THEPOWERGAME
Το υβριδικό μοντέλο διοδίων και τα χαρακτηριστικά της κυκλοφορίας οχημάτων, οι τεχνικές δυσκολίες λόγω του μεγάλου αριθμού σηράγγων και οι απανωτές παρεμβάσεις τουριστικών συγκροτημάτων στις περιοχές από τις οποίες διέρχεται είναι τρία από τα σημεία προβληματισμού για τις κοινοπραξίες που ετοιμάζονται να καταθέσουν δεσμευτικές οικονομικές προσφορές για το βασικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) στις 8 Μάϊου. Αν δεν υπάρξει νέα παράταση, στην αγορά κατασκευών περιμένουν δύο προσφορές για το τμήμα Κίσσαμος Χανίων – Χερσόνησος, το πλέον «εμπορικό» κομμάτι του ΒΟΑΚ. Ένα σχήμα φαίνεται πως συγκροτείται υπό την κοινοπραξία Mytilineos – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και ένα δεύτερο σχήμα υπό τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Λόγω και του πολιτικού βάρους που έχει δοθεί στην υλοποίηση του ΒΟΑΚ, που σήμερα αποτελεί έναν από τους πλέον θανατηφόρους οδικούς άξονες της χώρας, θεωρείται σίγουρο πως θα υπάρξουν υποψήφιοι. Όμως η συμμετοχή θα είναι περιορισμένη επειδή εδώ και πολλούς μήνες οι υποψήφιοι είχαν εκφράσει αντιρρήσεις για ορισμένα σημεία του τεύχους διαγωνισμού για το έργο, ο προϋπολογισμός του οποίου προσεγγίζει τα 1,75 δισ. ευρώ, χωρίς τελικά να υπάρξουν οι αλλαγές που επιθυμούσαν. Το πρώτο σημείο αφορά τα λεγόμενα υβριδικά διόδια καθώς προβλέπεται πως θα λειτουργούν σταθμοί διοδίων αλλά θα υπάρχει και ένα παράλληλο σύστημα με πομποδέκτη που θα συνδέεται με συγκεκριμένη πινακίδα αυτοκινήτου. Έτσι ένας οδηγός που χρησιμοποιεί αυτό το τμήμα του ΒΟΑΚ θα μπορεί είτε να πληρώνει στους σταθμούς διοδίων (που θα είναι σχετικά περιορισμένοι), είτε να περνάει με τον πομποδέκτη και να πληρώνει εκ των υστέρων.
Θα επιτρέπεται, δηλαδή, η χρήση πομποδεκτών που δεν θα είναι ηλεκτρονικά πορτοφόλια όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται σήμερα στους άλλους οδικούς άξονες και οι οδηγοί τους «γεμίζουν» με χρήματα τα οποία αφαιρούνται κάθε φορά που διέρχονται από αυτόματο σταθμό διοδίων. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τους υποψηφίους, πως ο παραχωρησιούχος παίρνει όλο το κυκλοφοριακό ρίσκο αφού πρέπει να ψάχνει να βρει όσους επιτήδειους περνούν από το τμήμα Κίσσαμος – Χερσόνησος του ΒΟΑΚ με πομποδέκτη αλλά στη συνέχεια δεν πληρώνουν. Ειδικά στην πλέον τουριστική περιοχή της χώρας γίνεται ακόμα πιο δύσκολη η αναζήτηση οδηγών με ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα, κ.λπ. Το θέμα με τα υβριδικά διόδια είχε τεθεί από την αρχή, χωρίς τελικά να υπάρξει αλλαγή από το υπουργείο Υποδομών.
Αλλά και τα χαρακτηριστικά της κυκλοφορίας οχημάτων στην Κρήτη, όπου μεγάλο τμήμα αφορά σε τοπικές μετακινήσεις πέριξ των μεγάλων αστικών κέντρων, δεν δίνουν στους υποψήφιους την απαραίτητη ορατότητα για τα έσοδα. Μια ελπίδα είναι, βέβαια, πως με τα νέα, πιο ασφαλή χαρακτηριστικά, θα υπάρχουν περισσότεροι οδηγοί που θα είναι πρόθυμοι να πάνε από τα Χανιά στον Άγιο Νικόλαο. Σήμερα οι μετακινήσεις από Χανιά προς Άγιο Νικόλαο είναι μόλις το 1% των μετακινήσεων…
Ένα δεύτερο σημείο που προβληματίζει τους υποψήφιους για την παραχώρηση του οδικού άξονα των 157 χιλιομέτρων είναι το γεγονός πως υπάρχει αναγκαστικά μεγάλος αριθμός σηράγγων ώστε να περιοριστεί η όχληση σε αστικές περιοχές που δημιουργήθηκαν στα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την αρχική χάραξη του δρόμου μέχρι σήμερα. Έτσι προβλέπονται περίπου 34 χιλιόμετρα σηράγγων, κάτι που αυξάνει το τεχνικό ρίσκο για τον παραχωρησιούχο. Αν προστεθούν οι συνεχείς παρεμβάσεις μεγάλων τουριστικών συγκροτημάτων στις περιοχές από τις οποίες διέρχεται ο οδικός άξονας τότε η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκη. Το τελευταίο δίμηνο άλλαξε δύο φορές η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων λόγω μεταβολών της τελευταίας στιγμής σε τεχνικά χαρακτηριστικά του οδικού άξονα ώστε να ενταχθούν παρακάμψεις και να διευθετηθούν ζητήματα με τουριστικά συγκροτήματα.
Το δεύτερο τμήμα, από τη Χερσόνησο μέχρι τη Νεάπολη υλοποιείται μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) με ανάδοχο την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat. Η σύμβαση προβλέπει πως ο ανάδοχος θα αναλάβει να διαχειριστεί ολόκληρο το τμήμα από τη Χερσόνησο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, μήκους 36,5 χιλιομέτρων. Το εκτιμώμενο κόστος του συγκεκριμένου τμήματος κινείται κοντά στα 360 εκατ. ευρώ. Η κατασκευή του τμήματος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος έχει ήδη ανατεθεί στην ΑΚΤΩΡ.