ΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΕΤΡΗΤΩΝ

Στροφή σε καλλιέργειες με απόδοση άνω των 1000 ευρώ το στρέμμα κάνουν τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι Έλληνες αγρότες. Πρόκειται για τις λεγόμενες cash crops, τις αποδοτικές καλλιέργειες ή καλλιέργειες παραγωγής μετρητών, τις οποίες, παραφράζοντας το 5G στην τηλεφωνία, αποκαλούν το… 4C της ελληνικής γεωργίας, συνδυάζοντας το crop (καλλιέργεια) με την 4ψήφια στρεμματική απόδοση.

Η στροφή από τα commodities (πρώτες ύλες, όπως είναι τα δημητριακά) στις cash crops γίνεται καθώς οι παραγωγοί συνειδητοποιούν ότι καθώς από τη μία η Ελλάδα, λόγω μεγέθους, δεν μπορεί να έχει τους όγκους παραγωγής άλλων χωρών και από την άλλη η γεωργία γίνεται ολοένα και πιο απαιτητική σε παγκόσμιο επίπεδο, το μέλλον είναι στις καλλιέργειες με υψηλή στρεμματική απόδοση.

Η εμφανής δια γυμνού οφθαλμού αλλαγή ακόμη και σε περιοχές όπως ο Θεσσαλικός κάμπος, αποτυπώνεται και στα στατιστικά δεδομένα. Οι δηλώσεις καλλιέργειας που υποβάλλουν οι αγρότες διαφέρουν από χρόνο σε χρόνο με το μείγμα των δηλούμενων καλλιεργειών ν’ αλλάζει προς όφελος των δέντρων και των κηπευτικών.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2018 συγκριτικά με το 2017 αυξήθηκαν τα καλλιεργούμενα στρέμματα με

• ακτινίδια κατά 10,7%,
• καρυδιές κατά 9,8%,
• αχλαδιές κατά 8%,
• άλλα δέντρα (ακρόδρυα) κατά 8,9%,
• αμυγδαλιές κατά 6,2%,
• επιτραπέζια σταφύλια κατά 2%.

Αλλά και το 2017 συγκριτικά με το 2016 είχαν αυξηθεί οι καρυδιές κατά 15,1% και οι αμυγδαλιές κατά 7,6%.

Δεν είναι, όμως, μόνο τα δέντρα. Στροφή υπάρχει και στα θερμοκήπια, μόνο που καθώς η τεχνολογία έχει εξελιχθεί σημαντικά, το αρχικό κόστος εγκατάστασης (50-100.000 ευρώ/ στρέμμα) καθιστούν τη συγκεκριμένη επένδυση κατάλληλη πλέον μόνο για μεγάλα… πορτοφόλια – μεγάλες επιχειρήσεις ή funds, όπως παρατηρείται τα τελευταία χρόνια

Στρέμματα έχουν κερδίσει και τα αρωματικά φυτά, σε σημείο που να παρατηρείται ακόμη και υπερπροσφορά παραγωγής καθώς είναι αισθητή η έλλειψη μεταποιητικών μονάδων στο συγκεκριμένο κλάδο. Αποδόσεις υπόσχονται και συγκεκριμένοι τομείς της κτηνοτροφίας, που αποτελεί βέβαια κλάδο με τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Η τιμή και τα…social media επηρεάζουν τις αποφάσεις των αγροτών

Τις αποφάσεις των παραγωγών διαμορφώνει κυρίως η τιμή του προϊόντος και η συνεπαγόμενη στρεμματική απόδοση. Το διαδίκτυο παίζει τον ρόλο του αφού πλέον, ειδικά οι νεώτεροι, μπορούν να παρακολουθούν σε real time τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές. Επίσης, η σύγχρονη τεχνολογία αναβαθμίζει την παραγωγική δυνατότητα, ενώ ακόμη και τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ έχουν συμβάλλει σ’ αυτή τη στροφή, καθώς, οι καλλιέργειες υψηλής αξίας ενίσχυαν μέσω της υψηλότερης μοριοδότησης τις πιθανότητες ένταξης σε πρόγραμμα όπως τα σχέδια βελτίωσης ή οι νέοι αγρότες.

Δεν είναι αμελητέος ο ρόλος και των… social media ως ο βασικός πλέον χώρος αλληλεπίδρασης των παραγωγών. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για καινούργιο φαινόμενο. Παλαιότερα, οι αποφάσεις για τις καλλιέργειες διαμορφώνονταν και από τις συζητήσεις στο καφενείο. Η νοοτροπία παραμένει εν πολλοίς ίδια, το σκηνικό αλλάζει.

Από το σταφύλι crimson στο ακτινίδιο

Σ’ αυτό το πλαίσιο, δεν είναι τυχαίο ότι φέτος πρώτη επιλογή για τους παραγωγούς είναι το ακτινίδιο, με τον ρυθμό ανάπτυξης της καλλιέργειας να επιταχύνεται ακόμη περισσότερο συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Η πολύ μεγάλη μείωση της παραγωγής στην Ιταλία, οδήγησε σε αύξηση της τιμής. Πολλοί παραγωγοί, από την Άρτα μέχρι την Μακεδονία, έσπευσαν να αδράξουν την ευκαιρία, με αποτέλεσμα τα φυτώρια να πωλήσουν φέτος 50% περισσότερα φυτά απ’ ότι την προηγούμενη καλύτερη χρονιά μέχρι τώρα.

Ποια είναι τα οικονομικά δεδομένα που οδηγούν τους παραγωγούς στη συγκεκριμένη επιλογή; Ένα στρέμμα ακτινιδίου παράγει περίπου 4 τόνους ή και περισσότερο (η παραγωγή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως εδαφοκλιματολογικές συνθήκες, ηλικία φυτών, καλλιεργητικές φροντίδες). Με την περυσινή τιμή στα 70 λεπτά το κιλό, ένα στρέμμα απέδιδε 2.800 ευρώ. άρα, με κόστος παραγωγής 800-1000 ευρώ, ένας παραγωγός μπορούσε να έχει κέρδος ακόμη και 1800 ευρώ/στρέμμα – πολύ μεγαλύτερο από άλλες καλλιέργειες.

Φυσικά, δεν είναι όλα ρόδινα ούτε τόσο απλά. Μπορεί πέρυσι η τιμή να ήταν 70 λεπτά το κιλό, πρόπερσι, όμως, ήταν 45, παλαιότερα και μικρότερη. Επίσης, το ακτινίδιο, όπως γενικά τα δέντρα, έχει υψηλό κόστος εγκατάστασης, το οποίο πρέπει να αποσβεσθεί. Μόνο η παλμέτα, τεχνική φύτευσης, μπορεί να κοστίσει ακόμη και 1000 ευρώ/στρέμμα. Επίσης, το ακτινίδιο αποδίδει μετά από 3 χρόνια. Άρα, μία ορθολογική επιλογή καλλιέργειας θα πρέπει να βασίζεται σε οικονομική μελέτη που θα καταγράφει μεταξύ άλλων δεδομένων το μέσο όρο τιμών της 10ετίας κι όχι τη βραχυπρόθεσμη – ενδεχομένως και συγκυριακή – κίνηση της τιμής.

Το παράδειγμα του επιτραπέζιου σταφυλιού crimson είναι χαρακτηριστικό: προ τριών-τεσσάρων ετών αποτελούσε το βασικό θέμα συζήτησης μεταξύ των αγροτών καθώς με τιμή 1 ευρώ το κιλό, παραγωγική δυνατότητα περίπου 2 τόνων/στρέμμα και με κόστος παραγωγής 800-900 ευρώ./στρέμμα, ο παραγωγός θα μπορούσε να έχει κέρδος άνω των 1.000 ευρώ/στρέμμα και μάλιστα με εγγυημένη διάθεση στην διεθνή αγορά καθώς η ζήτηση ήταν ισχυρή.

Από την άλλη το κόστος εγκατάστασης του crimson είναι 3.000 ευρώ/στρέμμα, ενώ η απόδοση της καλλιέργειας ξεκινά ουσιαστικά μετά τον 4ο χρόνο, όπερ σημαίνει ότι ο παραγωγός θα πρέπει να έχει την οικονομική επιφάνεια να ανταπεξέλθει στις δαπάνες, την αρχική και των πρώτων τριών ετών, χωρίς να αντλεί έσοδα.

Στην πορεία, λοιπόν, η παραγωγή crimson αυξήθηκε, η τιμή του μειώθηκε στην διεθνή αγορά, το ενδιαφέρον των παραγωγών ατόνησε και στράφηκαν σε άλλες καλλιέργειες με έμφαση στους ξηρούς καρπούς, όπως το φυστίκι, το αμύγδαλο και το καρύδι, οι οποίες επίσης υπόσχονται μεγάλες αποδόσεις – με βάση βεβαίως και την διακύμανση της τιμής.

Αξία παραγωγής ανά στρέμμα: 166 ευρώ η Ελλάδα, 1285 η Ολλανδία

Στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί το 2017 – και συζητηθεί εντόνως τότε –έφεραν

• την Ολλανδία με 45 εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργειών να παράγει σε αξία περίπου 1700 ευρώ ανά στρέμμα,
• το Ισραήλ με 6 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών να παράγει σε αξία περίπου 1290 ευρώ ανά στρέμμα
• και την Ελλάδα με 37 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών να παράγει σε αξία περίπου 190 ευρώ ανά στρέμμα.

Σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία (τελικό κείμενο) της Επιτροπής Πισσαρίδη, το 2016 (στοιχεία Eurostat) η αξία παραγωγής στην Ολλανδία ήταν 1285 ευρώ/στρέμμα και στην Ελλάδα μόλις 166 ευρώ. Η Ολλανδία είναι πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην 4η θέση είναι η Κύπρος με 551 ευρώ/στρέμμα, η Ελλάδα στην 14η θέση ενώ στην «ουρά» είναι κυρίως χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Συνεπώς, είναι σαφής η τάση της ελληνικής γεωργίας προς μεγαλύτερη αξία ανά στρέμμα αλλά ακόμη έχει μεγάλο δρόμο μπροστά της.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!