Γ.Δ.
1403.63 -0,31%
ACAG
+1,69%
5.43
BOCHGR
-0,23%
4.38
CENER
+1,90%
8.6
CNLCAP
-0,69%
7.2
DIMAND
0,00%
8.2
NOVAL
0,00%
2.27
OPTIMA
-0,63%
12.66
TITC
+0,26%
38.5
ΑΑΑΚ
0,00%
4.48
ΑΒΑΞ
-2,03%
1.45
ΑΒΕ
-0,64%
0.463
ΑΔΜΗΕ
-0,63%
2.38
ΑΚΡΙΤ
0,00%
0.685
ΑΛΜΥ
0,00%
3.665
ΑΛΦΑ
-1,65%
1.49
ΑΝΔΡΟ
0,00%
6.4
ΑΡΑΙΓ
+0,98%
9.755
ΑΣΚΟ
+0,76%
2.65
ΑΣΤΑΚ
-0,29%
6.92
ΑΤΕΚ
0,00%
0.426
ΑΤΡΑΣΤ
0,00%
8.78
ΑΤΤ
-1,75%
0.56
ΑΤΤΙΚΑ
+2,30%
2.22
ΒΙΟ
-0,57%
5.24
ΒΙΟΚΑ
-1,14%
1.74
ΒΙΟΣΚ
0,00%
1.4
ΒΙΟΤ
0,00%
0.294
ΒΙΣ
0,00%
0.144
ΒΟΣΥΣ
0,00%
2.1
ΓΕΒΚΑ
-1,15%
1.285
ΓΕΚΤΕΡΝΑ
+0,76%
18.5
ΔΑΑ
-1,33%
8.042
ΔΑΙΟΣ
0,00%
3.6
ΔΕΗ
+1,47%
11.72
ΔΟΜΙΚ
+5,07%
2.8
ΔΟΥΡΟ
0,00%
0.25
ΔΡΟΜΕ
0,00%
0.299
ΕΒΡΟΦ
-0,72%
1.375
ΕΕΕ
+1,84%
34.32
ΕΚΤΕΡ
-0,79%
1.5
ΕΛΒΕ
0,00%
4.66
ΕΛΙΝ
-0,25%
1.985
ΕΛΛ
-0,38%
13.2
ΕΛΛΑΚΤΩΡ
+1,73%
1.764
ΕΛΠΕ
-0,52%
6.73
ΕΛΣΤΡ
0,00%
2
ΕΛΤΟΝ
-2,46%
1.824
ΕΛΧΑ
-0,65%
1.84
ΕΠΙΛΚ
0,00%
0.132
ΕΣΥΜΒ
-1,35%
1.1
ΕΤΕ
-2,63%
6.806
ΕΥΑΠΣ
+0,32%
3.13
ΕΥΔΑΠ
+0,87%
5.79
ΕΥΡΩΒ
-1,07%
2.036
ΕΧΑΕ
-0,11%
4.395
ΙΑΤΡ
0,00%
1.51
ΙΚΤΙΝ
+0,17%
0.3015
ΙΛΥΔΑ
0,00%
1.9
ΙΝΚΑΤ
-0,92%
4.835
ΙΝΛΙΦ
+0,23%
4.32
ΙΝΛΟΤ
-0,54%
0.924
ΙΝΤΕΚ
-1,03%
5.79
ΙΝΤΕΡΚΟ
0,00%
2.48
ΙΝΤΕΤ
-2,20%
0.976
ΙΝΤΚΑ
-1,48%
2.67
ΚΑΡΕΛ
0,00%
336
ΚΕΚΡ
+1,26%
1.21
ΚΕΠΕΝ
0,00%
2.22
ΚΛΜ
+1,37%
1.475
ΚΟΡΔΕ
-1,19%
0.414
ΚΟΥΑΛ
-1,10%
1.076
ΚΟΥΕΣ
-0,36%
5.52
ΚΡΙ
+1,42%
14.3
ΚΤΗΛΑ
0,00%
1.7
ΚΥΡΙΟ
+0,22%
0.924
ΛΑΒΙ
-2,59%
0.715
ΛΑΜΔΑ
+0,70%
7.2
ΛΑΜΨΑ
0,00%
37.4
ΛΑΝΑΚ
+9,76%
0.9
ΛΕΒΚ
0,00%
0.256
ΛΕΒΠ
0,00%
0.34
ΛΟΓΟΣ
0,00%
1.25
ΛΟΥΛΗ
-1,10%
2.7
ΜΑΘΙΟ
0,00%
0.594
ΜΕΒΑ
0,00%
3.56
ΜΕΝΤΙ
0,00%
2.08
ΜΕΡΚΟ
0,00%
40
ΜΙΓ
+1,34%
3.035
ΜΙΝ
0,00%
0.5
ΜΛΣ
0,00%
0.57
ΜΟΗ
-1,14%
19.15
ΜΟΝΤΑ
-0,81%
3.66
ΜΟΤΟ
+0,60%
2.525
ΜΟΥΖΚ
-0,79%
0.63
ΜΠΕΛΑ
0,00%
24.84
ΜΠΛΕΚΕΔΡΟΣ
+0,27%
3.71
ΜΠΡΙΚ
+0,48%
2.11
ΜΠΤΚ
0,00%
0.62
ΜΥΤΙΛ
-0,45%
31.26
ΝΑΚΑΣ
0,00%
2.92
ΝΑΥΠ
+2,69%
0.84
ΞΥΛΚ
+0,79%
0.254
ΞΥΛΠ
0,00%
0.398
ΟΛΘ
+1,90%
21.4
ΟΛΠ
-1,60%
30.75
ΟΛΥΜΠ
-0,86%
2.3
ΟΠΑΠ
+0,06%
15.79
ΟΡΙΛΙΝΑ
-0,38%
0.787
ΟΤΕ
-0,27%
14.94
ΟΤΟΕΛ
+1,57%
10.36
ΠΑΙΡ
0,00%
0.988
ΠΑΠ
+0,42%
2.37
ΠΕΙΡ
-2,75%
3.5
ΠΕΡΦ
-1,30%
5.33
ΠΕΤΡΟ
+0,25%
7.9
ΠΛΑΘ
-1,27%
3.885
ΠΛΑΚΡ
0,00%
13.7
ΠΡΔ
+3,70%
0.28
ΠΡΕΜΙΑ
-0,34%
1.17
ΠΡΟΝΤΕΑ
0,00%
6.2
ΠΡΟΦ
-0,98%
5.07
ΡΕΒΟΙΛ
-1,91%
1.54
ΣΑΡ
0,00%
10.78
ΣΑΡΑΝ
0,00%
1.07
ΣΑΤΟΚ
0,00%
0.028
ΣΕΝΤΡ
-1,20%
0.329
ΣΙΔΜΑ
-1,30%
1.52
ΣΠΕΙΣ
+1,45%
5.6
ΣΠΙ
+1,59%
0.512
ΣΠΥΡ
0,00%
0.127
ΤΕΝΕΡΓ
-0,05%
19.8
ΤΖΚΑ
0,00%
1.44
ΤΡΑΣΤΟΡ
0,00%
1.06
ΤΡΕΣΤΑΤΕΣ
+0,25%
1.614
ΥΑΛΚΟ
0,00%
0.162
ΦΙΕΡ
0,00%
0.359
ΦΛΕΞΟ
0,00%
8.2
ΦΡΙΓΟ
-1,92%
0.204
ΦΡΛΚ
-0,69%
3.585
ΧΑΙΔΕ
+0,89%
0.565

Μείωση φορολογικών συντελεστών και ασφαλιστικών εισφορών ζητά ο Γ. Στουρνάρας

Aδήριτη ανάγκη είναι σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρα η αλλαγή του μίγματος της δημοσιονομικής πολιτικής με ελάφρυνση του φορολογικού βάρους εργαζομένων και επιχειρήσεων και δικαιότερη κατανομή του.

Το μήνυμα του διοικητή, κ. Γιάννη Στουρνάρα, είναι ότι η πολιτική αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί και όπως είπε επιγραμματικά «η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος είναι επιτακτική, ώστε να μη διαταραχθεί η δημοσιονομική ισορροπία μετά την κρίση της πανδημίας, ενώ παράλληλα να δοθεί περαιτέρω αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία».

Μέσα στο πλαίσιο των φορολογικών προτάσεων που παρουσίασε ο διοικητής της ΤτΕ, μιλώντας στην Ακαδημία Φορολογίας και Λογιστικής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου, πρότεινε «να εξεταστεί η δυνατότητα μεγαλύτερης ελάφρυνσης του φορολογικού βάρους στη μισθωτή εργασία, σε σχέση με τη μη μισθωτή».Ο κ. Στουρνάρας πρότεινε συγκεκριμένα μέτρα που στοχεύουν σε τρεις συγκεκριμένους άξονες: στη δημιουργία κινήτρων, (ii) στην απλοποίηση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος, και (iii) στη βελτίωση του ελεγκτικού μηχανισμού.

Σύμφωνα με όσα υποστήριξε κατά την ομιλία του, «στο παρελθόν, η φορολογική πολιτική στην Ελλάδα λειτούργησε προκυκλικά, οξύνοντας τις επιδράσεις του οικονομικού κύκλου. Παράλληλα, ο τρόπος κατανομής του φορολογικού βάρους αποκαλύπτει μονιμότερου χαρακτήρα παθογένειες του φορολογικού μηχανισμού. Οι σχεδιαστές οικονομικής πολιτικής θα πρέπει πλέον να εστιάσουν το ενδιαφέρον τους στη χάραξη μια ολοκληρωμένης φορολογικής πολιτικής που, λειτουργώντας αντικυκλικά, θα αμβλύνει τις επιπτώσεις του οικονομικού κύκλου, θα έχει αναπτυξιακό προσανατολισμό και παράλληλα, θα κατανείμει το φορολογικό βάρος δίκαια και αναλογικά».

Το πρόβλημα της φοροδιαφυγής είναι ένα από τα σημαντικότερα που αντιμετωπίζει η χάραξη της οικονομικής πολιτικής και στην Ελλάδα το πρόβλημα  αυτό είναι ακόμα πιο οξύ σε σχέση με άλλες αναπτυγμένες χώρες, είπε εξηγώντας τις στρεβλώσεις του συστήματος.

Πριν τις μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων προσαρμογής, ενδεικτικές ήταν οι στρεβλώσεις του φορολογικού συστήματος: το 2011, το 8% των φορολογουμένων πλήρωνε το 69% των φόρων εισοδήματος φυσικών προσώπων, και το 0,4% των επιχειρήσεων πλήρωνε το 61% των φόρων εισοδήματος νομικών προσώπων. Οι τάσεις αυτές άλλαξαν με τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις που υιοθετήθηκαν την περίοδο 2012-14, με θεαματική διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Εντούτοις,  όπως προαναφέρθηκε, ενδείξεις για υψηλό ποσοστό αδήλωτων εισοδημάτων και φοροδιαφυγής προέρχονται από το γεγονός ότι τα έσοδα από τους άμεσους φόρους παραμένουν πολύ χαμηλότερα από την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ. Πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της ΑΑΔΕ για το φορολογικό έτος 2018 δείχνουν ότι σχεδόν το 10% του συνόλου των φορολογουμένων σε επίπεδο φορολογικών δηλώσεων δήλωσαν το 2018 μηδενικό εισόδημα και περισσότεροι από τους μισούς (58,9%) δήλωσαν εισόδημα μέχρι 10.000 ευρώ.

Επίσης, φοροδιαφυγή παρατηρείται και στην έμμεση φορολογία, καθώς μεγάλο μέρος των υπηρεσιών που αντιστοιχεί σε υψηλό συντελεστή ΦΠΑ δραστηριοποιείται στην άτυπη οικονομία και δεν καταγράφεται. Ειδικότερα, για τo 2018, η Ελλάδα εμφανίζει τη δεύτερη υψηλότερη υστέρηση στον ΦΠΑ (VAT gap) στην ΕΕ, ίση με 30,1% των δυνητικών εσόδων ΦΠΑ (ή €6,6 δισεκ.).

Αιτίες της φοροδιαφυγής

Οι παράμετροι που καθορίζουν το ύψος της φοροδιαφυγής σε μια οικονομία είναι κυρίως τρεις: (1) Το ύψος των φορολογικών συντελεστών, (2) Η πιθανότητα εντοπισμού και τιμωρίας, (3) Το μέγεθος των επιβαλλόμενων προστίμων. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το ύψος των φορολογικών συντελεστών είναι μεγάλο, ενώ οι φορολογικοί έλεγχοι έχουν σχετικά χαμηλή αποτελεσματικότητα. Επιπλέον, μπορούμε να αναφέρουμε κάποιους πρόσθετους παράγοντες. Συγκεκριμένα:

  • Η πολυνομία και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος: Παρά τις προσπάθειες απλοποίησης που έχουν γίνει την τελευταία δεκαετία, είναι προφανές ότι αυτή η πολυπλοκότητα αφενός κάνει τη λειτουργία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού δύσκολη, αφετέρου αναπόφευκτα προκαλεί ανασφάλεια στους φορολογούμενους και στους υπαλλήλους της φορολογικής διοίκησης.
  • Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές: Είναι κοινή πεποίθηση ότι η φορολογία στην Ελλάδα είναι σχετικά υψηλή. Στην οικονομική θεωρία, η καμπύλη Laffer απεικονίζει το όριο, πάνω από το οποίο αν ανέλθουν οι φορολογικοί συντελεστές, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι για χώρες με πολύ υψηλά ποσοστά άτυπης οικονομίας, όπως η Ελλάδα, το εν λόγω όριο της καμπύλης Laffer διαμορφώνεται σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει πως η αύξηση των φορολογικών συντελεστών στην Ελλάδα μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να έχει πενιχρά αποτελέσματα.
  • Τεχνολογική ανεπάρκεια: Η Ελλάδα καθυστέρησε πολύ να μηχανογραφήσει τη φορολογική της διοίκηση. Για παράδειγμα, μόλις το 2013 έγινε εφικτή η ηλεκτρονική υποβολή φορολογικών δηλώσεων νομικών προσώπων, ενώ μια σειρά από διαδικασίες εξακολουθούν να απαιτούν φυσική παρουσία των φορολογούμενων στις υπηρεσίες της φορολογικής διοίκησης. Παρά την πρόσφατη σημαντική πρόοδο, υπάρχουν ακόμα πληροφοριακά συστήματα τα οποία δεν διασυνδέονται μεταξύ τους, βάσεις δεδομένων που δεν είναι ψηφιοποιημένες ή επικαιροποιημένες, και ελλιπής ενημέρωση των πληροφοριακών συστημάτων της διοίκησης με τις προβλέψεις της τρέχουσας νομοθεσίας.
  • Γραφειοκρατία: Αυτό το πρόβλημα μαστίζει τη δημόσια διοίκηση εν γένει, αλλά είναι εξαιρετικά έντονο και στη φορολογική διοίκηση. Η διασπορά αρμοδιοτήτων, η υπέρμετρη τυπολατρία, η δυσλειτουργία του μηχανισμού επίλυσης διαφορών, η υποστελέχωση υπηρεσιών, η ελλιπής εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού και η έλλειψη κινήτρων για την επίτευξη στόχων του φοροελεγκτικού μηχανισμού, είναι μερικά από τα προβλήματα που εξακολουθούν να υπάρχουν, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.
  • Έλλειψη φορολογικής κουλτούρας: Το ζήτημα της καλλιέργειας φορολογικής συνείδησης είναι κομβικό και συνδέεται άμεσα με την παιδεία και την ορθή οικονομική διαχείριση. Ο πολίτης που οραματίζεται ένα οργανωμένο και δίκαιο κράτος, οφείλει να αντιλαμβάνεται ότι και ο ίδιος κατέχει ουσιαστικό ρόλο στην ολοκλήρωση αυτού του στόχου. Ο πολίτης με φορολογική κουλτούρα αντιλαμβάνεται ότι τα φορολογικά έσοδα της χώρας του επιστρέφουν σε αυτόν, είτε βελτιώνοντας το βιοτικό του επίπεδο, είτε επιβάλλοντάς του μελλοντικά χαμηλότερη φορολογία. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς, καθώς και η καταπολέμηση της διαφθοράς. 
  • ΕΝΦΙΑ

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω μια ιδιαίτερη αναφορά στον ΕΝΦΙΑ. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας είναι ένα φόρος που επιβάλλεται διεθνώς, τουλάχιστον στις προηγμένες οικονομίες. Θεωρείται πιο κατάλληλος για τη προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης σε σύγκριση με τους φόρους εισοδήματος, καθώς βελτιώνει την κατανομή των συντελεστών παραγωγής και προκαλεί πολύ λιγότερες επιπτώσεις στα κίνητρα για προσφορά εργασίας, αποταμίευση και επένδυση. Είναι ένας αποτελεσματικός και κοινωνικά δίκαιος φόρος και συμβάλλει καθοριστικά στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, καθώς  τα ακίνητα αποτελούν ένα σύνηθες μέσο απόκρυψης εισοδημάτων. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, στα οποία θα αναφερθώ παρακάτω.  

  • Προτάσεις Πολιτικής

«Θα ήθελα να κλείσω την ομιλία μου με μια σειρά προτάσεων πολιτικής που στόχο έχουν την μεταρρύθμιση της φορολογικής πολιτικής και αφορούν: (i) στη δημιουργία κινήτρων, (ii) στην απλοποίηση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος, και (iii) στη βελτίωση του ελεγκτικού μηχανισμού. Πολλές από αυτές έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί στις εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ μερικές συμπίπτουν με αυτές που έχουν προταθεί από την Επιτροπή Πισσαρίδη στο Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία.

Η επιβολή υψηλής φορολογίας τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως να συνδυαστεί με ταυτόχρονη περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης, οδήγησε σε εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών. Η υψηλή φορολόγηση περιορίζει την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας, μειώνει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, εξασθενεί τα κίνητρα για εργασία και επένδυση και δημιουργεί φορολογική κόπωση. Μια διόρθωση των στρεβλώσεων του φορολογικού συστήματος κρίνεται απαραίτητη ώστε να βελτιωθεί η θέση της Ελλάδας στη σχετική κλίμακα φορολογικής ανταγωνιστικότητας, που θεωρείται καθοριστική για την τόνωση του επενδυτικού επιχειρηματικού κινδύνου, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, την αύξηση της κατανάλωσης και εν τέλει την επίτευξη βιώσιμων ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης.

(Α) Μείωση φορολογικής επιβάρυνσης

Το 2019 ξεκίνησε μια σημαντική προσπάθεια φορολογικής αναμόρφωσης, με την υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων μόνιμου χαρακτήρα που στόχευαν στη βαθμιαία ελάφρυνση του φορολογικού βάρους. Ενδεικτικά αναφέρω ότι το 2020 εφαρμόστηκαν ρυθμίσεις μόνιμου χαρακτήρα όπως:

  • η μείωση του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων,
  • η μείωση των εισφορών για μισθωτή εργασία,
  • η μείωση του ΕΝΦΙΑ,
  • η μείωση του φόρου στα διανεμόμενα κέρδη,
  • η αναστολή ΦΠΑ σε νέες οικοδομές,
  • φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιακό μετασχηματισμό.

Για το 2021 υιοθετήθηκαν επίσης μια σειρά από μέτρα που στοχεύουν στη μείωση του φορολογικού βάρους των εργαζομένων, όπως:

  • η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για μισθωτή εργασία κατά 3 ποσ. μον., και
  • η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης για εισοδήματα από ιδιωτική δραστηριότητα.

Η αλλαγή του μίγματος της δημοσιονομικής πολιτικής με ελάφρυνση του φορολογικού βάρους εργαζομένων και επιχειρήσεων και δικαιότερη κατανομή του, αποτελεί αδήριτη ανάγκη και θα πρέπει να συνεχιστεί. Η μείωση της φορολογίας επιφέρει θετικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην οικονομία, τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς. Μια περαιτέρω μείωση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών θα στηρίξει την απασχόληση, την ανταγωνιστικότητα και, εν τέλει, την οικονομική ανάπτυξη και θα λειτουργήσει ως κίνητρο για μείωση της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας. Μακροπρόθεσμα, κατά συνέπεια, θα έχει και ένα θετικό αντίκτυπο στα δημόσια έσοδα. Ειδικότερα:

  • Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων θα συμβάλλει σημαντικά στην προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων, οι οποίες βελτιώνουν τη συνολική παραγωγικότητα της οικονομίας. Μια μείωση του μη μισθολογικού κόστους εργασίας μειώνει το μέσο κόστος παραγωγής και συνακόλουθα τις τιμές των προϊόντων, βελτιώνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές αγαθών και υπηρεσιών και αυξάνοντας τα κέρδη, την παραγωγή και τη ζήτηση εργασίας. Επίσης, ένα καλά σχεδιασμένο και στοχευμένο σύστημα φορολογικών κινήτρων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως εργαλείο ενθάρρυνσης της επιχειρηματικής ιδιωτικής πρωτοβουλίας με στόχο την έρευνα, την καινοτομία και την εξωστρέφεια.
  • Για τον εργαζόμενο, η μείωση του φορολογικού βάρους αυξάνει τον καθαρό μισθό, την κατανάλωση και ισχυροποιεί το κίνητρο για προσφορά εργασίας. Εάν μάλιστα η μείωση της φορολογίας είναι μεγαλύτερη για τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά κλιμάκια, το θετικό αποτέλεσμα εισοδήματος είναι εντονότερο, δεδομένης της υψηλότερης ροπής προς κατανάλωση των κλιμακίων αυτών σε σχέση με τα υψηλά εισοδηματικά κλιμάκια. Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί η δυνατότητα μεγαλύτερης ελάφρυνσης του φορολογικού βάρους στη μισθωτή εργασία, σε σχέση με τη μη μισθωτή.
  • Ενισχυτικά στην τόνωση της συνολικής ζήτησης λειτουργεί και η μείωση της έμμεσης φορολογίας, μέσω της ενίσχυσης της καταναλωτικής δαπάνης.

(Β) Διεύρυνση Φορολογικής Βάσης

  1. Βελτίωση φορολογικής συμμόρφωσης φορολογουμένων & ενίσχυση αποτελεσματικότητας φοροεισπρακτικού μηχανισμού

Προκειμένου να ενισχυθεί η συμμόρφωση των φορολογουμένων και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο φορολογικό σύστημα, προτείνεται:

  • Ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός κυρίως μέσω της ψηφιοποίησης της φορολογικής διοίκησης. Η προσφάτως προαναγγελθείσα προμήθεια νέων ταμειακών μηχανών που θα συνδέονται με το ηλεκτρονικό σύστημα POS και την εφορία, μαζί με την ένταξη της τεχνητής νοημοσύνης στο οπλοστάσιο του ελεγκτικού μηχανισμού, αποτελούν ιδιαίτερα θετικές εξελίξεις στο πλαίσιο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και βελτίωσης της διαφάνειας.
  • Η αποτελεσματική και εντατική διενέργεια ελέγχων.
  • Η ταχεία και αποτελεσματική περαίωση των φορολογικών υποθέσεων.
  • Η αυστηροποίηση των προστίμων σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής. 
  1. Η ενίσχυση ηλεκτρονικών συναλλαγών: Η αυξημένη χρήση πλαστικού χρήματος οδηγεί σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης και βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης, συμβάλλοντας θετικά στην πορεία των εσόδων ΦΠΑ και στη μείωση της φοροδιαφυγής. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι μια αύξηση κατά 1 ποσ. μον. στο μερίδιο της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης που πραγματοποιείται μέσω καρτών πληρωμών οδηγεί σε αύξηση εσόδων ΦΠΑ κατά 1% λόγω βελτιωμένης φορολογικής συμμόρφωσης. Επομένως, θα πρέπει να δοθεί περαιτέρω έμφαση στην ενίσχυση των ηλεκτρονικών πληρωμών, αλλά και στην παροχή φορολογικών κινήτρων, όπως η δυνατότητα κατοχύρωσης αφορολόγητου ορίου εισοδήματος μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών με ειδική έμφαση σε κλάδους με υψηλή ροπή για απόκρυψη εισοδημάτων, όπως τα ελεύθερα επαγγέλματα. 
  1. Μέτρα για την καταπολέμηση φαινομένων διαφθοράς. 
  1. Δημιουργία φορολογικής συνείδησης και καλλιέργεια φορολογικής παιδείας. 

(Γ) Δημιουργία Κινήτρων

  1. Ο εξορθολογισμός των φόρων στην ακίνητη περιουσία, η ενοποίησή τους και η απόδοσή τους σε τοπικό επίπεδο. Επίσης, προτείνεται ο εναρμονισμός των αντικειμενικών αξιών ακινήτων με τις πραγματικές αξίες της αγοράς. Η απόδοση του ΕΝΦΙΑ στους ΟΤΑ, με ταυτόχρονη μείωση των ποσών που εισπράττουν οι τελευταίοι από τα έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού, αποτελεί μια σημαντική και ταυτόχρονα φιλόδοξη μεταρρύθμιση. Λόγω της ανταποδοτικής του φύσης, σε όλες σχεδόν τις χώρες, ο φόρος ακίνητης περιουσίας επιβάλλεται και εισπράττεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Με μια τέτοια μεταρρύθμιση, ενισχύεται η οικονομική αυτοτέλεια των δήμων, αυξάνεται η λογοδοσία τους και περιορίζεται η φοροδιαφυγή. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στη σωστή αποτίμηση των ακινήτων καθώς και στην τακτική αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών τους, ώστε να αποφεύγονται ζητήματα φορολογικής δικαιοσύνης. Επιπλέον, θα μπορούσε να εξεταστεί η κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου ώστε να μειωθούν οι στρεβλώσεις.
  1. Η σταθερότητα και περαιτέρω απλοποίηση του φορολογικού συστήματος για την προσέλκυση μεσο- μακροπρόθεσμων επενδύσεων. 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ – ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗ

Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις αφορούν σε τρείς κύριες κατευθύνσεις: (i) στη δημιουργία κινήτρων, (ii) στην απλοποίηση και στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος, και (iii) στη βελτίωση του ελεγκτικού μηχανισμού με την αξιοποίηση της τεχνολογίας. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται:

  • Η μείωση των συνολικών φορολογικών βαρών (όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν) μέσα από την αναμόρφωση των φορολογικών συντελεστών και των φορολογικών κλιμακίων, η ελάφρυνση του φορολογικού βάρους στη μισθωτή εργασία σε αντιδιαστολή με τη μη μισθωτή. Σε Αυτό το πλαίσιο, προτείνεται η εναρμόνιση των κλιμακίων φορολογίας εισοδήματος και ασφαλιστέων αποδοχών ώστε να μην επιβαρύνονται τα εισοδήματα από εργασία, ταυτόχρονα με υψηλούς φορολογικούς συντελεστές και υψηλές ασφαλιστικές εισφορές.
  • Η εξομοίωση και ενιαία φορολογική μεταχείριση των εισοδημάτων από διαφορετικές πηγές ώστε να μην καταστρατηγείται και η έννοια της προοδευτικότητας της φορολογικής κλίμακας.
  • Αλλαγή στη σύνθεση των εσόδων και τη δομή της φορολογίας ώστε να μειωθούν οι στρεβλώσεις και τα αντικίνητρα στην εξωστρεφή επιχειρηματικότητα.
  • Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης με τη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τη στοχευμένη μείωση των φορολογικών συντελεστών σε τομείς που εμφανίζουν έντονη φοροδιαφυγή και την αξιοποίηση της τεχνολογίας για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής (π.χ. επιβράβευση και στοχευμένη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών).
  • Η μετατόπιση του φορολογικού βάρους από την εργασία στην κατανάλωση: χωρίς μειώσεις στον ΦΠΑ και των φόρων περιουσίας υποστηρίζεται ότι η στήριξη των αδύναμων νοικοκυριών -των οποίων η οριακή ροπή προς κατανάλωση είναι υψηλή- μέσω του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα συμβάλει στην αύξηση της κατανάλωσης με θετικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ και τα έσοδα.
  • Η ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση των επενδύσεων των επιχειρήσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό, με μεταβολή του σημερινού εισοδήματος 10-ετούς φορολογικής απόσβεσης με επιταχυνόμενες αποσβέσεις εντός 3-ετίας.
  • Η άρση αντικινήτρων για τη μεγέθυνση εταιρειών εντός της χώρας.
  • Ο εξορθολογισμός των φόρων στην ακίνητη περιουσία, η ενοποίησή τους και η απόδοσή τους σε τοπικό επίπεδο (με αντίστοιχη προσαρμογή των μεταβιβάσεων από την κεντρική κυβέρνηση προς τους ΟΤΑ). Η κατάργηση του «συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ» για τους ιδιώτες θα μειώσει τις στρεβλώσεις και θα ενισχύσει την αγορά ακινήτων. Επίσης, προτείνεται ο εναρμονισμός των αντικειμενικών αξιών ακινήτων με τις πραγματικές αξίες της αγοράς μέσω μιας ανεξάρτητης αρχής.
  • Η εισαγωγή ειδικών περιβαλλοντικών φόρων με σκοπό την παροχή κινήτρων για κατανάλωση φιλικότερων στο περιβάλλον πόρων χωρίς επιπλέον φορολογική επιβάρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
  • Η μείωση της φορολόγησης των ενεργειακών προϊόντων για τη βιομηχανία και εξέταση της δυνατότητας επιβολής περιβαλλοντικού φόρου σε εισαγωγές (carbon border tax) από χώρες οι οποίες δεν έχουν θεσπίσει τα κατάλληλα περιβαλλοντικά μέτρα.
  • Η σταθερότητα και περαιτέρω απλοποίηση του φορολογικού συστήματος για την προσέλκυση μεσο- μακροπρόθεσμων επενδύσεων και η εποπτεία του μέσω της ίδρυσης ειδικού θεσμού (πρόταση για 10-ετή ρήτρα μη επιδείνωσης φορολογικού πλαισίου για νέες επενδύσεις).
  • Η αυστηροποίηση και εντατικοποίηση των μέτρων ελέγχου για τον περιορισμό της λαθραίας διακίνησης καυσίμων και καπνικών προϊόντων, με εξασφάλιση του κατάλληλου εξοπλισμού και τεχνογνωσίας.

Google News icon
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!