THEPOWERGAME
To θέμα των ματωμένων διαμαντιών της Ρωσίας πρόκειται να τεθεί επί τάπητος στην Σύνοδο Κορυφής της ομάδας G7 στην Ιαπωνία, που ξεκινά την Παρασκευή 19 Μαΐου, καθώς οι ΗΠΑ πιέζουν και τους Ευρωπαίους εταίρους να επιβληθεί ένα σύστημα ελέγχου προέλευσης των διαμαντιών και, με αυτόν τον τρόπο, κυρώσεων εις βάρος και αυτού του τομέα της ρωσικής οικονομίας. Υπολογίζεται ότι οι ρωσικές εξαγωγές στον συγκεκριμένο τομέα ανήλθαν σε 4 δισ. δολάρια το 2021, δηλαδή υπο-πολλαπλάσιες των εξαγωγών αργού πετρελαίου. Ωστόσο, πρόκειται για κέρδη που πηγαίνουν στα ρωσικά κρατικά ταμεία. Φέτος η Μόσχα επέβαλε στην Alrosa, τη μεγαλύτερη εξορυκτική διαμαντιών του πλανήτη, η οποία ελέγχεται κατά τα 2/3 από το ρωσικό κράτος, «φόρο ουρανοκατέβατων κερδών», ύψους 244 εκατ. δολαρίων, περικόπτοντας τις πληρωμές των μερισμάτων. Με δεδομένη την πολεμική επιχείρηση σε εξέλιξη στην Ουκρανία, δεν είναι τυχαίο που οι δυτικοί χαρακτηρίζουν τα ρωσικά διαμάντια «ματωμένα».
Το ζήτημα είναι πως το παγκόσμιο εμπόριο διαμαντιών είναι μια πολύπλοκη υπόθεση, με τους πολύτιμους λίθους να περνούν για επεξεργασία από την Ινδία -και εκεί και να επαναβαπτίζονται. Επίσης, οι απόπειρες ελέγχου της αγοράς συναντούν πρακτικές δυσκολίες, αλλά και ανησυχίες πως θα θιγεί το συγκεκριμένο εμπόριο, που εκτείνεται από την Ινδία μέχρι την… Αμβέρσα, τη βελγική πόλη κόμβο του παγκόσμιου εμπορίου.
Σουράτ, η «πόλη των διαμαντιών»
Η Σουράτ, γνωστή και ως «πόλη των διαμαντιών», δέχεται μεγάλες ποσότητες διαμαντιών από τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον μικροπωλητή Ραμές Σαβαλίγια, περίπου τα 2/3 των διαμαντιών που επεξεργάζεται είναι ρωσικά, παρ’ ότι δεν μπορεί να είναι σίγουρος, αφού τα διαμάντια αυτά δεν συνοδεύονται από χαρτιά που μαρτυρούν την προέλευσή τους.
Στις ΗΠΑ, που αποτελούν και τη μεγαλύτερη αγορά επεξεργασμένων διαμαντιών παγκοσμίως, η κυβέρνηση έχει επιβάλει κυρώσεις στην Alrosa ήδη από τον Απρίλιο του 2022, ενώ απαγορεύονται και οι εισαγωγές ανεπεξέργαστων διαμαντιών από τη Ρωσία. Η ΕΕ, ωστόσο, δεν έχει επιβάλει αντίστοιχες κυρώσεις, κυρίως -σύμφωνα με αναλυτές- εξαιτίας της απροθυμίας του Βελγίου να θίξει την εγχώρια αγορά της Αμβέρσας.
Σύμφωνα όμως με προσχέδιο ανακοινωθέν που περιήλθε στην κατοχή των Financial Times, οι G7 σκοπεύουν να εισαγάγουν έναν μηχανισμό που θα εντοπίζει την προέλευση των πολύτιμων λίθων. Κάτι που δεν υπάρχει μέχρι σήμερα. Στόχος είναι και η ΕΕ να απαγορεύσει τα ρωσικά διαμάντια, εφόσον βέβαια ικανοποιηθεί και το δικό της αίτημα για έναν μηχανισμό που δεν θα παρακάμψει απλά την Αμβέρσα, αλλάζοντας τον δρόμο των διαμαντιών σε αγορές εκτός Ευρώπης.
Το ταξίδι των διαμαντιών
Σύμφωνα με τον Ένταν Γκολάν, αναλυτή της βιομηχανίας των διαμαντιών, περίπου το 30% του όγκου των διαμαντιών που διακινούνται παγκοσμίως προέρχονται από τα αφρικανικά ορυχεία της De Beers και ένα 40% από τα ορυχεία της ρωσικής Alrosa.
Οι εξορυκτικές εταιρείες πωλούν σε επιλεγμένους εμπόρους στην Αμβέρσα, το Ντουμπάι και το Τελ Αβίβ, οι οποίοι έχουν αγοράσει δικαιώματα για συγκεκριμένες ποσότητες κατ’ έτος. Όσα διαμάντια δεν αντεπεξέρχονται στις απαιτήσεις των αγοραστών μεταπωλούνται ή, όπως εξηγεί ο Ράσελ Μέχτα, γενικός διευθυντής της Rosy Blue India, οι πολύτιμοι λίθοι αλλάζουν χέρια πολλές πολλές φορές.
Εταιρείες όπως η δική του, που είναι εξουσιοδοτημένες να αγοράζουν απευθείας από εταιρείες όπως η Alrosa, διαμοιράζουν τα διαμάντια αυτά στην εφοδιαστική αλυσίδα, σε εμπόρους σε άλλα κέντρα. Αυτοί μπορούν να τα επεξεργαστούν στην Ινδία σε υπεργολάβους και στη συνέχεια να τα μεταπωλήσουν σε κοσμηματοπώλες, όπως οι Tiffany’s, Signet Jewelers, Cartier ή Harry Winston.
Δήλωση προέλευσης
Αυτήν τη στιγμή σε ισχύ βρίσκεται ένα πρωτόκολλο που ονομάζεται Διαδικασία Κίμπερλι (Kimberley Process), με βάση την οποία οι τελωνειακοί απαιτούν μόνο ένα κυβερνητικό πιστοποιητικό που αναφέρει πως οι λίθοι πληρούν τις απαιτήσεις του εμπορικού καθεστώτος που στηρίζει ο ΟΗΕ και το οποίο απαγορεύει την πώληση διαμαντιών που εξορύχθηκαν σε εμπόλεμες ζώνες και χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτήσουν ένοπλες συρράξεις.
Όμως η διαδικασία δεν απαγορεύει τις εξαγωγές διαμαντιών από τη Ρωσία, που είναι ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη της. Οι δυσκολίες εντοπισμού προβλέπεται να είναι πολλές, καθώς έχουν αυξηθεί οι ποσότητες διαμαντιών οι οποίες χαρακτηρίζονται (και αναγράφονται ως) «μεικτής προέλευσης». Τέτοιες ποσότητες, ουσιαστικά ανύπαρκτες πριν από τον Σεπτέμβριο του 2022, έφτασαν τα 42 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο και τα 118 εκατομμύρια ευρώ έως τον Ιανουάριο του 2023. Πρόκειται κυρίως για μικρότερα διαμάντια, που είναι και πιο δύσκολο να ιχνηλατηθούν.
Οι ΗΠΑ θέλουν να επιβάλουν έναν ελεγκτικό μηχανισμό που θα εμποδίζει την πλαστογραφία της προέλευσης. Μία από τις λύσεις είναι η εισαγωγή ενός μηχανισμού ανάλυσης των λίθων για νανο-δείκτες που μαρτυρούν τη γεωγραφική τους προέλευση. Κάτι που διακρίνεται ακόμη και αν το διαμάντι υποβληθεί σε επεξεργασία. Πάντως, ειδικοί όπως ο Παύλος Πρωτόπαππας, διευθύνων σύμβουλος της Spacecode, που αναπτύσσει τεχνολογία ιχνηλάτησης των διαμαντιών, προειδοποιούν πως κάτι τέτοιο δεν θα είναι έτοιμο πριν από τις αρχές του 2024, ενώ είναι δύσκολο να γίνει σε μαζική κλίμακα.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
