THEPOWERGAME
Το 1972, η Τράπεζα Εμπορικής Πίστεως, υιοθετεί νέα εταιρική ταυτότητα με την αλλαγή της επωνυμίας σε Τράπεζα Πίστεως και για πρώτη φορά εφαρμόζει ένα εξαιρετικά προωθημένο επικοινωνιακό πρόγραμμα με σκοπό την ανάδειξη της εταιρικής της φυσιογνωμίας μέσω των συμβόλων και των χρωμάτων της.
Ο Γιάννης Κωστόπουλος όταν χρειάσθηκε να εξηγήσει τους σκοπούς που εξυπηρετούσε αυτό το πρόγραμμα προβολής, είχε περιορισθεί να απαντήσει: «Είμαι βέβαιος ότι δεν ξέρουν οι πελάτες μας ότι αυτή τη στιγμή είμαστε σε μέγεθος ότι προ πενταετίας εθεωρείτο μέγεθος μεγάλης τράπεζας» (σύμφωνα με έκδοση της Alpha Bank).
Διορατικός και φιλόδοξος από πολύ μικρή ηλικία, ήταν τότε ένας χρόνος πριν αναλάβει τη Γενική Διεύθυνση της Τράπεζας (1973). Ένας άνθρωπος λιτός, αστός, ευγενής, με τραπεζική κληρονομιά από «πάππου προς πάππον» όπως πραγματικά συνέβη, σε μία εποχή που η Τράπεζα αυτή είχε έντονα οικογενειακό χαρακτήρα.
Με την ίδρυση της Τράπεζας Ι. Φ. Κωστοπούλου και Σία το 1916, την Τράπεζα Καλαμών δυο χρόνια μετά, την Ελληνική Εμπορική Πίστεως (1924), την Τράπεζα Πίστεως (1972) και την Alpha Τράπεζα Πίστεως το (1994), μέχρι τη σημερινή Alpha Bank, ο αείμνηστος Ιωάννης Φ. Κωστόπουλος, είχε αναπόφευκτα συνδέσει τη ζωή του, την εμπειρία του, τις εικόνες του και τις μνήμες του, σε ένα οικογενειακό, ισχυρό, τραπεζικό αποτύπωμα.
Τραπεζίτης λοιπόν, από τα γεννοφάσκια του, ίσως η πιο διορατική μορφή όλων των προγενέστερων, έκανε τη σημερινή Alpha Bank, αυτό που της άξιζε: να πρωτοστατεί στις εξελίξεις και να παραμείνει δυνατή μέσα στους τέσσερις τραπεζικούς συστημικούς ομίλους, έχοντας περάσει και αυτή «σημεία και τέρατα» από πολέμους, κρίσεις- ούτε μία ούτε δύο- και άλλα δεινά.
Ο οραματιστής τραπεζίτης
Το όραμά του δεν περιοριζόταν στη δική του τράπεζα. Το όραμά του επεκτεινόταν και αφορούσε όλο το τραπεζικό σύστημα, όλη την εγχώρια οικονομία όλη την Ελλάδα. Περήφανος το 2004 για την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων, έδωσε την ψυχή του σε αυτό και ήταν από τους πρώτους, που τελικά επί ματαίω, προειδοποιούσε εγκαίρως για την κατάλληλη αξιοποίηση των έργων, ώστε να μην μείνει μετά την Ολυμπιάδα, μόνο το κόστος της…
«Νομίζω ότι η ελληνική αγορά σηκώνει μόνο 2,5 τράπεζες…» είχε πει στο περιθώριο μιας συνέντευξης Τύπου στα κεντρικά της οδού Σταδίου και αρκούσε αυτή η φράση να γεμίσει δημοσιογραφικά κείμενα και σελίδες εφημερίδων για καιρό. Προφανώς, άλλη μια επιβεβαίωση του διορατικού του χαρακτήρα, του ανθρώπου που δεν μασάει τα λόγια του και του ισχυρού άνδρα που δεν φοβάται να μιλήσει. Μην ξεχνάμε ότι ήταν εποχές που ελάχιστοι είχαν το θάρρος της γνώμης τους, βολεμένοι σε καρέκλες και θώκους και απολαμβάνοντας τα υλικά μιας υπερβολικής κατανάλωσης (τη δεκαετία του ΄90).
Τελικά, το πέτυχε αυτό με τις 2,5 τράπεζες, με την πραγματική έννοια του όρου. Σήμερα είναι τέσσερις, έχοντας απορροφήσει εκάστη, σχεδόν δεκάδες τραπεζών που τότε δραστηριοποιούνταν και άλλαξε τελείως η αγορά, με την Εθνική Τράπεζα να χάνει μερίδια από τον Όμιλο Πειραιώς, που πια έχει συσσωρεύσει μία σειρά τραπεζών και έχει προβάδισμα ενεργητικού.
Κάποια στιγμή, το όραμά του, ήθελε να συγχωνεύεται με την Εθνική Τράπεζα, δημιουργώντας έναν σημαντικό –για τα ευρωπαϊκά δεδομένα— τραπεζικό όμιλο, που θα πρωτοστατούσε εντός και εκτός συνόρων. Δεν ήταν τυχαία η επιλογή του, δεν μιλούσε με οποιοδήποτε, είχε απέναντί του και συνομιλητή, τον επίσης αείμνηστο, Θεόδωρο Καρατζά, μία άλλη σημαντική προσωπικότητα που άφησε κενό πίσω της.
Τόμους θα μπορούσε να γράψει κανείς για το έργο του στην Τράπεζα που τόσο αγάπησε. Τόμους για τη συμβολή του στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο Γιάννης Κωστόπουλος όμως, δεν ήταν μόνο ένας αυστηρός, σοβαρός, τραπεζίτης. Λάτρευε την τέχνη και ειδικά τη μοντέρνα, όσο κανένας. Το γραφείο του αλλά και τα τραπεζικά καταστήματα ήταν… μουσεία Μοντέρνας Τέχνης. Πίνακες αλλά και γλυπτά. Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρόσοψη του ξενοδοχείου Hilton, που μέχρι πρόσφατα ανήκε στον όμιλο της Τράπεζας, ήταν χαραγμένα τα Παναθήναια του Μόραλη…
Ήταν επιλεκτικά επικοινωνιακός. Λακωνικός στον λόγο του, ποτέ φλύαρος, ακόμη και όταν ο λόγος του έρεε και ήταν απόλαυση να τον ακούς να μιλάει.
Κι αν τώρα σιώπησε, αυτό είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη, δεν θα σβήσει ποτέ τις λέξεις και τα μηνύματα που πέρασε σε όσους βρέθηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο κοντά του.
Νομίσματα
Λάτρης των αρχαίων νομισμάτων και πρωτεργάτης στη νομισματική συλλογή της Alpha Bank, σε μια προ πενταετίας περίπου έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδίτικης Τέχνης, έδωσε την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει από κοντά τα πρώτα νομίσματα της χώρας. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο και το σύμβολο της εταιρικής ταυτότητας της Τράπεζας, που δεν είναι άλλο από τον οπισθότυπο του αργυρού στατήρα της Αίγινας (480-456 πΧ) της πρώτης πόλης – κράτους που έκοψε νόμισμα στον ελλαδικό χώρο…
Θα μπορούσαμε να γράφουμε καθημερινά και ατελείωτα. Να τον θυμόμαστε να εγκαινιάζει πτέρυγα με ελληνικά αρχαία μάρμαρα και γλυπτά στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Να προειδοποιεί για τους κινδύνους από τις συνεχείς επιδοτήσεις της δεκαετίας του ’80 και του πόσο μπορεί να βλάψει την κινητήριο δύναμη της ελληνικής βιοτεχνίας. Για την παθογένεια του συστήματος και την ελληνική κλωστοϋφαντουργία. Για τις 2,5 τράπεζες….
Θα μείνω με τον απόηχο και της γεύσης της τελευταίας μας συνάντησης. Ήταν ήδη πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας και γι’ αυτούς τους παλαιούς τραπεζίτες, είχε ήδη σημάνει το τέλος μιας εποχής. Χαρούμενη που με δέχθηκε στο γραφείο του, απολάμβανα έναν εσπρέσο και τον άκουγα να μου μιλάει για τον Ροκφέλλερ και τις απόψεις του περί έργων Τέχνης. Γιατί αυτό ήταν ο Γιάννης Κωστόπουλος. Ένα κομμάτι ελληνικής ιστορίας, με πολλά κεφάλαια.