THEPOWERGAME
Τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα (EV) αναμένεται να αποτελέσουν το 40% του παγκόσμιου στόλου οχημάτων ως το 2030, κάπου μεταξύ 25 και 40 εκατ. EVs ετησίως (σύμφωνα με το Bloombergnef), με αποτέλεσμα η ανάγκη για την εξόρυξη και αξιοποίηση των κοιτασμάτων λιθίου (που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες ιόντων λιθίου, μαζί με το νικέλιο και το κοβάλτιο) να είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Όμως μία σειρά περιορισμών δυσκολεύουν τα πράγματα, ενώ Ευρώπη και ΗΠΑ θα δυσκολευτούν να αμφισβητήσουν την παγκόσμια κυριαρχία της Κίνας.
Ο Κόκκινος Δράκος απέδειξε την κυριαρχία αυτή προ ημερών, όταν κινεζική κοινοπραξία υπό την CATL, την κορυφαία κινεζική εταιρεία μπαταριών, κέρδισε τον διαγωνισμό της κυβέρνησης της Βολιβίας για την ανάπτυξη και αξιοποίηση των τεράστιων κοιτασμάτων λιθίου που διαθέτει η λατινοαμερικανική χώρα. Η CATL, με μερίδιο αγοράς 32,6% το 2021, αποτελεί τον μεγαλύτερο κατασκευαστή μπαταριών ιόντων λιθίου για ηλεκτρικά αυτοκίνητα στον κόσμο. Παράλληλα η Βολιβία, μαζί με την Αργεντινή και τη Χιλή μοιράζονται το λεγόμενο «Τρίγωνο του Λιθίου», το οποίο εκτιμάται πως περιλαμβάνει μεταξύ 50-75% των αποθεμάτων λιθίου στον κόσμο!
Η CATL είναι η εταιρεία που έχει επενδύσει σε μέγα-εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών στο Άρνσταντ της Γερμανίας, το οποίο το Δεκέμβριο παρέδωσε τα πρώτα πακέτα μπαταριών προερχόμενα από την μία από τις συνολικά έξι σειρές παραγωγής, τις οποίες προσδοκά να αναπτύξει ως το τέλος του έτους. Και η ίδια, που τον Αύγουστο ανακοίνωσε επένδυση 7,3 δισ. ευρώ στην Ουγγαρία, για την ανάπτυξη του δευτέρου μεγα-εργοστασίου της στη Γηραιά Ήπειρο.
Αλλά και το παιχνίδι της εκμετάλλευσης των πολύτιμων κοιτασμάτων, που αξιοποιούνται πρωτίστως στις μπαταρίες ιόντων λιθίου των ηλεκτρικών οχημάτων, φαίνεται πως τώρα μόλις έχει αρχίσει. Μόνο το 2021, εκτιμάται πως εξορύχθηκαν συνολικά παγκοσμίως περί τους 106.000 μετρικούς τόνους λιθίου, κάτι που συνιστά αύξηση 258% σε σχέση με το 2015. Δεδομένης της αυξανόμενης ζήτησης λόγω της πράσινης μετάβασης των διεθνών οικονομιών, η τιμή του λιθίου βρίσκεται σε σταθερά ανοδική τάση. Στα τέλη του 2022, η τιμή για το λίθιο ποιότητας για μπαταρίες «έκλεισε» στα 85.000 δολάρια ανά τόνο. Και η παγκόσμια μέση τιμή για πακέτα μπαταριών ιόντων λιθίου αναμένεται να παραμείνει στα 152 δολ./kWh και το 2023.
Οι έξι γίγαντες και οι δυσκολίες για τους νέους παίκτες
Σύμφωνα με την Bernstein, οι ανάγκες ηλεκτροδότησης για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα του πλανήτη θα ανέλθουν σε 2.700 γιγαβατώρες ως το 2030, ενώ η Rystad ανεβάζει τους σχετικούς υπολογισμούς στις 4.000 γιγαβατώρες. Αυτή τη στιγμή στην αγορά κυριαρχούν έξι γίγαντες των μπαταριών, οι κινεζικές BYD και CATL, οι νοτιοκορεατικές IG, Samsung και SK INNOVATION και η ιαπωνική Panasonic.
Με βάση τους υπολογισμούς της συμβουλευτικής Benchmark Minerals, αν υλοποιηθούν τα σχέδια για την κατασκευή συνολικά 282 νέων γιγαντο-εργοστασίων μπαταριών παγκοσμίως, ως το 2031 η παγκόσμια δυνατότητ
α ηλεκτροδότησης EV θα φτάσει στις 5.800 γιγαβατώρες. Η Benchmark Minerals προβλέπει ότι το μερίδιο της Κίνας στην αγορά των μπαταριών θα υποχωρήσει μέσα στην επόμενη δεκαετία από το 80% μόλις στο 70%, με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να συνεχίζουν να καταλαμβάνουν μικρό κομμάτι της σχετικής πίτας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Ματέο Φίνι της S&P Global Mobility, τα σχεδιαζόμενα εργοστάσια χρειάζονται, εκτός από μία περίπου τριετία για να κατασκευαστούν, ακόμη μερικά χρόνια για να τεθούν σε πλήρη λειτουργία, κάτι που καθιστά τον παραπάνω στόχο για το 2031 αρκετά δύσκολο.
Κοιτάσματα λιθίου χαμηλής ποιότητας
ΗΠΑ και Ευρώπη επιδιώκουν να επιταχύνουν τα σχετικά πρότζεκτ και να διαφοροποιήσουν τα δίκτυα προμήθειας μπαταριών. Όμως το πρόβλημα ξεκινά από τα κοιτάσματα που είναι διαθέσιμα στον πλανήτη και τις ελλείψεις, με τις οποίες βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπη η παγκόσμια αγορά. Εκτιμάται πως ως το 2026, η αγορά του λιθίου θα επανέλθει σε πλεόνασμα, χάρη σε μία σειρά νέα ορυχεία και μονάδες επεξεργασίας. Ωστόσο, τα περισσότερα παραμένουν στην Κίνα και παράγουν χαμηλής ποιότητας ορυκτά, των οποίων η επεξεργασία είναι πιο ακριβή (και επιβαρυντική για το περιβάλλον) σε σχέση με τα ορυχεία της Αυστραλίας και τις αλυκές της Λατινικής Αμερικής.
Ταυτόχρονα, στην Αυστραλία πιθανές νέες αυξήσεις στην φορολογία των μεταλλευτικών εταιρειών, αναμένεται να δυσχεράνουν τις νέες επενδύσεις στην παραγωγή των λεγόμενων «πράσινων μετάλλων», όπως είναι το λίθιο, το κοβάλτιο και το νικέλιο. Στη Χιλή, παραμένει ανοιχτή η συζήτηση για την εθνικοποίηση των ορυκτών πόρων, παρότι οι πολίτες απάντησαν αρνητικά σε σχετικό δημοψήφισμα για συνταγματική αναθεώρηση, που διεξήχθη το Σεπτέμβριο.
Πριν από μερικές μέρες ο Έρικ Νόρις, επικεφαλής του τομέα Αποθήκευσης Ενέργειας της Albemarle, του εξορυκτικού γίγαντα με έδρα τη Βόρεια Καρολίνα που δημιουργεί νέες μονάδες εξόρυξης λιθίου στη Χιλή, την Αυστραλία, την Κίνα και τις ΗΠΑ και αποτελεί προμηθευτή της Tesla, έκανε μάλιστα έκκληση ώστε να μείνουν σε υψηλά επίπεδα οι τιμές του λιθίου, προκειμένου να ισοσκελιστούν τα επενδυτικά ρίσκα. Προέβλεψε δε ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα αντιμετωπίσουν σφοδρό ανταγωνισμό για την προμήθεια του μετάλλου ως το 2030. Ο χρόνος που απαιτείται για να αναπτυχθούν νέα ορυχεία κυμαίνεται μεταξύ 5-25 ετών και η επένδυση παραμένει ένα ρίσκο για τις μικρότερες εταιρείες. Πιο πρόθυμοι αυτή τη στιγμή να επενδύσουν στην εξόρυξη είναι οι μεγάλοι κατασκευαστές μπαταριών, όπως η νοτιοκορεατική LG και η κινεζική CATL, με τη συμμετοχή και δυτικών αυτοκινητοβιομηχανιών.
Για παράδειγμα, το Μάρτιο η Volkswagen ανακοίνωσε τη σύσταση κοινοπραξίας με δύο κινεζικές εταιρείες εξόρυξης, για τη διασφάλιση της παροχής νικελίου και κοβαλτίου για τα εργοστάσιά της στην Κίνα. Τον Ιούλιο, η General Motors είπε πως θα καταβάλει προκαταβολή 200 εκατ. δολαρίων στην χημική εταιρεία Livent, για την επεξεργασία και την προμήθειά της με λίθιο.
Το μονοπώλιο στη διύλιση
Ακόμη όμως και αν η δυτική αυτοκινητοβιομηχανία κατάφερνε να διασφαλίσει μεταλλευτική επάρκεια, αντιμετωπίζει ακόμη ένα γιγάντιο πρόβλημα στην προσπάθειά της να μεταφέρει την παραγωγή της στη Δύση. Η Κίνα μονοπωλεί αυτή τη στιγμή τη διαδικασία της διύλισης, καθώς τα διυλιστήριά της επεξεργάζονται περί το 70% του παγκόσμιου λιθίου, 84% του νικελίου και 85% του κοβαλτίου. Η Trafigura προβλέπει πως ο έλεγχός της θα παραμείνει για πάνω από το 75% της παραγωγής, για τουλάχιστον την επόμενη πενταετία.
Στη Βολιβία, ο πρόεδρος της χώρας Λουίς Άρσε, δήλωσε πως το κονσόρτσιουμ υπό την CATL θα εγκαινιάσει την «ιστορική» βιομηχανοποίηση του λιθίου -τα κοιτάσματα της οποίας παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα- με περισσότερα από 1 δισ. δολάρια να αναμένεται να επενδυθούν μόνο στην πρώτη φάση του πρότζεκτ. Όπως πάντως διευκρίνισε, η Βολιβία διαπραγματεύεται και με άλλες διεθνείς εταιρείες για πιθανές συνεργασίες, μεταξύ αυτών, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, την αμερικανική Lilac Solutions, τη ρωσική Uranium One Group και τρείς ακόμη κινεζικές εταιρείες. Η κρατική εταιρεία YLB θα έχει κεντρικό εποπτικό ρόλο στο έργο. Στόχος, κατά τον Άρσε, να ξεκινήσει η εξαγωγή μπαταριών λιθίου το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Έτσι, το Πεκίνο διασφαλίζει την πρόσβασή του στην… πηγή του μετάλλου, που σε μεγάλο βαθμό παρέμενε ανεκμετάλλευτη λόγω των δυσκολιών κατά την εξόρυξή του. Καθώς βρίσκεται σε υπόγειες λίμνες, από τις οποίες με αντλίες έρχεται στην επιφάνεια το αλμυρό νερό, στη συνέχεια διοχετεύεται σε ειδικές στέρνες, όπου εξατμίζεται και προκύπτει ένα αλατούχο διάλυμα, το οποίο και πάλι με αντλίες οδηγείται σε εργοστασιακή μονάδα, προκειμένου να υποβληθεί σε επεξεργασία πολλών σταδίων.
Ταυτόχρονα η Αργεντινή ετοιμάζει 13 νέα πρότζεκτ σε διαφορετικές αλυκές ,που θεωρείται πως κρύβουν υπόγεια αποθέματα λιθίου υψηλής ποιότητας. Σε μία προσπάθεια να ενισχύσει τις επενδύσεις, μείωσε τους δασμούς στις εξαγωγές του μεταλλευτικού τομέα, και σύμφωνα με την Deloitte Insights, μέσα στα επόμενα χρόνια, η σχετική βιομηχανία θα μπορούσε να φτάσει τα 4 δισ. δολάρια σε εξαγωγές ετησίως.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
