THEPOWERGAME
Χρυσή ευκαιρία έχει ο «ασθμαίνων» κλάδος της ναυπηγοεπισκευής στην Ελλάδα, προκειμένου να εξελιχθεί σε βασικό παράγοντα παραγωγής προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία, έπειτα από δεκαετίες αβεβαιότητας. Επί χρόνια παράγοντες του ναυτιλιακού κλάδου επισημαίνουν την τεράστια χαμένη ευκαιρία της χώρας να εκμεταλλευτεί τη θέση της στο παγκόσμιο στερέωμα της ποντοπόρου ναυτιλίας, ώστε να προσελκύσει εργασίες ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που πραγματοποιούν σε ετήσια βάση τα πλοία ελληνικών συμφερόντων, σχεδόν αποκλειστικά εκτός συνόρων.
Ο τομέας της ναυπηγοεπισκευής αποτελεί έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τα τελευταία χρόνια, καθώς μια σειρά από νέους κανονισμούς ωθούν τους πλοιοκτήτες σε δαπάνες ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να εγκαταστήσουν νέα συστήματα και τεχνολογίες στα υφιστάμενα πλοία τους, ώστε αυτά να είναι συμβατά με τις εν λόγω νόρμες.
Από συστήματα πλυντηρίδων (scrubbers) μέχρι μονάδες διαχείρισης έρματος (ballast water treatment systems) και πλέον και συστήματα καύσης εναλλακτικών καυσίμων ή άλλες «πράσινες» τεχνολογίες, το «στοίχημα» για τα ναυπηγεία δεν αφορά πλέον την επιβίωση, αλλά την επέκταση, ώστε να καλυφθεί η ζήτηση αυτή.
Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία για την ανάδειξη των Ναυπηγείων Ελευσίνας (ONEX) σε κέντρο καινοτομίας και ανάπτυξης για τη μετατροπή και αναβάθμιση πλοίων συμβατικής τεχνολογίας σε φιλικότερα προς το περιβάλλον αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ειδικότερα, τα ελληνικά ναυπηγεία θα συμμετέχουν στο ερευνητικό πρόγραμμα του Korea Evaluation Institute of Industrial Technology Aerospace & Shipbuilding Team. Το εν λόγω πρόγραμμα χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το υπουργείο Βιομηχανίας Εμπορίου κι Ενέργειας της Ν. Κορέας και αναμένεται να ξεκινήσει στο τέλος Ιουνίου.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του ναυλομεσιτικού οίκου Intermodal, ήδη τα περισσότερα ναυπηγεία στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα είναι πλήρως «κλεισμένα» για όλο το 2023. Πέραν των τυπικών ετήσιων συντηρήσεων κι επισκευών των πλοίων, καταγράφονται και δεκάδες νέα project για την εφαρμογή λύσεων φιλικών προς το περιβάλλον, στο πλαίσιο των προσπαθειών των πλοιοκτητών να αναβαθμίσουν τα πλοία τους και να επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής τους, έως ότου αρχίσουν να υιοθετούνται οι νέες τεχνολογίες καυσίμων σε πιο ευρεία κλίμακα.
Ενδεικτικό της ζήτησης για χώρους είναι ότι μόλις πριν από μερικές εβδομάδες το φορτηγό πλοίο Star Cleo, συμφερόντων της Star Bulk Carriers, του κ. Πέτρου Παππά, κατέπλευσε στα Ναυπηγεία Ελευσίνας για επισκευές και συντήρηση. Ήταν το πρώτο πλοίο που βρέθηκε στις εν λόγω εγκαταστάσεις τα τελευταία πέντε χρόνια. Ενδεικτικές του «παραπόνου» των Ελλήνων πλοιοκτητών ήταν και οι δηλώσεις του Έλληνα εφοπλιστή, ο οποίος ελέγχει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους φορτηγών πλοίων παγκοσμίως, με 127 πλοία διάφορων κατηγοριών, τονίζοντας ότι «επιτέλους δίνεται η ευκαιρία στους Έλληνες εφοπλιστές να επισκευάσουμε τα πλοία μας στην Ελλάδα, να βάλουμε τα λεφτά μας εδώ και να μη χρειάζεται να πηγαίνουμε σε γειτονικές χώρες».
Αυτές ακριβώς οι χώρες, ιδίως σε Μέση Ανατολή και Τουρκία, είναι που έχουν κατορθώσει να αναπτυχθούν ραγδαία τα προηγούμενα χρόνια, αποτελώντας σήμερα υπολογίσιμες δυνάμεις στον τομέα της ναυπηγοεπισκευής, σε σημείο μάλιστα που μερικά «ονόματα» προβάλλουν ως υποψήφιοι διαχειριστές των εγκαταστάσεων των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, που πλέον λειτουργούν υπό τη διοίκηση του Έλληνα πλοιοκτήτη Γιώργου Προκοπίου. Μεταξύ εκείνων που φέρονται να εξετάζονται ως πιθανοί διαχειριστές είναι η ολλανδική Damen, αλλά και ο όμιλος ASRY (Arab Shipbuilding and Repair Yard Company), που εδρεύει στο Μπαχρέιν. Στην πράξη πρόκειται για μια εταιρεία-προϊόν του συνόλου του αραβικού κόσμου, καθώς σε αυτήν συμμετέχουν και τα επτά μέλη του OAPEC, δηλαδή το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ιράκ, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και η Λιβύη.
Η ASRY κλείνει φέτος 45 χρόνια ζωής κι έχει αναδειχθεί σε παγκόσμια δύναμη στον χώρο της ναυπηγοεπισκευής, ξεκινώντας από την εξυπηρέτηση της τοπικής αγοράς και πλέον και της παγκόσμιας. Το γεγονός ασφαλώς ότι η περιοχή του αραβικού κόλπου αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κόμβους στην παγκόσμια διακίνηση αργού πετρελαίου αποτέλεσε στρατηγικό πλεονέκτημα, καθώς αξιοποιήθηκε αυτή ακριβώς η συγκυρία, δεδομένου ότι κάθε χρόνο είναι χιλιάδες τα δεξαμενόπλοια και τα πλοία μεταφοράς φυσικού αερίου που καταπλέουν στην περιοχή. Επομένως, οι εγκαταστάσεις της ASRY είναι πρώτη επιλογή τους για επισκευές, συντηρήσεις ή έργα μετατροπής.
Η Drydocks World, με έδρα το Ντουμπάι, αποτελεί επίσης έναν από τους σημαντικότερους ομίλους στην περιοχή, διαθέτοντας κι ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ναυπηγοεπισκευής στην ευρύτερη περιοχή. Μεταξύ των δυνατοτήτων της, περιλαμβάνεται και η μετατροπή δεξαμενόπλοιων σε πλωτές μονάδες παραγωγής και αποθήκευσης πετρελαίου (FPSO), όπως επίσης και η αναβάθμιση/εγκατάσταση νέων συστημάτων σε υφιστάμενα πλοία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η εταιρεία έχει υπογράψει και στρατηγική συμφωνία με τη βρετανική Silverstream Technologies για την τοποθέτηση της τεχνολογίας της τελευταίας σε πλοία που αναβαθμίζονται ενεργειακή. Η Silverstream έχει αναπτύξει μια τεχνολογία λίπανσης με αέρα, η οποία έχει αρχίσει να κερδίζει σημαντικό έδαφος μεταξύ διάφορων τύπων πλοίων, καθώς θεωρείται πιο οικολογική, αποφεύγοντας τη χρήση ορυκτών καυσίμων.