenì Raki. Η κλιματική μεταβολή, σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθόδους ποτίσματος των αμπελιών, εγείρει κινδύνους για τα εδάφη και την επάρκεια των πηγαδιών και των πηγών της περιοχής. Σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες, εγκαταστάθηκε σύστημα άρδευσης σταγόνας, που αναμένεται να οδηγήσει στη χρησιμοποίηση κατά 50% λιγότερου νερού και εκτιμάται πως έχει οδηγήσει στην εξοικονόμηση 15.000 κυβικών μέτρων νερού το 2022.
Η ενίσχυση των αγροτών της Τουρκίας με πιο αποδοτική τεχνολογία άρδευσης μειώνει επίσης το ενεργειακό αποτύπωμά της. Αυτό έχει αποτέλεσμα «να μη χρησιμοποιούν τις αντλίες τους για τόσο μεγάλο διάστημα, με αποτέλεσμα να εκλύεται λιγότερος άνθρακας», επισημαίνει ο Αλεξάντερ.