THEPOWERGAME
Τα τελευταία χρόνια οι μεγάλοι παίκτες στην αγορά αιολικής ενέργειας έχουν αναπτύξει νέες τεράστιες ανεμογεννήτριες, με την εποχή των «υπερμεγεθών» χερσαίων και υπεράκτιων κατασκευών να βρίσκεται προ των πυλών. Και ενώ αυτά τα τεράστια κομμάτια εξοπλισμού βασίζονται σε έναν οικείο σχεδιασμό, που περιλαμβάνει πύργο, ατρακτίδιο και πτερύγια, ορισμένες εταιρείες εργάζονται πάνω σε νέες ιδέες, που -αν υλοποιηθούν- θα έχουν πράγματι σημαντικές διαφορές και θα παράσχουν ηλεκτρική ενέργεια σε εκατομμύρια νοικοκυριά. Αυτό οφείλεται τόσο στις νέες τεράστιες επενδύσεις, όσο και στην εξέλιξη της τεχνολογίας, που επιτρέπει πλέον να κατασκευάζονται «ανεμογεννήτριες-γίγαντες», με ύψος που ξεπερνά τα 250 μέτρα.
Οι νέες εγκαταστάσεις θα είναι περισσότερο ανθεκτικές και πιο αποδοτικές σε ένα από τα πιο σκληρά φυσικά περιβάλλοντα. Τα προτεινόμενα σχήματα και μεγέθη είναι πολλά και διαρκώς αλλάζουν, καθώς η μηχανική συναντά την αρχιτεκτονική και η φαντασία έρχεται να διευρύνει τα όρια της πραγματικότητας.
Η Wind Catching Systems είναι μία από αυτές τις εταιρείες. Ιδρύθηκε το 2017 και έχει την έδρα της λίγο έξω από τη νορβηγική πρωτεύουσα, το Όσλο. Επικεντρώνεται στην ανάπτυξη αυτού που αποκαλεί «πλωτό αιολικό σταθμό που βασίζεται στον σχεδιασμό πολλαπλών στροβίλων». Η γενική ιδέα πίσω από το σύστημα Windcatcher, όπως είναι γνωστό, αφορά τη μεγιστοποίηση της «παραγωγής ενέργειας από μια συγκεντρωμένη περιοχή». Ο σχεδιασμός ενσωματώνει επίσης ένα σύστημα που βασίζεται σε ανελκυστήρα για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών και τη συντήρηση. Οι απεικονίσεις για το πώς θα μοιάζει το Windcatcher είναι σίγουρα εντυπωσιακές, καθώς θυμίζουν ένα τεράστιο, υδάτινο τοίχωμα από περιστρεφόμενα πτερύγια. Η πρόκληση φυσικά είναι τεράστια.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Wind Catching Systems, Ole Heggheim, δήλωσε ότι το «μεγάλο μοντέλο» θα έχει ύψος 300 μέτρα (περίπου 984 πόδια) και πλάτος 350 μέτρα. H μεγάλη έκδοση του Windcatcher θα χρησιμοποιεί 126 τουρμπίνες του 1 μεγαβάτ, με τον Heggheim βέβαια να δηλώνει ότι ένα προγραμματισμένο πιλοτικό μοντέλο θα έχει «μεταξύ επτά και 12», με τον ακριβή αριθμό να αποφασίζεται τους επόμενους μήνες. Το σχέδιο προβλέπει σταδιακή κλιμάκωση και, όπως αναφέρει στο CNBC o Heggheim, η εταιρεία «πιθανότατα θα κατασκευάσει ένα ενδιάμεσο μέγεθος, γύρω στα 40 μεγαβάτ, πριν προχωρήσει στο μεγάλο μέγεθος».
Σημειώνεται πως οι πλωτές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες διαφέρουν από τις υπεράκτιες ανεμογεννήτριες σταθερού πυθμένα. Μάλιστα, ένα πλεονέκτημα των πλωτών ανεμογεννητριών είναι ότι μπορούν να εγκατασταθούν σε πολύ βαθύτερα νερά σε σχέση με τις ανεμογεννήτριες σταθερού πυθμένα. Τα τελευταία χρόνια μεγάλες οικονομίες -όπως οι ΗΠΑ- έχουν θέσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την αύξηση των πλωτών αιολικών εγκαταστάσεων.
Εταιρείες, όπως η Wind Catching Systems, αρχίζουν να προσελκύουν μερικούς αξιόλογους υποστηρικτές, καθώς χώρες και εταιρείες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να μειώσουν τις εκπομπές τους και να φτάσουν ένα βήμα πιο κοντά στην «πράσινη» ενέργεια. Τον Ιούνιο του 2022 η εταιρεία ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε στρατηγική συμφωνία με την αυτοκινητοβιομηχανία General Motors και εξασφάλισε επίσης επενδύσεις από την GM Ventures. Η συμφωνία με την GM, σημειώνει η Wind Catching Systems, αφορούσε τη «συνεργασία που καλύπτει την ανάπτυξη τεχνολογίας, την εκτέλεση έργων, την πολιτική για την υπεράκτια αιολική ενέργεια και την προώθηση των βιώσιμων τεχνολογικών εφαρμογών».
Τον Φεβρουάριο του 2023 η εταιρεία ανακοίνωσε ότι της χορηγήθηκε επιχορήγηση προ-έργου ύψους 9,3 εκατομμυρίων νορβηγικών κορονών (περίπου 872.500 δολάρια) από την Enova, η οποία ανήκει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλίματος της Νορβηγίας. Η Wind Catching Systems ανέφερε ότι η επιχορήγηση θα «υποστηρίξει την αρχική υλοποίηση ενός Windcatcher πλήρους κλίμακας». «Μέσω του προ-έργου, η Wind Catching Systems θα ωριμάσει και θα επικυρώσει την τεχνολογία και τις εκτιμήσεις κόστους για ένα Windcatcher πλήρους κλίμακας», πρόσθεσε.
Η αιολική ενέργεια εξελίσσεται
Σχέδια όπως το Windcatcher προσφέρουν μια ματιά στο πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η αιολική ενέργεια και μια σειρά από ιδέες που έχουν προταθεί τα τελευταία χρόνια. Σε αυτές περιλαμβάνονται το σύστημα Vortex Bladeless, το οποίο διαθέτει κυλινδρικό ιστό και δεν χρησιμοποιεί πτερύγια, και το Kitemill, το οποίο έχει αναπτύξει ένα σχέδιο που επικεντρώνεται σε ένα σύστημα που μοιάζει με χαρταετό και είναι δεμένο στο έδαφος.
Αντιστοίχως, επιχειρήσεις όπως η SeaTwirl εργάζονται πάνω σε μια πλωτή τουρμπίνα κάθετου άξονα. Ενδεικτικά, μάλιστα, οι ανεμογεννήτριες Haliade–X έχουν φτάσει πλέον σε ύψος τα 260 μέτρα, με πτερύγια 107 μέτρων και διάμετρο ρότορα τα 220 μέτρα. Η ικανότητα παραγωγής ενέργειας για την καθεμία μπορεί να φτάσει από τα 12 μέχρι τα 14 μεγαβάτ. Υπάρχει ενθουσιασμός σχετικά με τις δυνατότητες αυτών των προτάσεων, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει πολύς δρόμος μπροστά μας.
Η αλληλεπίδραση των ανεμογεννητριών με το φυσικό περιβάλλον
Τα τελευταία χρόνια η αλληλεπίδραση μεταξύ των ανεμογεννητριών και του φυσικού κόσμου έχει δημιουργήσει τεράστιο όγκο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων, παρουσιάζοντας μερικές φορές εμπόδια στα έργα. Ειδικότερα, η επίδραση στα πτηνά εγείρει ερωτήματα και ανησυχία.
Ο ιστότοπος της Βασιλικής Εταιρείας για την Προστασία των Πουλιών με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο ( RSPB) αναφέρει ότι ενώ η αιολική ενέργεια «είναι μία από τις πιο προηγμένες τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας», τα αιολικά πάρκα μπορούν να «βλάψουν τα πτηνά». Προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις τόσο των υπεράκτιων όσο και των χερσαίων εγκαταστάσεων, η οργάνωση τονίζει τη σημασία του «στρατηγικού σχεδιασμού που τοποθετεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στις λιγότερο ευαίσθητες περιοχές και (αξιολογεί) τις οικολογικές επιπτώσεις από την αρχή της διαδικασίας» Η RSPB συνεχίζει να δηλώνει ότι ζητεί μια «πιο στρατηγική και μακροπρόθεσμη προσέγγιση για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας -η οποία θα ωφελήσει τη φύση και το κλίμα».
Πάντως, η ανατροπή της βιομηχανίας της αιολικής ενέργειας είναι ένα κολοσσιαίο έργο, που θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις, χρόνο και υπομονή.