THEPOWERGAME
Σήμερα υπογράφεται στο Μέγαρο Μαξίμου το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – Βουλγαρίας για την κατασκευή του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης. Η υπογραφή θα γίνει στο πλαίσιο συνάντησης που έχει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ.
Πριν από λίγες εβδομάδες η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βουλγαρίας ενέκρινε μνημόνιο με την Ελλάδα για την κατασκευή του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, με αντίστροφη πορεία του καυσίμου σε σχέση με το αρχικό έργο που ναυάγησε προ δεκαετίας. Το αργό πετρέλαιο θα κατευθύνεται από την Αλεξανδρούπολη προς το λιμάνι του Μπουργκάς προκειμένου να εξασφαλιστούν καύσιμα για το μοναδικό διυλιστήριο της γειτονικής χώρας το «Lukoil Neftochim» που διαχειρίζεται η ρωσική Lukoil. Τα ακριβά τέλη διέλευσης και τα άλλα προβλήματα στο Βόσπορο έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα (κόστους και ασφάλειας εφοδιασμού) στη Βουλγαρία.
Σύμφωνα με το σχέδιο, πρόκειται για έναν αγωγό μήκους 260 χιλιομέτρων, διαμέτρου 10 ιντσών και δυναμικότητας 10 εκατ. τόνων το χρόνο. Ο νέος αγωγός θα έχει, δηλαδή, μικρότερη διατομή από αυτόν που είχε σχεδιαστεί για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου προς το Αιγαίο. Με βάση το παλαιό σχέδιο, ο αγωγός των 280 χιλιομέτρων είχε δυνατότητα μεταφοράς 35.000.000 τόνων πετρελαίου ετησίως, με πρόβλεψη επέκτασης στους 50.000.000 τόνους. Το νέο σχέδιο προβλέπει σαφώς χαμηλότερη δυναμικότητα.
Πρόταση από το 1994
Η ελληνική πρόταση για τον πρώτο αγωγό είχε εμφανιστεί επισήμως την άνοιξη του 1994 με βάση σχέδιο του Νίκου Γρηγοριάδη του ομίλου Λάτση. Τον Φεβρουάριο του 1998 είχε συσταθεί η κοινοπραξία «Θράκη» από τα ΕΛΠΕ (25%) και τους ομίλους Λάτση και Κοπελούζου (75%) με σκοπό την εκπόνηση της μελέτης σκοπιμότητας και του βασικού σχεδιασμού του έργου. Η εκπόνηση των μελετών είχε ολοκληρωθεί στις αρχές του 2002. Το 2005 είχε υπογραφεί Τριμερές Μνημόνιο και Πρωτόκολλο από τις κυβερνήσεις Ρωσίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας, για την υποστήριξη και προώθηση του έργου.
Τον Μάρτιο του 2007, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις του αμερικανικού παράγοντα, είχε υπογραφεί η Τριμερής Διακρατική Συμφωνία για την υλοποίηση του έργου και τον Ιανουάριο του 2008 η συμφωνία μετόχων. Ακολούθησαν καθυστερήσεις και πιέσεις με αποτέλεσμα τον Δεκέμβριο του 2011 η βουλγαρική κυβέρνηση να αποσυρθεί μονομερώς από το έργο επικαλούμενη λόγους προστασίας του περιβάλλοντος.
Τώρα, η Σόφια επανέρχεται καθώς αδυνατεί να τροφοδοτήσει το διυλιστήριό της με πετρέλαιο σε λογικές τιμές. Τυχόν υλοποίηση του σχεδίου, το οποίο δε βλέπει με καλό μάτι η Τουρκία λόγω της υποβάθμισης (και της απώλειας συναλλάγματος) των Στενών του Βοσπόρου, ενισχύει περαιτέρω τον ρόλο της Αλεξανδρούπολης. Στην τελευταία ήδη κατασκευάζεται (από την Gastrade) πλωτός τερματικός σταθμός φυσικού αερίου, μεγάλη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ενώ σχεδιάζεται και σιδηροδρομική σύνδεση του λιμανιού (τμήμα του οποίου έχει παραχωρηθεί στις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ) με λιμένες της Μαύρης Θάλασσας.