ΗΠΑ: Η πιθανή στάση πληρωμών, οι επιπτώσεις και η υποβάθμιση από Fitch

Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος οι ΗΠΑ, η μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομία, να κηρύξουν στάση πληρωμών, μετά και την υποβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Fitch.

Επικίνδυνα πλησιάζει η προθεσμία της 1ης Ιουνίου, την οποία έχει ορίσει το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ως καταληκτική για την τεχνική χρεοκοπία της χώρας. Tι θα συμβεί εάν κηρυχθεί στάση πληρωμών; Οι ΗΠΑ θα χάσουν πάνω από 8 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και το ΑΕΠ θα κάνει βουτιά 6% και πλέον, όπως λένε σύμβουλοι του προέδρου Τζο Μπάιντεν για οικονομικά ζητήματα.

Οι ομάδες του Μπάιντεν και των Ρεπουμπλικανών, παρά τα μερόνυχτα συνομιλιών,  δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε συμβιβασμό για την αύξηση του ορίου του χρέους.

Το περίφημο «όριο δανεισμού» ή «ταβάνι του χρέους», που βρίσκεται πάνω από τα 31 τρισεκατομμύρια δολάρια -παγκόσμιο ρεκόρ-, ξεπεράστηκε πριν από μήνες. Η κυβέρνηση διαχειρίζεται έως εδώ την κατάσταση με λογιστικές διευθετήσεις.

Η υποβάθμιση από Fitch

To βράδυ της Τετάρτης ο οίκος αξιολόγησης Fitch Rating υποβάθμισε σε «αρνητική» την προοπτική του μακροπρόθεσμου αξιόχρεου των ΗΠΑ, το οποίο τοποθετεί στη βαθμίδα AAA, την υψηλότερη δυνατή, εξαιτίας του κινδύνου η χώρα να κηρύξει στάση πληρωμών.

Γενικά, η κίνηση αυτή αφήνει να εννοηθεί πως είναι πιθανή η υποβάθμιση του αξιόχρεου από τον οίκο το προσεχές διάστημα.

Η απόφαση «αντανακλά τις πολιτικές εντάσεις που εμποδίζουν την επίλυση του προβλήματος», που θα δινόταν «με την αύξηση ή την αναστολή της ισχύος του ορίου χρέους» του ομοσπονδιακού κράτους, καθώς «η προθεσμία πλησιάζει γρήγορα», εξήγησε ο Fitch.

Γέλεν: «Καταστροφή ενδεχόμενη στάση πληρωμών στις ΗΠΑ»

«Ενδεχόμενη στάση πληρωμών από το Δημόσιο στις ΗΠΑ θα ήταν καταστροφή», προειδοποιεί από την πλευρά της η Τζάνετ Γέλεν. Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε προ ημερών ότι ένα οριστικό ναυάγιο στο Κογκρέσο για την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους της αμερικανίκης κυβέρνησης μπορεί να πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, οδηγώντας μεταξύ άλλων ακόμα πιο πάνω τα επιτόκια τα επόμενα χρόνια.

Μιλώντας σε στελέχη επιχειρήσεων στην Ουάσινγκτον, εκτίμησε ότι η αθέτηση του χρέους των ΗΠΑ θα είχε αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας, αυξάνοντας τις δόσεις στα στεγαστικά δάνεια, στα δάνεια αυτοκινήτων και στις πιστωτικές κάρτες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον προϋπολογισμό νοικοκυριών, τα οποία είναι εκτεθειμένα σε μεγάλο βαθμό στον δανεισμό.

Αυτήν τη στιγμή το ανώτατο όριο δανεισμού της κυβέρνησης στις ΗΠΑ έχει οριστεί στα 31,4 τρισ. δολάρια. Σύμφωνα με δήλωση της Γέλεν τον Ιανουάριο, η Ουάσινγκτον μπορεί να εξυπηρετεί τους λογαριασμούς της μέχρι τις αρχές Ιουνίου, εφόσον δεν αυξηθεί το υφιστάμενο όριο.

«Μια αθέτηση στο χρέος μας θα προκαλούσε οικονομική και χρηματοπιστωτική καταστροφή», ξεκαθάρισε, υπογραμμίζοντας: «Μια χρεοκοπία θα αύξανε το κόστος του δανεισμού στο διηνεκές». «Το Κογκρέσο πρέπει να ψηφίσει για την αύξηση ή την αναστολή του ορίου χρέους. Θα πρέπει να το κάνει χωρίς όρους. Και δεν πρέπει να περιμένει μέχρι την τελευταία στιγμή», ανέφερε επίσης.

Oι επιπτώσεις

Αν κηρυσσόταν στάση πληρωμών, οι ΗΠΑ δεν θα ήταν σε θέση να πληρώνουν τοκοχρεολύσια σε όσους διακρατούν αξιόγραφα του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, που θεωρούνται οι ασφαλέστερες τοποθετήσεις στις παγκόσμιες χρηματαγορές. Δεν θα μπορούν να καταβάλουν μισθούς στους δημόσιους λειτουργούς, συντάξεις σε βετεράνους των ενόπλων δυνάμεων και ούτω καθεξής.

Οι συνέπειες για την αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία θα ήταν τρομακτικές, προειδοποιούν οικονομολόγοι. Παρ’ όλα αυτά, πρόσφατα ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, επίσης σε εκστρατεία εν όψει των εκλογών του 2024, παρότρυνε το κόμμα του να οδηγήσει τη χώρα σε στάση πληρωμών, αν δεν εξασφαλίσει πελώριες περικοπές δημόσιων δαπανών.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος του EY Parthenon, Γκρέγκορι Ντάκο, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας των ΗΠΑ, είπε τα εξής: «Όλοι οι Αμερικάνοι που λαμβάνουν άμεσα ή έμμεσα χρήματα από το κράτος θα πάψουν να πληρώνονται», εξηγεί ο Γκρέγκορι Ντάκο, επικεφαλής οικονομολόγος του EY Parthenon.

Αυτό αφορά τους μισθούς και τις συντάξεις των ομοσπονδιακών υπαλλήλων και των στρατιωτικών, όπως και τα επιδόματα τέκνων, τα επιδόματα υγείας, αλλά και αυτά που λαμβάνουν ηλικιωμένοι και πολίτες με χαμηλό εισόδημα.

Μιλωντας για τις επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές, ο Ντέκο τόνισε πως «από την άποψη των χρηματοπιστωτικών αγορών θα υπάρξει τεράστιο στρες». Το 2011, όταν οι ΗΠΑ γλίτωσαν παραλίγο τη στάση πληρωμών, το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης είχε καταρρεύσει, με τον δείκτη S&P 500 να σημειώνει πτώση «13% με 14%», υπενθυμίζει.

Αυτό που θα προκαλέσει τη μεγαλύτερη αναστάτωση είναι ότι οι ΗΠΑ δεν θα είναι σε θέση να αποπληρώσουν τους κατόχους κρατικών ομολόγων. «Οι διεθνείς επενδυτές θα αποφασίσουν να υποχωρήσουν και να μην επενδύσουν πλέον;», αναρωτιέται ο Ντάκο.

Για την αμερικανική οικονομία

«Οι οικονομικές επιπτώσεις οφείλονται απλώς στο γεγονός ότι η κυβέρνηση σταματά να ξοδεύει», υπογραμμίζει ο Ντάκο μιλώντας για την αμερικανική οικονομία και τις επιπτώσεις από ενδεχόμενη χρεοκοπία σε λίγες ημέρες.  Η κατανάλωση των νοικοκυριών αποτελεί την κινητήριο δύναμη της αμερικανικής οικονομίας. Όμως, όπως σημειώνει ο Ντάκο, αν μειωθούν οι δαπάνες της κυβέρνησης, αυτό σημαίνει ότι «η οικογένεια που δεν θα λάβει την επιταγή με τον μισθό δεν θα μπορεί να καταναλώσει κάνοντας ψώνια, κάτι που θα επηρεάσει το κατάστημα στο οποίο κάνει τα ψώνια της, κάτι που στη συνέχεια θα επηρεάσει την απόφασή του να κάνει προσλήψεις».

Και «οι επιχειρήσεις που έχουν υπογράψει συμβόλαια με την κυβέρνηση επίσης δεν θα πληρώνονται πια», προσθέτει ο Ντάκο.

Καθυστέρηση πληρωμών για μερικές ημέρες θα σημαίνει υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ, όπως δήλωσε αναλυτής της Moody’s. Βέβαια, οι επενδυτές δεν θα έχουν υποστεί ζημία (δηλαδή κούρεμα), κάτι σημαντικό, όπως δήλωσε ο ίδιος, υποθέτοντας ότι σε αυτήν την περίπτωση θα επισπευσθεί η σύναψη συμφωνίας για το χρέος.

«Εντελώς κατασκευασμένη κρίση»

Πρόκειται για «εντελώς κατασκευασμένη κρίση», τόνισε χθες, Τετάρτη, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρίν Ζαν-Πιερ, στηλιτεύοντας την άρνηση των συντηρητικών στο Κογκρέσο να ψηφίσουν για να αυξηθεί ή να ανασταλεί το όριο του χρέους, κάτι απόλυτα απαραίτητο για να αποφευχθεί η κήρυξη στάσης πληρωμών από το ομοσπονδιακό κράτος.

Καθώς οι ομάδες συμβούλων των δύο πλευρών μετρούν δισεκατομμύρια, ανατέμνουν δημοσιονομικές θέσεις, συζητούν δυνητικές περικοπές δαπανών, η εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας εξαπέλυσε επίθεση στη δεξιά πτέρυγα των Ρεπουμπλικανών.

«Λένε τώρα μεγαλόφωνα αυτό που έλεγαν χαμηλόφωνα, μιλάνε για την ομηρία της (χρηματοοικονομικής) φερεγγυότητας των ΗΠΑ», κατήγγειλε αναφερόμενη σε πρόσφατες δηλώσεις πολιτικού που ανήκει στη ριζοσπαστική δεξιά Βουλή των Αντιπροσώπων.

«Δεν φταίω εγώ»

Ο Δημοκρατικός πρόεδρος πρότεινε στον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κέβιν Μακάρθι, περικοπές συγκεκριμένων κατηγοριών δαπανών που θα ξεπερνούσαν το «ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε δέκα χρόνια», σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Πηγαίνοντας ακόμη παραπέρα από τη μείωση του ελλείμματος που είχε υποσχεθεί ήδη ο Τζο Μπάιντεν, αξίας κάπου 3 τρισ. σε δέκα χρόνια.

Ο Λευκός Οίκος είναι εξάλλου διατεθειμένος να ορίσει ταβάνι στις δημόσιες δαπάνες για δύο χρόνια· οι Ρεπουμπλικανοί, όμως, απαιτούν να μπει κόφτης για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

«Πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να σημειώσουμε πρόοδο σήμερα», είπε χθες ο κ. Μακάρθι, επικρίνοντας ταυτόχρονα, για νιοστή φορά, την προσέγγιση του κ. Μπάιντεν.

«Δεν φταίω εγώ που οι Δημοκρατικοί δεν μπορούν να μειώσουν τις δαπάνες τους», είπε, προσάπτοντας για ακόμα μια φορά στην κυβέρνηση πως περίμενε μέχρι την τελευταία στιγμή για να διαπραγματευτεί.

«Όπως επαναλαμβάνει η υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, εδώ και μήνες, αυτές οι πολιτικές ακροβασίες γύρω από το όριο του χρέους βλάπτουν σοβαρά τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τις οικογένειες, αυξάνουν τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια για τους φορολογούμενους κι απειλούν το αξιόχρεο των ΗΠΑ», τόνισε η Λίλι Άνταμς, εκπρόσωπος του υπουργείου, μετά την ανακοίνωση του Fitch.

Αυτή η «προειδοποίηση» του οίκου αξιολόγησης «υπογραμμίζει την ανάγκη να αναληφθεί κοινή και ταχεία δράση από πλευράς και των δύο κομμάτων στο Κογκρέσο, για να αυξηθεί ή να ανασταλεί το όριο» του χρέους, συμπλήρωσε.

1η Ιουνίου

Ο Aμερικανός πρόεδρος αρχικά διατράνωνε πως δεν επρόκειτο να διαπραγματευτεί «με το πιστόλι στον κρόταφο», υπό την απειλή πτώχευσης του ομοσπονδιακού κράτους.

Όμως πλέον, μεταξύ άλλων, προτείνει στους Ρεπουμπλικανούς μεταξύ άλλων να ανακτηθούν και να αξιοποιηθούν αλλιώς πόροι που αρχικά προβλεπόταν να διατεθούν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορονοϊού.

Οι συντηρητικοί διαμηνύουν πως δεν θα εγκρίνουν καμιά αύξηση του ορίου του χρέους αν δεν εξασφαλίσουν δεσμεύσεις για μεγάλες μειώσεις των δημόσιων δαπανών.

Αν το Κογκρέσο -η Γερουσία που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί και η Βουλή των Αντιπροσώπων που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικανοί- δεν ενεργήσει, «μοιάζει σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα μπορέσουμε να πάμε πολύ πιο πέρα από τις αρχές του Ιουνίου», θύμισε η Τζάνετ Γέλεν.

Ο λόγος, διευκρίνισε η κυρία Γέλεν, είναι η οργάνωση «του συστήματος πληρωμών των λογαριασμών μας», που δεν επιτρέπει να «αποφασίζουμε ποιους λογαριασμούς θα πληρώσουμε και ποιους όχι»: αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει περιθώρια να εκτελεί πρώτα, για παράδειγμα, πληρωμές τοκοχρεολυσίων αντί άλλων υποχρεώσεων, να προτεραιοποιεί δαπάνες.

Αν δεν υπάρξει συμφωνία, θα «αθετήσουμε κάποιες από τις υποχρεώσεις μας και αυτό δεν είναι αποδεκτό», επέμεινε.

Την 1η Ιουνίου, ελλείψει συμφωνίας, οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε κατάσταση στάσης πληρωμών, ή αλλιώς δεν θα είναι σε θέση να καταβάλλουν τοκοχρεολύσια σε όσους διακρατούν αξιόγραφα του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, μισθούς στους δημόσιους λειτουργούς, συντάξεις σε βετεράνους των ενόπλων δυνάμεων και ούτω καθεξής.

Η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών πρόσθεσε πως οι υπηρεσίες της θα δώσουν πολύ σύντομα περαιτέρω διευκρινίσεις για την ακριβή ημερομηνία που η χώρα κινδυνεύει να κηρύξει στάση πληρωμών.

Αυτό το άνευ προηγουμένου σενάριο, επισημαίνουν οικονομολόγοι, θα ήταν συνώνυμο με πελώρια ύφεση, αναταραχή στις αγορές των ΗΠΑ και πιθανή εξάπλωση της κρίσης σε όλη την παγκόσμια οικονομία.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!