THEPOWERGAME
Ανοίγει ακόμα περισσότερο η «ψαλίδα» ανάμεσα στα συμβατικά και μεγάλης ηλικίας κτίρια γραφείων και τις σύγχρονες κατασκευές υψηλής ενεργειακής απόδοσης και βιοκλιματικού χαρακτήρα. Σε σχετική της ανάλυση, η Geoaxis, εταιρεία πιστοποιημένων εκτιμητών σημειώνει ότι «τα λίγα νεόδμητα ενεργειακά πιστοποιημένα κτίρια σε κεντρικές τοποθεσίες και με θέσεις στάθμευσης καταγράφουν μέχρι και τριπλάσια μισθώματα, στο επίπεδο των 30 – 35 ευρώ/τ.μ./μήνα, δίχως στο νούμερο αυτό να υπολογίζονται οι κοινόχρηστες δαπάνες». Από την άλλη πλευρά, τα παλιά και δίχως σύγχρονες προδιαγραφές γραφεία, αποτελούν πάνω από το 90% του υφιστάμενου αποθέματος γραφειακών χώρων.
Σύμφωνα με την ανάλυση της εταιρείας, σήμερα η αγορά γραφείων χαρακτηρίζεται από τρεις διαφορετικές ταχύτητες. Στην πρώτη βρίσκονται τα ποιοτικά, σύγχρονα και «πράσινα» γραφεία, τα οποία συγκεντρώνουν πολύ υψηλή ζήτηση και τιμές ενοικίων ακόμα και πάνω από 30 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση, ανεξάρτητα μάλιστα από την θέση τους. Οι αποδόσεις των γραφείων αυτών διαμορφώνονται γύρω στο 6%. Στην δεύτερη ταχύτητα βρίσκονται παλιότερης κατασκευής γραφεία, σε σημεία προβολής, π.χ. στο Κολωνάκι, ή σε κεντρικούς οδικούς άξονες. Τα ακίνητα αυτά σημειώνουν αξιοσημείωτες αντοχές, με τα ενοίκιά τους να κινούνται πέριξ του 15 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως, με αποδόσεις της τάξεως του 7%. Στην τρίτη ταχύτητα απαντώνται τα παλαιότερα ή μη ανακαινισμένα γραφεία, τα οποία δεν μπορούν να βρουν χρήστες, ούτε με ενοίκια της τάξεως των 5 ευρώ/τ.μ. Τα ακίνητα αυτά βρίσκονται σε δευτερεύουσες περιοχές, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας και οι αποδόσεις που προσφέρουν κινούνται πέριξ του 8%. «Οι διαφορετικές αυτές ταχύτητες αναμένεται ότι θα συνεχιστούν για το υπόλοιπο 2023 εφόσον δεν φαίνεται να ανακάμπτει η πραγματική οικονομία που θα βοηθούσε τις χιλιάδες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών να αναπτυχθούν και να απορροφήσουν αρχικά το απόθεμα των γραφείων μη υψηλών προδιαγραφών», σημειώνει η Geaoxis.
Πάντως, το απόθεμα νέων σύγχρονων γραφειακών χώρων αναμένεται να αυξηθεί με πολύ αργούς ρυθμούς βραχυπρόθεσμα, αφενός λόγω της έλλειψης κατάλληλων ακινήτων εντός λεκανοπεδίου και αφετέρου λόγω της στάσης αναμονής σχετικά με την πορεία της εργασίας από το σπίτι, της αύξησης των υλικών κατασκευής και των επιτοκίων σε συνδυασμό με το ευρύτερο οικονομικό κλίμα. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η ζήτηση στρέφεται σε μεγάλα, σύγχρονα, πράσινα γραφεία που πληρούν τις συνθήκες ESG, με εύκολη πρόσβαση και μικτές χρήσεις που συνδυάζουν οικιστική ζώνη και χρήσεις καθημερινών δραστηριοτήτων (F&B, retail, γυμναστήρια κλπ).
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τους αναλυτές, η μεγάλη αύξηση ενοικίων που καταγράφηκε το 2019-2022 στα υψηλών προδιαγραφών γραφεία, δεν αναμένεται να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό καθώς πέρα από το σαφώς χειρότερο επιχειρηματικό κλίμα, τα θεμελιώδη μακροοικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας (αύξηση ΑΕΠ, δανεισμός, κόκκινα δάνεια, ανεργία, brain drain κ.α.) παραμένουν προβληματικά. «Η συνέχιση της αύξησης στα κόστη κατασκευής και ενέργειας, σε συνδυασμό με τις εκλογές και τα δυσοίωνα μακροοικονομικά μεγέθη της Ελληνικής οικονομίας, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποτίμηση της μετα-covid εποχής, με μεγάλη δυσκολία πρόβλεψης της επόμενης ημέρας. Ως γενική τάση, πιστεύουμε πως οι διαφορετικές ταχύτητες στην αγορά των γραφείων θα συνεχίσουν και το 2023/2024, α) με περαιτέρω υποχώρηση στις αξίες για τα παλαιότερα γραφεία σε δευτερεύοντα σημεία, β) σταθεροποίηση για τα παλαιότερα γραφεία προβολής και γ) ανακοπή στο ρυθμό αύξησης αξιών στα μοντέρνα, πράσινα γραφεία, ανεξάρτητα θέσης».
Με βάση τα στοιχεία από την ανάλυση των τιμών των ενοικίων που πραγματοποίησε η Geoaxis, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, μεταξύ των αυτοτελών κτιρίων γραφείων με θέσεις στάθμευσης, σε βασικούς οδικούς άξονες, την μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάζει ο άξονας της Λ. Μεσογείων (1,75% από 10,30 σε 10,48 ευρώ/τ.μ./ μήνα). Ακολουθούν η Λ. Βουλιαγμένης με αύξηση 1,52% από 9,21 σε 9,35 ευρώ/τ/μ./μήνα), η Λ. Κηφισίας (1,39% από 11,53 σε 11,69 ευρώ/τ,μ,/μήνα) και ο άξονας της Λ. Συγγρού (1,04% από 9,61 σε 9,71 ευρώ/τ,μ,/μήνα).
Όσον αφορά τα ενοίκια των αυτοτελών κτιρίων γραφείων χωρίς θέσεις στάθμευσης στο κέντρο της Αθήνας, στο Κολωνάκι, καταγράφεται μικρή αύξηση κατά 1,04% σε 19,5 ευρώ/τ.μ., ενώ στους δρόμους γύρω ή πάνω στην Πλατεία Συντάγματος, παρατηρείται αύξηση κατά 0,7% σε 14,4 ευρώ/τ.μ. Τέλος, τα ενοίκια των αυτοτελών κτιρίων δίχως θέσεις στάθμευσης σε βασικούς οδικούς άξονες, παρουσιάζουν αύξηση κατά 0,66% σε 7,66 ευρώ/τ.μ. στην Λ. Συγγρού, ενώ στην Λ. Κηφισίας, η αύξηση αγγίζει το 0,65% σε 10,85 ευρώ/τ.μ. Στην Λ. Βουλιαγμένης, η μέση τιμή διαμορφώνεται σε 8,1 ευρώ/τ.μ. και στην Λ. Μεσογείων σε 8,43 ευρώ/τ.μ. σημειώνοντας οριακές αυξήσεις σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
