THEPOWERGAME
Οι τράπεζες στην Ισπανία προτίθενται να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, μόλις καταβάλουν την πρώτη δόση του φόρου που έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ για τα υπερκέρδη που αποκομίζουν χάρις στη ραγδαία αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), στόχος της οποίας είναι να δαμάσει τον υψηλό πληθωρισμό στην Ευρωζώνη. Η Μαδρίτη είχε αναγγείλει τα σχέδιά της για την έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών πέρσι τον Ιούλιο, προσελκύοντας έντονη κριτική καθώς δεν υπήρξε η παραμικρή προειδοποίηση.
Βασικό επιχείρημα της Ένωσης Τραπεζών στην Ισπανία είναι πως με την κάλυψη αυτών των έκτακτων φορολογικών υποχρεώσεων, εκτιμώμενες συνολικά στα 3 δισ. ευρώ, θα επηρεαστεί η δανειοδοτική τους ικανότητα κατά 50 δισ. ευρώ εφόσον θίγονται τα κεφάλαια που πρέπει να διατηρούν έναντι των δανείων τους.
Σε υψηλά επίπεδα η κερδοφορία των τραπεζών στην Ισπανία
Παράλληλα, όμως, η εταιρεία αναλύσεων S&P Global προβλέπει πως η αθροιστική κερδοφορία των μεγαλύτερων τραπεζών στην Ισπανία για το 2022 θα φθάσει σε υψηλά επίπεδα κυρίως λόγω των καθαρών εσόδων από τόκους (net interest income, ΝΙΙ), δηλαδή της διαφοράς ανάμεσα στα έσοδα από τους τόκους των δανείων και των καταθέσεων. Μάλιστα, οι Banco Santander, BBVΑ, CaixaBank και η Sabadell αναμένεται να παρουσιάσουν ισχυρά NII μέσα στην επόμενη τριετία, σύμφωνα με την S&P Global.
Δυο είναι οι βασικοί λόγοι. Καταρχάς, οι ισπανικές τράπεζες επωφελούνται περισσότερο από τα υψηλότερα επιτόκια της ΕΚΤ σε σχέση με μεγάλη μερίδα ανταγωνιστών τους στην υπόλοιπη Ευρωζώνη διότι στο ενεργητικό τους υπερισχύουν τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, τονίζει η S&P Global.
Δεύτερον, οι ισπανικές τράπεζες προσφέρουν κάποια από τα χαμηλότερα επιτόκια καταθέσεων στην Ευρωζώνη. Το επιτόκιο στις νέες προθεσμιακές καταθέσεις κινείται στο 0,4% για ένα χρονικό διάστημα 12μήνου όταν στη Γαλλία και την Ιταλία φθάνει το 1,8%, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ που παρουσιάζει το πρακτορείο Bloomberg. Αντιστοίχως, τα επιτόκια καταθέσεων στη Γερμανία διαμορφώνονται στο 1,3%.
Αυτός είναι ο λόγος που οι Ισπανοί στρέφονται στους βραχυπρόθεσμους τίτλους letras που εκδίδονται από την εποπτεία της κεντρικής τράπεζας και αποδίδουν επιτόκιο 3%, αναφέρει το αμερικανικό πρακτορείο. Με την ισχύουσα πολιτική των ισπανικών τραπεζών, μια διεύρυνση του χάσματος μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων είναι βέβαιη όσο η ΕΚΤ συνεχίζει με τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη.
Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί πως η ΕΚΤ έχει αυξήσει τα επιτόκια της συνολικά κατά 300 μονάδες βάσης από τον περσινό Ιούλιο, συμπεριλαμβανομένης της συνεδρίασης που έλαβε χώρα αυτήν την Πέμπτη. Οπότε το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων, το οποίο εισπράττουν οι ίδιες οι τράπεζες εάν εναποθέσουν τα κεφάλαια τους στην ΕΚΤ, κινείται πια στο 2,5%, δηλαδή βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Όπως αναφέρθηκε στην επίσημη ανακοίνωση της ΕΚΤ, το διοικητικό συμβούλιο προτίθεται να προχωρήσει σε μια ακόμη αύξηση 50 μ.β. τον Μάρτιο προκειμένου ο πληθωρισμός να επιστρέψει μεσοπρόθεσμα στον στόχο του 2%.
Είναι αβέβαιο εάν τελικά οι ισχυροί τραπεζικοί όμιλοι της Ισπανίας θα προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για τον φόρο 4,8% που επέβαλε η κυβέρνηση Σάντσεθ στα έσοδα από τους τόκους και τις προμήθειες μιας διετίας. Το τοπίο θα ξεκαθαρίσει μετά την πληρωμή της πρώτης δόσης στις 20 Φεβρουαρίου. Πληροφορίες των Financial Times υπογραμμίζουν πως οι Santander και BBVA, οι δυο μεγαλύτερες τράπεζες της Ισπανίας σε όρους κεφαλαιοποίησης, πορεύονται προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι Sabadell και CaixaBank δεν έχουν κατασταλάξει ακόμη. Μόνον οι Bankinter και Adanca έχουν αναγγείλει πως θα αποταθούν στη Δικαιοσύνη.
Όπως επισημαίνεται από τη βρετανική εφημερίδα, οι ισπανικές τράπεζες έχουν δυο επιλογές. Είτε να στραφούν κατά των φορολογικών αρχών, είτε να αμφισβητήσουν στο Ανώτατο Δικαστήριο την υπουργική απόφαση, η οποία δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί επίσημα.
Μεγάλη υποχώρηση της ζήτησης για στεγαστικά στην Ευρωζώνη
Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης έχουν θέσει, κυρίως, στόχο στην ενισχυμένη κερδοφορία των ενεργειακών εταιρειών από την αλματώδη άνοδο των τιμών στα ορυκτά καύσιμα, συμπαρασύροντας τον πληθωρισμό σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Η Ευρώπη ήρθε αντιμέτωπη με μια ενεργειακή κρίση εξαιτίας της δραματικής μείωσης των ροών φυσικού αερίου από την Gazprom που επιδεινώθηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις συνεπακόλουθες κυρώσεις της Δύσης εις βάρος του καθεστώτος του Κρεμλίνου.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, όμως, η ΕΚΤ θα συνεχίσει τη μάχη για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ο οποίος παραμένει υψηλός παρά την πρόσφατη υποχώρηση των τιμών ενέργειας. Έτσι τα επιτόκια πιθανώς να βρίσκονται στόχαστρο των κυβερνήσεων καθώς οδηγούν σε άνοδο το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων χωρίς να ανταμείβονται επαρκώς οι καταθέτες. Δεδομένου ότι τα νοικοκυριά δυσκολεύονται γενικά να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος διαβίωσης, η ΕΚΤ ήδη ανακοίνωσε την υποχώρηση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια στην Ευρωζώνη με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί ποτέ στο διάστημα από 10 Δεκεμβρίου έως 12 Ιανουαρίου.