THEPOWERGAME
Για μία ακόμη φορά οι αναλυτές έπεσαν έξω στις προβλέψεις τους για την ύφεση. Στην Ευρώπη ειδικά, όπου αναμενόταν μεγάλη πτώση του ΑΕΠ εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, η οικονομία δείχνει να αντέχει σε ικανοποιητικό επίπεδο μέχρι στιγμής. Είναι ενδεικτικό ότι η S&P εκτιμούσε ότι η ύφεση στην Ευρώπη θα διαρκούσε από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023, με το ΑΕΠ να υποχωρεί 1%, αλλά το έτος ξεκίνησε με ανάπτυξη, η οποία συνεχίζεται, έστω πολύ χαμηλά, και στο δεύτερο τρίμηνο.
Τα πιο πρόσφατα οικονομικά στοιχεία δείχνουν μια άλλη εικόνα. Οι λιανικές πωλήσεις υποχωρούν το τελευταίο δίμηνο, η μεταποίηση παραπαίει και σταδιακά ο πληθωρισμός, σε συνδυασμό με τις χειρότερες συνθήκες δανεισμού, ενδέχεται να ωθήσει την οικονομία προς την ύφεση.
Για να είναι και επίσημα μια οικονομία σε ύφεση, ο επικρατέστερος ορισμός αναφέρει ότι πρέπει να εμφανίσει δύο διαδοχικά τρίμηνα πτώσης του ΑΕΠ. Η ύφεση συνοδεύεται και από άνοδο της ανεργίας και μείωση των επενδύσεων και γενικότερα της οικονομικής δραστηριότητας. Ύφεση δεν έχει σημειωθεί μέσα στο 2023, αλλά η οικονομία επιβραδύνει.
Η ταχύτητα επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας δεν θα ήταν ιδιαίτερα ανησυχητική, αν δεν υπήρχαν τα προβλήματα των αμερικανικών τραπεζών και αν ο πληθωρισμός δεν εμφανιζόταν τόσο επίμονος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη χρεοκοπήσει τρεις τράπεζες, στη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση από το 2008, ενώ στην Ευρώπη η Credit Suisse αναγκάστηκε να δεχτεί την εξαγορά της από τη UBS για να μην βάλει λουκέτο. Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός σε ΗΠΑ και Ευρώπη εξασθενεί, αλλά οι ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες για το γεγονός ότι η ακρίβεια έχει διαχυθεί πλέον στο σύνολο της οικονομίας, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι ο δομικός πληθωρισμός θα καθυστερήσει πολύ να υποχωρήσει προς το 2%, που είναι ο στόχος που έχουν θέσει οι κεντρικές τράπεζες.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές συμφωνούν ότι κάποια στιγμή η οικονομία, κυρίως των ΗΠΑ, θα βρεθεί σε ύφεση, η Ευρώπη θα διανύσει μία περίοδο οικονομικής στασιμότητας (ίσως και ήπιας ύφεσης) και η παγκόσμια οικονομία θα αναπτύσσεται με επικίνδυνα χαμηλό ρυθμό.
Στις ΗΠΑ υπάρχει μία επιτροπή οικονομολόγων στην Εθνική Υπηρεσία Οικονομικών Ερευνών (NBER), η οποία αποφαίνεται για το πότε ξεκινά και πότε τελειώνει μία ύφεση. Σύμφωνα με την Επιτροπή αυτήν, οι υφέσεις των τελευταίων δεκαετιών διαρκούν από 2 έως 18 μήνες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα βραχύβιας ύφεσης ήταν αυτή της πανδημίας, που κράτησε από τον Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο του 2020. Στην άλλη πλευρά του νομίσματος, η μεγαλύτερη σε διάρκεια ύφεση ήταν της Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης του 2008, που διήρκεσε 18 μήνες, από τον Δεκέμβριο του 2007 έως τον Ιούνιο του 2009. Στην Ευρωζώνη η ύφεση ξεκίνησε στο πρώτο τρίμηνο του 2008 και τελείωσε το δεύτερο τρίμηνο του 2009.
Το παράδειγμα του 2008 ανησυχεί τους αναλυτές, γιατί μετά το ξέσπασμα της τραπεζικής κρίσης με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank, πολλοί πιστεύουν ότι η επερχόμενη ύφεση θα επηρεαστεί από τον τραπεζικό κλάδο. Παραδοσιακά οι κρίσεις που προέρχονται από τραπεζικά προβλήματα διαρκούν περισσότερο και γι’ αυτό οι απόψεις διίστανται για τη διάρκεια της επόμενης ύφεσης. Οι οικονομολόγοι της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ προβλέπουν ότι η ύφεση θα ξεκινήσει προς το τέλος του 2023 και θα κρατήσει μόνο για λίγους μήνες.
Όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνεδρίασης του Μαρτίου, τα στελέχη της Fed εκτιμούν ότι η ύφεση θα είναι ήπια και θα ακολουθήσει ανάκαμψη τα επόμενα δύο χρόνια. Τότε όμως δεν είχε εκτυλιχθεί πλήρως η τραπεζική κρίση, η οποία μέχρι και σήμερα δίνει επεισόδια, με τελευταίο αυτό της First Republic Bank, που έκλεισε και τα δάνεια και οι καταθέσεις της πέρασαν στην JP Morgan. Στο σενάριο που η τραπεζική κρίση συνεχιστεί, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια μεγαλύτερη σε διάρκεια και βαθύτερη ύφεση, με πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
