THEPOWERGAME
Φώτης Γούσιας
Κτηνίατρος, Υποψήφιος διδάκτωρ στο ΑΠΘ, μεταπτυχιακό στο Wageningen University and Research
Η αγορά των εναλλακτικών πηγών πρωτεϊνών έχει αναβαθμιστεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, λόγω της υιοθέτησης νέων διατροφικών συνηθειών, θεωρητικά φιλικότερων προς το περιβάλλον. Οι καταναλωτικές ανησυχίες που σταδιακά αναδιαμορφώνουν το πεδίο των διατροφικών αναζητήσεων είναι η βελτίωση της προσωπικής υγείας, το ηπιότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της παραγωγής τους, καθώς και η ευαισθητοποίηση σε θέματα ευζωίας των υπαρχόντων παραγωγικών συστημάτων. Σύμφωνα με έκθεση της UBS, η αγορά των εναλλακτικών πρωτεϊνών, που άγγιξε τα 5 δισ. δολάρια μέχρι το 2018, αναμένεται να δεκαεφταπλασιαστεί έως και το 2030. Οι κυριότερες κατηγορίες προϊόντων είναι τα σκευάσματα φυτικής προέλευσης, τα έντομα, τα εργαστηριακά σκευάσματα, καθώς και τα ανάμεικτα.
Τα φυτικής προέλευσης σκευάσματα στοχεύουν στην αντικατάσταση του παραδοσιακού κρέατος με προϊόντα που μιμούνται την υφή και τη γεύση του. Τα προϊόντα αυτά χαίρουν μεγάλης αποδοχής, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εταιρεία Beyond meat, με την αξία της μετοχής της να πενταπλασιάζεται 2 μήνες μετά την είσοδό της στον δείκτη Nasdaq. Εκτός του κρέατος, αγαθό προς αντικατάσταση έχει αποτελέσει και το γάλα, με την ανάδειξη του μη γαλακτοκομικού γάλακτος φυτικής προέλευσης, όπως το γνωστό γάλα σόγιας και αμυγδάλου. Συγκεκριμένα, η αγορά του μη γαλακτοκομικού γάλακτος ανέβηκε κατά 60% μέσα σε μία μόλις πενταετία, φθάνοντας να αποσπάσει σχεδόν το 13% του μεριδίου της αγοράς του συνόλου των γαλακτοκομικών προϊόντων, σύμφωνα με τη UBS. Ωστόσο, τα κύρια μειονεκτήματα των σκευασμάτων φυτικής προέλευσης στα οποία και κρύβονται επενδυτικές ευκαιρίες αποτελούν η μειωμένη ποικιλία τους και η γεύση τους. Χαρακτηριστικά, το 60% του συνόλου των φυτικών σκευασμάτων αποτελεί μόνο του το φυτικό μπιφτέκι των ευρέως καταναλισκόμενων burgers.
Επόμενη κατηγορία εναλλακτικής, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, πρωτεΐνης είναι η εντομική πρωτεΐνη, είτε σε μορφή σκόνης ως πρόσθετο είτε ως ολόκληρο τρόφιμο. Σημαντικό είναι να τονιστεί πως τα έντομα αποτελούν φυσιολογικό μέρος της δίαιτας σε πληθυσμούς σε Αφρική και Ασία. Τα προϊόντα αυτά χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση πρωτεϊνών και επίσης η παραγωγική τους διαδικασία θεωρείται περισσότερο βιώσιμη συγκριτικά με κάποια από τα παραδοσιακά ζωικά ήδη. Αν και τα Ηνωμένα Έθνη με έκθεσή τους θεωρούν κλειδί την εντομική πρωτεΐνη στη διασφάλιση της υγιεινής των τροφίμων παγκοσμίως, οι υπάρχουσες καταναλωτικές συνήθειες βυθίζει το τρόφιμο αυτό χαμηλά στις προτιμήσεις. Εντούτοις, η πρόσφατη αδειοδότηση συγκεκριμένων εντομικών ειδών ως ζωοτροφή για μονογαστρικά ζώα, καθώς και η δυνατότητα εκμετάλλευσης παραπροϊόντων της παραγωγικής διαδικασίας, έχουν προκαλέσει την ανάδειξη startups σε Ευρώπη και Ασία, όπως η Protix και η Ynsect.
Τα κρεατοσκευάσματα εργαστηριακής προέλευσης είναι μία ακόμη κατηγορία εναλλακτικών πρωτεϊνών. Η ολλανδική εταιρεία Mosa Meat, που το 2013 παρασκεύασε το πρώτο μπιφτέκι από τον πολλαπλασιασμό μυϊκών κυττάρων σε εργαστήριο, ήδη άντλησε πάνω από 50 εκατ. δολάρια, κατασκευάζοντας ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης εργαστηριακών προϊόντων. Αν και ο αμερικάνικος οργανισμός φαρμάκων και τροφίμων ανακήρυξε το 2022 ως υγιεινό το εργαστηριακό κρέας, η κοινή γνώμη απαιτεί περισσότερο χρόνο ώστε να δεχθεί τα κρεατοσκευάσματα αυτά στο οικογενειακό τραπέζι. Το θέμα αυτό επιτείνεται ιδιαίτερα μετά τον σκεπτικισμό προς την επιστημονική κοινότητα, που δημιουργήθηκε από μερίδα πολιτών παγκοσμίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19. Συνεπώς, επενδύσεις στην έρευνα γύρω από τις πιθανές επιπτώσεις του εργαστηριακού κρέατος ίσως αποτελούν επενδυτικές ευκαιρίες.
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα «μεικτά» κρεατοσκευάσματα, που, όπως φαίνεται και από την ονομασία, αποτελούν μία μείξη παραδοσιακού κρέατος με φυτικά προϊόντα. Ο κολοσσός Tyson Foods εγκαινίασε ήδη από το 2019 την πρώτη εγκατάσταση παραγωγής μεικτών προϊόντων, όπως για παράδειγμα το μπιφτέκι από μοσχάρι φυλής Angus σε συνδυασμό με αρακά. Η λογική της Tyson σκόπευε να ικανοποιήσει μία μεγάλη μερίδα καταναλωτών, γνωστούς ως «flexitarians», που έχουν τη διάθεση να περιλαμβάνουν στη διατροφή τους τόσο φυτικής όσο και ζωικής προέλευσης πρωτεΐνες.
Συμπερασματικά, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως οι νέες διατροφικές συνήθειες αναδεικνύουν επενδυτικές ευκαιρίες, καθώς το κίνημα αντικατάστασης του κρέατος, αν και ξεκίνησε σαν μία μόδα, εξελίχθηκε τελικά σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από μία βραχυχρόνια τάση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
