THEPOWERGAME
«Ορισμένα προϊόντα… αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε την τεχνολογία», δήλωσε ο Tim Cook, το αφεντικό της Apple, παρουσιάζοντας το τελευταίο gadget του τεχνολογικού γίγαντα στις 5 Ιουνίου. Το Vision Pro, γυαλιά εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (VR και AR στην ορολογία), η ανάπτυξη του οποίου φημολογείται εδώ και χρόνια, θα είναι διαθέσιμο στις αρχές του επόμενου έτους. Με περισσότερες από 5.000 ευρεσιτεχνίες, η Apple χαρακτήρισε τα κομψά αυτά γυαλιά «το πιο φιλόδοξο προϊόν που έχουμε δημιουργήσει ποτέ».
Μπορεί όμως να αποδειχθεί κι ένα από τα προϊόντα με τις χαμηλότερες πωλήσεις. Η εταιρεία φέρεται να ήλπιζε ότι θα διακινούσε περίπου 3 εκατ. κομμάτια τον πρώτο χρόνο. Ορισμένοι αναλυτές αναμένουν ότι, με τα νέα δεδομένα, η Apple θα αποστείλει λιγότερα από 200.000 κομμάτια σε 12 μήνες, μια τάξη μεγέθους μικρότερη από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη κυκλοφορία προϊόντος. Η πρώτη έκδοση του Vision Pro μπορεί να είναι εμπορική αποτυχία. Ωστόσο, είναι παράλληλα το πρώτο βήμα στον δρόμο για κάτι που η Apple ελπίζει ότι θα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Η τεχνολογία, στην οποία η Apple δεν έχει αφήσει ακόμα το κοινό να έχει πρόσβαση, φαίνεται εντυπωσιακή. Σε αντίθεση με άλλες τέτοιες συσκευές, που τείνουν να προϋποθέτουν χειριστήρια χειρός, το Vision Pro ελέγχεται με χειρονομίες, φωνητικές εντολές και κινήσεις των ματιών. Παρακολουθεί τα μάτια σαν ποντίκι και αναγνωρίζει την ίριδα αντί για κωδικό πρόσβασης. Πρόκειται για μια συσκευή «pass-through», η οποία χρησιμοποιεί κάμερες τοποθετημένες στο μπροστινό μέρος για να δείχνει στον χρήστη μια βιντεοσκοπημένη εικόνα του κόσμου γύρω του. Και για να κάνει τους χρήστες να φαίνονται πιο φυσιολογικοί στους άλλους, προβάλλει μια εικόνα βίντεο των ματιών τους στην πρόσοψη του γυαλιού. (Μια διαφήμιση της Apple δείχνει έναν άνδρα να φτιάχνει πρωινό στα παιδιά του ενώ φοράει το Vision Pro, κάτι που θα δυσκολευόσασταν να κάνετε με τα περισσότερα γυαλιά του είδους).
Ο κύριος λόγος για τις προβλεπόμενες χαμηλές πωλήσεις είναι η τιμή. Στα 3.499 δολάρια, η συσκευή είναι πάνω από τρεις φορές ακριβότερη από τα αντίπαλα γυαλιά VR και AR της Meta, το Quest Pro, και πάνω από δέκα φορές ακριβότερη από το Quest 2, την ευρέως χρησιμοποιούμενη συσκευή VR της εταιρείας κοινωνικών μέσων. Ακόμα και σε αυτήν την τιμή, το gadget της Apple έπρεπε να κάνει κάποιους τεχνικούς συμβιβασμούς. Διαθέτει μια δύσχρηστη εξωτερική μπαταρία, που συνδέεται με τα ακουστικά με ένα καλώδιο, η οποία διαρκεί μόνο δύο ώρες. Και, παρ’ όλο που οι σχεδιαστές της Apple έκαναν ό,τι μπορούσαν για να κάνουν το Vision Pro όσο το δυνατόν πιο κομψό, εξακολουθεί να είναι ένα άβολο πράγμα στο πρόσωπό σας.
Αυτές οι προκλήσεις ανάγκασαν πολλούς ανταγωνιστές να επανεξετάσουν τη συμμετοχή τους στην εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα. Η Meta φαίνεται να περιορίζει τον ενθουσιασμό της, μετά τα παράπονα των επενδυτών για τις δαπάνες της και, σύμφωνα με πληροφορίες, τις αδύναμες πωλήσεις του Quest Pro, παρά την απότομη μείωση της τιμής του από την κυκλοφορία του τον Οκτώβριο. Η Microsoft, ο γίγαντας του λογισμικού, έχει βάλει σε αναμονή την ιδέα να κατασκευάσει άλλο ένα HoloLens, μια συσκευή AR που χρησιμοποιείται κυρίως από εταιρικούς πελάτες. Η Snap, μια άλλη εταιρεία μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δεν φαίνεται να βιάζεται να βγάλει μια νέα έκδοση των ΑR Spectacles της. Η Tencent, o ψηφιακός τιτάνας από την Κίνα, εγκατέλειψε τα σχέδιά της για Hardware VR τον Φεβρουάριο.
Δεν είναι ασυνήθιστο τα νέα προϊόντα να χρειάζονται κάποιο χρόνο για να απογειωθούν. Οι προηγούμενες επιτυχίες της Apple χρειάστηκαν ως επί το πλείστον αρκετά χρόνια προτού γίνουν πραγματικά δημοφιλείς (βλ. διάγραμμα 1). Οι πωλήσεις του Apple Watch ήταν χαμηλές, έως ότου οι άνθρωποι αποφάσισαν ότι η βασική του χρήση ήταν η παρακολούθηση της υγείας τους. Το iPhone δεν απογειώθηκε παρά μόνο όταν έφτασε την τέταρτη γενιά του, το 2010, οπότε και το App Store γέμισε με χιλιάδες εφαρμογές που έκαναν τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητές του. Η ανακάλυψη περισσότερων χρήσεων για το iPhone βοήθησε επίσης να δικαιολογηθεί και η τιμή του. Η συσκευή θεωρούνταν εξωφρενικά ακριβή όταν κυκλοφόρησε, με τιμή που έφτανε τα 599 δολάρια. Σήμερα ένα κορυφαίο μοντέλο κοστίζει 1.599 δολάρια, μια τιμή που πολλοί είναι πρόθυμοι να πληρώσουν, επειδή μπορεί να κάνει τόσα πολλά. Ίσως η Apple κατορθώσει να αντισταθμίσει την πληρωμή χιλιάδων δολαρίων για ένα ζευγάρι γυαλιά με τον ίδιο τρόπο.
Παρ’ όλα αυτά, το Vision Pro κυκλοφορεί σε ιδιαίτερα πρώιμο στάδιο. Αντί για ένα πραγματικό καταναλωτικό προϊόν, μοιάζει περισσότερο με ένα «ακριβό κιτ ανάπτυξης», λέει ένας κατασκευαστής εξαρτημάτων AR. Η κυκλοφορία ενός προϊόντος προσανατολισμένου στους προγραμματιστές σε αυτό το στάδιο είναι ένα «νέο σύνορο» για την Apple, λέει ο George Jijiashvili της εταιρείας αναλυτών Omdia.
Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους η εταιρεία θέλει να κυκλοφορήσει το προϊόν νωρίς. Ο ένας είναι η ανταγωνιστική πίεση, κυρίως από τη Meta, η οποία, παρά τις όποιες περικοπές, έχει προχωρήσει σε προσλήψεις και εξαγορές με στόχο να μετατρέψει το «Metaverse» σε πραγματικότητα. Εκτός από το να μαζεύει ταλέντα, η Meta προσλαμβάνει και χρήστες. Σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Insider Intelligence, ήδη περίπου το 10% των Αμερικανών χρησιμοποιεί ένα VR headset τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Τα περισσότερα από αυτά τα σετ κατασκευάζονται από τη Meta, η οποία πούλησε το Quest 2 με απώλειες, για να δημιουργήσει μια κρίσιμη μάζα χρηστών. Αυτό το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει το Quest 3, μια pass-through συσκευή που θα είναι πολύ λιγότερο ικανή από αυτήν της Apple, αλλά, στα 499 δολάρια, μια πιο ρεαλιστική προοπτική για τους περισσότερους καταναλωτές.
Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο η Apple θέλει να κυκλοφορήσει το προϊόν της είναι επειδή έχει ήδη το βλέμμα της στραμμένο στο επόμενο. Οι τύποι της τεχνολογίας έχουν εδώ και καιρό εικάσει ότι τελικά θα είναι δυνατόν να έχουμε ένα ζευγάρι γυαλιά AR τόσο λεπτά και διακριτικά όσο τα γυαλιά ηλίου, οπότε αυτού του είδους οι συσκευές θα πάψουν να είναι ένα άβολο πράγμα για σπασίκλες και θα αρχίσουν να γίνονται κάτι που οι φυσιολογικοί άνθρωποι θα μπορούν να φορούν όλη μέρα. Τέτοιες συσκευές μπορεί ακόμα και να αντικαταστήσουν το smartphone ως η επόμενη μεγάλη τεχνολογική πλατφόρμα. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η AR είναι το μέλλον», λέει ο Jitesh Ubrani της IDC, μιας άλλης εταιρείας δεδομένων. Στην παρουσίασή της η Apple χαρακτήρισε το Vision Pro ως «την αρχή μιας εντελώς νέας πλατφόρμας».
Ποτήρια μισογεμάτα
Η στρατηγική δεν ακολουθείται χωρίς ρίσκο. Η Apple έχει τη φήμη ότι κυκλοφορεί ολοκληρωμένα, αψεγάδιαστα προϊόντα. Η κυκλοφορία μιας συσκευής αξίας 3.499 δολαρίων με διάρκεια ζωής μπαταρίας δύο ωρών θα μπορούσε να ισοδυναμεί με αυτό που ο Steve Jobs, ο αείμνηστος προκάτοχος του κ. Cook, συνήθιζε να χαρακτηρίζει ως «απόσυρση της μάρκας».
Δεν είναι επίσης ακόμα σαφές τι θα μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι με τις συσκευές τους. Μέχρι στιγμής τα γυαλιά VR χρησιμοποιούνται κυρίως για παιχνίδια: η Omdia εκτιμά ότι σχεδόν το 90% των δαπανών για περιεχόμενο VR πέρυσι αφορούσε παιχνίδια. Το Quest Pro της Meta δεν κατάφερε να ενθουσιάσει τους επαγγελματίες με την υπόσχεσή του για προσωπικές τηλεδιασκέψεις και άλλα τέτοια. Η παρουσίαση του Vision Pro της Apple, αν και χαρακτηριστικά επιδέξια, δεν θυμίζει σε τίποτα μια «Κiller Αpp». Υπάρχουν κάποια συναρπαστικά χαρακτηριστικά, όπως η δυνατότητα λήψης τρισδιάστατων φωτογραφιών και βίντεο, που μετατρέπουν τη συσκευή σε «γεννήτρια νοσταλγίας», λέει ο κ. Ubrani. Ωστόσο, οι περισσότερες από τις προτεινόμενες χρήσεις της Apple για το Vision Pro φαίνεται να αφορούν τη χρήση του ως ένα είδος γιγαντιαίας εικονικής επιφάνειας εργασίας, όπου κάποιος μπορεί να επιλέξει μεταξύ παραθύρων συνομιλιών Zoom ή υπολογιστικών φύλλων Excel ή να παρακολουθήσει μια ταινία σε μια γιγαντιαία εικονική οθόνη. Τίποτε από αυτά δεν είναι τόσο καινοτόμο όσο η ίδια η τεχνολογία.
Παρ’ όλα αυτά, η Apple απολαμβάνει μεγάλα πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών της. Διαθέτει μια τεράστια υπάρχουσα βάση χρηστών, με 2 δισ. συσκευές σε κυκλοφορία. Η παρουσίαση του Vision Pro έδειξε πώς η συσκευή συγχρονίζεται με τα άλλα gadgets της Apple: οι χρήστες μπορούν να κάνουν βιντεοκλήσεις FaceTime με φίλους στο iPhone τους ή να προβάλλουν την οθόνη ενός φορητού υπολογιστή MacBook στη συσκευή απλά κοιτάζοντάς την. Οι εφαρμογές για το iPhone και το iPad θα είναι συμβατές με το Vision Pro, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες εφαρμογές διαθέσιμες κατά την κυκλοφορία -αν και αυτές δεν είναι βελτιστοποιημένες για τη συσκευή.
Η στρατηγική της Apple είναι επίσης απλή: φτιάξτε τα καλύτερα γυαλιά και χρεώστε πολλά χρήματα γι’ αυτά, και, πιθανώς, χρεώστε και τους προγραμματιστές ένα κομμάτι από τα κέρδη των εφαρμογών τους, όπως συμβαίνει στο App Store. Αν και η εταιρεία φαίνεται να επικεντρώνεται στον τελικό στόχο της AR, τo εγχείρημα είναι αρκετά διαφορετικό από το VR-κεντρικό Μetaverse, για το οποίο έχει μιλήσει τόσο πολύ ο Mark Zuckerberg.
Η Apple διαθέτει επίσης ένα αξιόπιστο εμπορικό σήμα. Σε μια έρευνα του 2021, τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι δήλωσαν ότι θα αγόραζαν γυαλιά από την Apple, από ό,τι από τη δεύτερη κατά σειρά εταιρεία, την Google. Η Meta κατέλαβε την έκτη θέση. Έχει επίσης μόχλευση με τους προγραμματιστές. Θα διαθέτει εφαρμογές από τη Microsoft, καθώς και από τη Zoom και τη Webex, αλλά και μια συνεργασία με τη Unity. Ο Bob Iger, διευθύνων σύμβουλος της Disney και πρώην φίλος του Jobs, έκανε μια εμφάνιση-έκπληξη στην παρουσίαση, για να επαινέσει την «επαναστατική πλατφόρμα» της Apple και να δείξει πώς τα γυαλιά θα μπορούσαν να επιτρέψουν στο κοινό να παρακολουθήσει μια ταινία «Star Wars», πριν μεταφερθεί με εικονική πραγματικότητα στον πλανήτη Tatooine, ή να παρακολουθήσει τρισδιάστατες επαναλήψεις ενός αγώνα μπάσκετ σε VR στο αθλητικό δίκτυο ESPN της Disney. Η εμφάνιση του Μίκι Μάους, ή ακόμη και του κάστρου της Disneyland, στο καθιστικό -«φέρνοντας την Disney στους θαυμαστές μας με τρόπους που ήταν προηγουμένως αδύνατοι», όπως το έθεσε ο κ. Iger- είναι κάτι που μπορεί να ενθουσιάσει το κοινό περισσότερο από τις εικονικές διασκέψεις.
Ελάχιστοι είναι πιθανό να πληρώσουν για το Vision Pro, τουλάχιστον αρχικά. Ωστόσο, ο κ. Cook, ο οποίος το συνέκρινε με το λανσάρισμα του Mac και του iPhone, δήλωσε ότι είναι η «αρχή ενός ταξιδιού». Μπορεί το ταξίδι να οδηγήσει και σε κερδοφορία. Όπως λέει και ο κ. Ubrani, «όταν η Apple εισέρχεται σε μια αγορά, το σίγουρο είναι ότι αλλάζει εντελώς την πορεία της».
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com