THEPOWERGAME
Κέρδισε όλες τις εκλογές στην πολιτική του καριέρα και κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας για δύο δεκαετίες και αυτή τη στιγμή απολαμβάνει περισσότερη εξουσία από οποιονδήποτε ηγέτη πριν από αυτόν στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε σήμερα την απόφαση για τη διεξαγωγή των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στη γειτονική χώρα στις 14 Μαΐου και ίσως να βρίσκεται αντιμέτωπος με τις πιο δύσκολες εκλογές έως τώρα, αφού μία ήττα θα σκότωνε το όνειρό του για μια τρίτη θητεία και θα τερμάτιζε την εντυπωσιακή πολιτική του καριέρα.
Ο «σουλτάνος» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Αναλυτές και πολιτικοί σε όλο τον κόσμο έχουν χρησιμοποιήσει επανειλημμένα τον όρο «σουλτάνος» για να καταδείξουν τον αυταρχισμό και την επιθυμία του Ερντογάν να έχει τον έλεγχο στην πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία της χώρας και όχι άδικα αφού -σύμφωνα με τους ίδιους- αν εκλεγεί ξανά, «θα προεδρεύει στη δική του σύγχρονη Οθωμανική Αυτοκρατορία, μέχρι την τελευταία του πνοή».
Όπως μάλιστα, αναφέρει το Alarabia News, ο Γερμανός πολιτικός Τζεμ Οζντεμίρ είπε κάποτε χαρακτηριστικά: «Ο Ερντογάν θέλει να είναι ένας σύγχρονος σουλτάνος. Θέλει να κυβερνήσει την Τουρκία ισόβια και θέλει να το κάνει με σιδερογροθιά».
Οι ενέργειες του Ερντογάν από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 θεωρούνται, επίσης από πολλούς αναλυτές και δυτικές κυβερνήσεις ως εδραίωση μίας αυταρχικής εξουσίας και μια συμπεριφορά που μοιάζει περισσότερο με έναν παραδοσιακό αυταρχικό ηγέτη που περιφρονεί κάθε δημοκρατικό θεσμό, παρά με έναν δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο.
Η δύσκολη μάχη των φετινών εκλογών
Παρά το μέγεθος της εξουσίας που έχει εδραιώσει όλα αυτά τα χρόνια, ο Ερντογάν αντιμετωπίζει μια δύσκολη μάχη στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Οι συνθήκες που οδήγησαν σε αυτές τις εκλογές είναι πολύ πιθανό να μην λειτουργήσουν υπέρ μιας νέας προεδρικής θητείας για αυτόν.
Ποια είναι όμως τα εμπόδια ανάμεσα σε αυτόν και στην πολυπόθητη επανεκλογή του;
Ο χειρότερος σεισμός στην ιστορία της Τουρκίας
Πρώτο και κύριο εμπόδιο δεν είναι άλλο από τους πρόσφατους φονικούς σεισμούς που έπληξαν τη γειτονική Τουρκία.
Ο τεράστιος σεισμός των 7,8 Ρίχτερ και οι μετασεισμοί που ακολούθησαν, προκάλεσαν όχι μόνο τον θάνατο τουλάχιστον 52.000 Τούρκων πολιτών, αλλά και εκτεταμένες καταστροφές υποδομών με περισσότερα από 160.000 κτίρια ισοπεδωμένα, πάνω από 100.000 τραυματίες, πάνω από ένα εκατομμύριο αστέγους.
Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε τις ζημιές που προκλήθηκαν από τον σεισμό σε περισσότερα από 34 δισ. δολάρια, που ισοδυναμούν με το 4% του συνολικού ΑΕΠ της Τουρκίας το 2021. Ωστόσο, η εκτίμηση δεν περιλαμβάνει το κόστος της ανοικοδόμησης, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι διπλάσιο. Πάνω από το μισό του συνολικού αριθμού που υπολόγισε η Παγκόσμια Τράπεζα ήταν το κόστος της άμεσης ζημιάς που υπέστησαν τα κτίρια κατοικιών.
Ο Ερντογάν έχει αντιμετωπίσει έντονη κριτική με στόχο τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνησή του χειρίστηκε την καταστροφή.
Ο πολιτικός του αντίπαλος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, πυροδότησε την οργή του κοινού, λέγοντας: «Απέτυχαν σε αυτό όπως απέτυχαν σε κάθε άλλο θέμα, δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν το κράτος. Αν υπάρχει κάποιος υπεύθυνος για αυτή τη διαδικασία, αυτός είναι ο Ερντογάν. Αυτό το κυβερνών κόμμα είναι που δεν έχει προετοιμάσει τη χώρα για σεισμό εδώ και 20 χρόνια», ενώ υπενθύμισε τον «εξαφανισμένο» φόρο σεισμού τον οποίο πλήρωναν για χρόνια οι Τούρκοι, σαν μία οικονομική εξασφάλιση στην περίπτωση μίας μεγάλης φυσικής καταστροφής.
Εν τω μεταξύ, ο Ερντογάν παραδέχτηκε πως «οι προσπάθειες αναζήτησης δεν είναι τόσο γρήγορες όσο θέλαμε να είναι», ενώ έδωσε υποσχέσεις να ξαναχτίσει κάθε κατεστραμμένο σπίτι και γραφείο και να το επιστρέψει στον νόμιμο ιδιοκτήτη τους μέσα σε ένα χρόνο. «Θα ξαναχτίσουμε αυτά τα κτίρια μέσα σε ένα χρόνο και θα τα παραδώσουμε πίσω στους πολίτες. Όσο το κάνουμε αυτό, θα πληρώνουμε το ενοίκιο των πολιτών που δεν θέλουν να μείνουν σε σκηνές», διαβεβαίωσε ο Ερντογάν.
Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδρος δεν φαίνεται να πείθει την τουρκική κοινωνία ούτε με τις δικαιολογίες, ούτε με τις υποσχέσεις του.
Βύθιση της λίρας
Πριν χτυπήσει ο σεισμός, το κοινό αντιμετώπισε μια κρίση κόστους ζωής που πολλοί θεώρησαν κατασκεύασμα της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση του Ερντογάν παρενέβη στη νομισματική πολιτική και εφάρμοσε αμφισβητήσιμες οικονομικές, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι σε όλη τη χώρα να αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
Η αποδυναμωμένη οικονομία της Τουρκίας έχει καταφέρει να επιβιώσει μέχρι στιγμής χάρη στους πλούσιους συμμάχους της. Όμως οι Τούρκοι συνεχίζουν να παλεύουν με τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την καθοδική άνοδο της αξίας της λίρας.
Τα επίσημα στοιχεία της Τουρκίας αναφέρουν ότι ο πληθωρισμός της χώρας σε ετήσια βάση είχε επιβραδυνθεί στο 58%, σημαντικά χαμηλότερος από το τελικό υψηλό των δύο δεκαετιών του 85% πέρυσι.
Εν τω μεταξύ, το 2021, το νόμισμα έχασε 44% έναντι του δολαρίου. Στη συνέχεια έχασε ακόμη 30% το 2022, και έγινε το νόμισμα των αναδυόμενων αγορών με τις χειρότερες επιδόσεις. Η τουρκική λίρα έχει αποδυναμωθεί περίπου 1% τις πρώτες έξι εβδομάδες του 2023. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η λίρα θα υποχωρήσει περίπου 12% μέσα στους επόμενους έξι μήνες.
Ο Ερντογάν εμπλέκεται στην αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της χώρας από το 2016, συνήθως μειώνοντας τα επιτόκια ή αντικαθιστώντας κυβερνητικούς οικονομικούς αξιωματούχους. Οι αμφιλεγόμενες και ανορθόδοξες ενέργειές του είχαν συνήθως το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, αυξάνοντας τον πληθωρισμό και αποδυναμώνοντας περαιτέρω τη λίρα. Οικονομολόγοι και οικονομικοί αναλυτές επέκριναν έντονα τις πολιτικές του Ερντογάν και την παρέμβασή του στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, το οποίο πολλοί είπαν ότι έπρεπε να είναι ανεξάρτητο από οποιαδήποτε πολιτική πολιτική.
Ο θυμός των Τούρκων
Ο θυμός των Τούρκων πολιτών είναι μια διόλου αμελητέα δύναμη, πόσω μάλλον τις τελευταίες ημέρες που πολλές οικογένειες είδαν αγαπημένα τους πρόσωπα να χάνονται στα συντρίμμια και άλλες έμειναν από τη μία στιγμή στην άλλη στον δρόμο.
«Μια κρίση είναι μια δοκιμασία για την ηγεσία μίας χώρας με σημαντικό αντίκτυπο στις προοπτικές επανεκλογής. Και αυτό θα μπορούσε να είναι ένα θανατηφόρο πλήγμα για κάθε πρόεδρο που επιδιώκει άλλη μια θητεία», δήλωσε στο CNBC ο Λάρι Σαμπάτο, διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια.
Καθώς ο κόσμος κατευθύνεται προς τις κάλπες έρχεται στις 14 Μαΐου, το πολιτικό μέλλον του Ερντογάν μπορεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το συναίσθημα του κοινού για το πώς η κυβέρνησή του χειρίστηκε την κρίση και ποιον τελικά θεωρεί υπεύθυνο για την κατάσταση της χώρας.