Πώς οι ΗΠΑ κέρδισαν το παιχνίδι του LNG

Οι ΗΠΑ οδήγησαν επιτυχώς την κούρσα για τον εφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο οκτώ μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και κατάφεραν να επικρατήσουν στην παγκόσμια αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (Liquefied Natural Gas – LNG). Εκμεταλλευόμενες την κατασκευή νέων τερματικών σταθμών και τις υψηλές τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, έριξαν τα δεξαμενόπλοιά τους στον ωκεανό και «πλημμύρισαν» τη Γηραιά Ήπειρο με LNG.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως μεταξύ 1ης Μαρτίου και 31ης Οκτωβρίου το 2022, οι εισαγωγές LNG στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 148% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021. Σύμφωνα με την ανάλυση της New Investigate Europe οι ευρωπαϊκές εταιρείες υπέγραψαν περισσότερες από 12 συμβάσεις με τις ΗΠΑ για σχιστολιθικό αέριο (shale gas) τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, την ώρα που οι ΗΠΑ γίνονται παράδεισος για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα γεννάται το ερώτημα σχετικά με τον αντίκτυπο όλων αυτών των εξορύξεων στους ντόπιους και το περιβάλλον.

Ο αφανής ήρωας του LNG

Από την Big Spring έως τη Balmorhea και μέχρι το νοτιοανατολικό Νέο Μεξικό, συναντά κανείς περισσότερα από 4.500 πηγάδια fracking (εκεί πραγματοποιείται υδραυλική σύνθλιψη σχιστολιθικών πετρωμάτων) που εκτείνονται στην πιο παραγωγική επαρχία πετρελαίου στον κόσμο τη λεκάνη της Πέρμιας. Πρόκειται για μία σημαντική πηγή σχιστολιθικού αερίου στην οποία οι γεωτρήσεις είναι αδιάκοπες. Η περιοχή είναι πέντε φορές μεγαλύτερη από την Ολλανδία και παράγει το 22% του φυσικού αερίου των ΗΠΑ για εγχώριες και διεθνείς αγορές.
Ένας αυξανόμενος όγκος αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου εξάγεται με τη μορφή LNG, έχοντας κατά κόρον ως κορυφαίο προορισμό την Ευρώπη. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του LNG ξεκινά ως σχιστολιθικό αέριο που εξάγεται από τις περιοχές fracking του Τέξας και της Λουιζιάνα. Στη συνέχεια, διοχετεύεται σε τερματικούς σταθμούς εξαγωγής στον Κόλπο του Μεξικού όπου και υγροποιείται στους -162 βαθμούς Κελσίου. Από εκεί αποστέλλεται στο εξωτερικό. Από τότε που εγκρίθηκαν οι εξαγωγές LNG από την κυβέρνηση Ομπάμα το 2016, περισσότερα από 4.000 φορτία έχουν αποσταλεί περίπου 370 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ( bcm ) σε 42 χώρες. Επτά εξαγωγικοί τερματικοί σταθμοί μεγάλης κλίμακας βρίσκονται τώρα σε λειτουργία και περισσότεροι από δώδεκα προγραμματίζονται την επόμενη δεκαετία.

Μία βιομηχανία που μεγαλώνει

Όπως σημειώνει το Investigate Europe αυτή η διευρυνόμενη εγχώρια βιομηχανία συνδέεται ολοένα και περισσότερο με τους ευρωπαίους αγοραστές – και τη χρηματοδότηση. Μάλιστα, οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν υπογράψει με τις ΗΠΑ τουλάχιστον 33 συμφωνίες πώλησης και αγοράς LNG από το 2011, με 15 να έχουν συμφωνηθεί από το 2021, συμπεριλαμβανομένων 10 πέρυσι. Οι συμβάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες είναι διάρκειας 20 ετών, περιλαμβάνουν μια σειρά από ιδιωτικές εταιρείες καθώς και χρηματοδότηση από πολλές ευρωπαϊκές δημόσιες αρχές. Σε απόσταση 500 χιλιομέτρων ανατολικά του Midland βρίσκεται η «Γαλλική Γη». Το Άρλινγκτον είναι το επίκεντρο γεώτρησης της Total Energies. Η εταιρεία, εκμεταλλεύεται περισσότερα από 2.800 πηγάδια και 200.000 μισθώσεις εξόρυξης κυρίως για την αγορά των ΗΠΑ.

Το περιβαλλοντικό «τίμημα»

Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση κάτοικος της περιοχής βάζει στο στόχαστρο τον γαλλικό γίγαντα φέρνοντας στο επίκεντρο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της εξόρυξης και όχι μόνο. Όπως δήλωσε, ένα από τα 31 πηγάδια στο Άρλινγκτον που ανήκει στην Total έχει αφενός το παρατσούκλι «Rocking Horse», βρίσκεται αφετέρου σε απόσταση 100 μέτρων από έναν παιδικό σταθμό. Μάλιστα, πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Yale διαπίστωσε ότι τα παιδιά που ζούσαν σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από τοποθεσίες fracking στην Πενσυλβάνια διέτρεχαν δύο έως τρεις φορές υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μιας κύριας μορφής παιδικής λευχαιμίας.

Η ανησυχία αυτή -που αφορά τις επιπτώσεις των γεωτρήσεων στη ζωή και την υγεία των πολιτών- είναι διάχυτη και στην Ευρώπη. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειώσουμε εκ νέου πως η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για LNG είχε ως αποτέλεσμα η Ευρώπη να ξεπεράσει την Ασία ως η κύρια αγορά εισαγωγής LNG των ΗΠΑ το 2022. Ειδικότερα, μέχρι τον Ιανουάριο του 2022, το 44% του LNG που έφτασε στην Ευρώπη προερχόταν από τις ΗΠΑ. Οι ελλείψεις φυσικού αερίου, που επιδεινώθηκαν μετά από τις μειωμένες παραδόσεις από πλευράς Ρωσίας οδήγησαν σε έξαρση των αγορών στην «αγορά spot» LNG κατά τη διάρκεια του χειμώνα 2021-2022. Συνεπώς, αυτά τα φορτία έχουν υψηλό κόστος σε σύγκριση με το φυσικό αέριο του αγωγού και οφείλονται σημαντικά στη ραγδαία αύξηση των τιμών ενέργειας στην ΕΕ.

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ΗΠΑ ανακοίνωσαν από κοινού στις 25 Μαρτίου τη σύσταση της Ειδικής Ομάδας Ενεργειακής Ασφάλειας, εγκρίνοντας «πρόσθετους όγκους υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για την αγορά της ΕΕ τουλάχιστον 15 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το 2022, με αυξήσεις που αναμένονται στο μέλλον. Μεταξύ 1ης Μαρτίου και 31ης Οκτωβρίου το 2022, οι εισαγωγές LNG στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 148% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021.

Ανθίζουν οι γαλλικές εισαγωγές

Το ενεργειακό αυτό πόκερ ανέδειξε τη Γαλλία ως ο νέος παγκόσμιο ηγέτη στις εισαγωγές LNG των ΗΠΑ, με 11,3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα που εισήχθησαν σε 129 φορτία το οκτάμηνο. Εντωμεταξύ, στο Brownsville του Τέξας, το αποτύπωμα της Γαλλίας είναι ακόμα πιο ξεκάθαρο. Χρηματοδοτούμενο εν μέρει από τη Société Générale, το έργο του τερματικού σταθμού LNG του Rio Grande στόχευε στην υγροποίηση και εξαγωγή φυσικού αερίου από τη λεκάνη Περμιάν και το Eagle Ford Shale. Τον Μάιο, η εταιρεία Next Decade εξασφάλισε 15ετές συμβόλαιο προμήθειας και αγοράς από τον γαλλικό κολοσσό φυσικού αερίου Engie για 1,75 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Η γαλλική κυβέρνηση, μέτοχος 23,6% της Engie, είχε παρέμβει το 2020 για να μπλοκάρει μια παρόμοια συμφωνία με το Rio Grande LNG, με κύριο λόγο τις περιβαλλοντικές ανησυχίες. Η BNP Paribas είχε αποχωρήσει επίσης ως χρηματοδότης το 2018 μετά από δημόσια κατακραυγή.

Η Γερμανία παρατηρεί και προσαρμόζεται

Για πρώτη φορά και ο μεγαλύτερος καταναλωτής φυσικού αερίου της ΕΕ στρέφεται στο LNG. Στις 19 Μαΐου του περασμένου έτους, η Bundestag ενέκρινε νόμο που επιτρέπει τη συγχρηματοδότηση για τον τερματικό σταθμό εισαγωγών Brunsbüttel. Ο τερματικός σταθμός θα λειτουργεί από την RWE και την ολλανδική εταιρεία Gasunie. Ο νόμος LNG Fast Track ενέκρινε επίσης την κατασκευή πρόσθετων πλωτών τερματικών εισαγωγών στη βόρεια Γερμανία, συμπεριλαμβανομένης της συγχρηματοδότησης ενός τερματικού σταθμού στο Wilhelmshaven. Σύντομα ακολούθησε μια σειρά συμβάσεων προμήθειας για το LNG των ΗΠΑ. Τον Ιούνιο, η EnBW υπέγραψε συμφωνία 1,5 εκατ. τόνων ετησίως με την Venture Global για εξαγωγές από δύο νέους τερματικούς σταθμούς που σχεδιάζονται για τη Λουιζιάνα. Τον Οκτώβριο του 2022, η συμφωνία αυξήθηκε σε 2 εκατομμύρια τόνους ετησίως.

Η φωτιά και το Κατάρ δίνουν τον ρυθμό

Μία φωτιά στο εργοστάσιο εξαγωγής Freeport στο Τέξας, το οποίο έχει κρατήσει το εργοστάσιο κλειστό από τον Ιούνιο ταρακούνησε έντονα τους ακτιβιστές της περιοχής που φοβούνται για τη βλάβη που μπορεί να προκληθεί στο παράκτιο οικοσύστημα. Πάντως, η εγκατάσταση αναμένεται να επαναλειτουργήσει αργότερα αυτόν τον μήνα γεγονός που θα εδραιώσει τις ΗΠΑ ως τον μεγαλύτερο εξαγωγέα καυσίμου. Ωστόσο, οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να δημιουργήσουν πολύ περισσότερη ικανότητα εξαγωγής LNG εάν θέλουν να διατηρήσουν την πρώτη θέση μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Το Κατάρ βρίσκεται στη μέση μιας τεράστιας επέκτασης στις εγκαταστάσεις παραγωγής του, που θα μπορούσε να εδραιώσει τη θέση του ως ηγέτης LNG από το 2026. Η Αυστραλία είναι έτοιμη να παραμείνει ως ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στον κόσμο.

Εκπομπές αερίων που ξεγλιστρούν και άνευ προηγουμένου εξορύξεις

Σε κάθε περίπτωση, το fracking συμβαίνει σε μία άνευ προηγουμένου κλίμακα στις ΗΠΑ, οι οποίες εξόρυξαν αριθμό – ρεκόρ 850 bcm σχιστολιθικού αερίου το 2021. Η κατακόρυφη αύξηση στη ζήτηση για LNG ενθάρρυνε κατά πολύ αυτή την ανοδική τάση το 2022, ιδιαίτερα στο Τέξας. Η απουσία αυστηρότερων κανονισμών για τις εκπομπές μεθανίου καθώς και η μη επιβολή των υφιστάμενων κανόνων έχουν ανησυχήσει τους επικριτές. Οι αναλύσεις από τη Nasa και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία δείχνουν πολυάριθμα περιστατικά διαρροής μεθανίου από αρκετούς «υπερεκπομπούς» στη λεκάνη της Πέρμιας. Αυτές οι εκπομπές που «ξεγλιστρούν» στην ατμόσφαιρα θα μπορούσαν να αναιρέσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα της καύσης φυσικού αερίου έναντι του άνθρακα, ο οποίος εκπέμπει έως και 50% διοξείδιο του άνθρακα κατά την καύση για την ίδια ηλεκτρική παραγωγή. Μονόδρομος, λοιπόν, φαίνεται να είναι -σύμφωνα με εκπροσώπους του κλάδου- η βελτίωση της τεχνολογίας και η αυστηρότερη εποπτεία γύρω από την όλη διαδικασία εξόρυξης, με σκοπό τον περιορισμό των επιπτώσεων της διαρροής μεθανίου κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!