THEPOWERGAME
Η Βουλγαρία επενδύει συστηματικά στο τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων και στόχος της στα επόμενα 10-15 χρόνια, είναι να καταστεί ένας από τους μεγαλύτερους κόμβους καινοτομίας στην Ευρώπη.
Ο Max Gurvits είναι Managing Partner στην επενδυτική εταιρεία της Βουλγαρίας Vitosha Venture Partners, μέλος του συμβουλίου της Bulgarian Venture Capital Association (BVCA). Συμμετέχει ως ομιλητής στην έκθεση Beyond που διοργανώνεται από την Helexpo ΔΕΘ και τους οργανισμούς BeBest και Industry Disruptors.
Ποιο είναι σήμερα το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων στη Βουλγαρία και ποιες οι προοπτικές του;
Η Βουλγαρία έχει διανύσει μια πραγματικά μακρά πορεία τα τελευταία 15 χρόνια, με μια κοινότητα εκατοντάδων startups που χρηματοδοτούνται από venture funds -συνολικά δραστηριοποιούνται ενεργά 16 ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, ενώ περίπου 20.000 άτομα απασχολούνται στην επιχειρηματική οικονομία. Είναι αναμφίβολα ένας καίριος κόμβος στον περιφερειακό επιχειρηματικό οικοσύστημα, με πολλές μη-βουλγαρικές εταιρείες που συγκεντρώνουν χρηματοδοτήσεις και προσλαμβάνουν ομάδες στη Βουλγαρία, καθώς και ολοένα και περισσότερες τοπικές εταιρείες, που γίνονται επιτυχημένες σε παγκόσμιο επίπεδο. Είμαστε βέβαιοι ότι στα επόμενα 10-15 χρόνια, η Βουλγαρία έχει καλές πιθανότητες να γίνει ένας από τους κυρίαρχους ευρωπαϊκούς κόμβους της επιχειρηματικής δραστηριότητας, στους 10 κορυφαίους προορισμούς πόλεων με υποδομές και ταλέντο για τη βιομηχανία.
Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους εστιάζεται για επενδύσεις η Vitosha Venture Partners και που πιστεύετε ότι υπάρχει προοπτική ανάπτυξης;
Με τη Vitosha επενδύουμε κεφάλαια μεταξύ 50.000 – 1.000.000 ευρώ σε εταιρείες στα πρώιμα στάδια, χωρίς να εστιάζουμε σε συγκεκριμένους κλάδους. Μέχρι στιγμής, έχουμε 65 εταιρείες στο χαρτοφυλάκιό μας, οι περισσότερες από τις οποίες είναι είτε B2B λύσεις επιχειρηματικού λογισμικού ως υπηρεσία (SaaS), είτε διαδικτυακές αγορές. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος του χαρτοφυλακίου μας περιλαμβάνει επίσης και καινοτόμα τρόφιμα (4 εταιρείες), λύσεις για ηλεκτροκίνηση όπως ηλεκτρικά ποδήλατα και μπαταρίες, δύο κατασκευαστές τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών (drones), δύο καινοτόμα brands μόδας, καθώς και μια εταιρεία παραγωγής ψηφιακών πολυμέσων.
Είστε ικανοποιημένος από τη στήριξη που λαμβάνει το Βουλγαρικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων από την κυβέρνηση;
Είχαμε πραγματική τύχη στη Βουλγαρία, καθώς τα τελευταία 15 χρόνια, διαδοχικές κυβερνήσεις εφάρμοσαν μια ολόκληρη σειρά πολιτικών που διευκόλυναν και ενίσχυσαν το επιχειρηματικό κεφάλαιο και την καινοτομία. Μεταξύ των 16 funds που λειτουργούν σήμερα στη Βουλγαρία, περίπου το 70% του κεφαλαίου έχει δεσμευτεί από τα κρατικά προγράμματα επενδύσεων του EIF και του Εθνικού Fund-of-Funds της Βουλγαρίας. Με συνολικά 650 εκατ. ευρώ ενεργητικού υπό τη διαχείριση από επιχειρηματικά κεφάλαια στη Βουλγαρία, αυτό αντιστοιχεί σε περίπου μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Επίσης, διαδοχικά Βουλγάρικα κοινοβούλια έχουν εγκρίνει έναν αριθμό νόμων που διευκολύνουν σημαντικά τους μηχανισμούς για την επιχειρηματική δραστηριότητα υψηλού επιπέδου στη Βουλγαρία. Αυτό περιλαμβάνει έναν νόμο για την υψηλής εξειδίκευσης μετανάστευση από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναν νόμο που επιτρέπει την ευκολότερη εγγραφή των επιχειρήσεων που υποστηρίζονται από επιχειρηματικά κεφάλαια, και μια σειρά από κανονιστικές τροποποιήσεις που καθιστούν δυνατή την εγγραφή ταμείων επιχειρηματικού κεφαλαίου στη χώρα. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να παραπονεθούμε για τη συμμετοχή της βουλγαρικής κυβέρνησης.
Η επιχειρηματική κοινότητα της Βουλγαρίας στηρίζει επαρκώς τη νεοφυή επιχειρηματικότητα;
Στην επιχειρηματική κοινότητα της Βουλγαρίας, υπάρχουν επίσης θετικές εξελίξεις όσον αφορά την καινοτομία και το επιχειρηματικό κεφάλαιο. Όλο και περισσότεροι παραδοσιακοί ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και φορείς λήψης εταιρικών αποφάσεων εισέρχονται στον κλάδο ως μέντορες και άγγελοι επενδυτές. Η κοινότητα «Άγγελων επενδυτών» της χώρας, οι CEO Angels Club, έχει εκατοντάδες ενεργά μέλη, πολλοί από τους οποίους προέρχονται από μη καινοτόμους τομείς όπως ο τουρισμός, η γεωργία, το λιανεμπόριο και το real estate. Επίσης, οι εταιρείες, τόσο οι τοπικές όσο και οι ξένες, εμπλέκονται όλο και περισσότερο στην υποστήριξη των startups, μέσω προγραμμάτων καινοτομίας εταιρειών και μιας σταδιακά εμφανιζόμενης αγοράς εξαγορών και συγχωνεύσεων. Μία από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Βουλγαρία, όπως και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι η αυξανόμενη δυσκολία να βρεθεί επαρκές εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό για επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από ταμεία επιχειρηματικού κεφαλαίου και αναπτυσσόμενες καινοτόμες επιχειρήσεις.
Γιατί υποχωρούν οι χρηματοδοτήσεις προς νεοφυείς επιχειρήσεις και κατά πόσο η πίεση αυτή είναι προσωρινή ή θα γίνει μόνιμη;
Πρόκειται για μια παγκόσμια κυκλική τάση, η οποία είναι ορατή και στην Ευρώπη. Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης είχε φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και τώρα βρισκόμαστε σε μια περίοδο προσαρμογής. Αυτό θα διαρκέσει ένα ή δύο χρόνια ακόμη, μετά τα οποία η προσφορά επιχειρηματικού κεφαλαίου παγκοσμίως πιθανόν θα ξεκινήσει να αυξάνεται ξανά. Το καλό για την Ευρώπη, και ιδιαίτερα για το επιχειρηματικό κεφάλαιο πρώιμου σταδίου, είναι ότι χρηματοδοτείται κυρίως από το κράτος, δηλαδή προέρχεται από δημόσια κεφάλαια, πράγμα που σημαίνει ότι στα αρχικά στάδια ο οικοσύστημά μας είναι γενικά ανθεκτικό στην παγκόσμια ύφεση. Για εκείνες τις εταιρείες που αναπτύσσονται με επιτυχία και ξεπερνούν την περιφερειακή χρηματοδότηση, είναι πράγματι δύσκολο να συγκεντρώσουν επιχειρηματικό κεφάλαιο αυτή τη χρονιά. Ελπίζουμε όμως ότι με το τέλος αυτού του κύκλου ύφεσης, οι εταιρείες μας θα έχουν καλύτερες ευκαιρίες για επακόλουθη χρηματοδότηση το επόμενο έτος, αλλά και στα επόμενα χρόνια.