THEPOWERGAME
Η «γρήγορη μόδα» έχει περιβαλλοντικό αποτύπωμα, συγκεκριμένα τους τόνους ρούχων που πετιούνται ετησίως για να αντικατασταθούν από νέες αγορές. Καθώς πλέον η νεότερη γενιά καταναλωτών είναι ευαισθητοποιημένη απέναντι σε αυτήν την αλόγιστη σπατάλη, κερδίζει έδαφος μία νέα τάση: αυτή της επιδιόρθωσης των παλιών ρούχων, ώστε να φορεθούν περισσότερο και να αποφευχθεί το περιβαλλοντικό τίμημα. Η επιδιόρθωση, το γνωστό μας μαντάρισμα, δεν απευθύνεται όμως μόνο σε πρόχειρα ρούχα. Αντίθετα, τα πιο ακριβά, ποιοτικά κομμάτια, είναι και εκείνα που αντέχουν περισσότερο και στα οποία η επιδιόρθωση μπορεί να δώσει νέα αξία.
Για τον λόγο αυτόν, ο οίκος LMVH και άλλοι οίκοι υψηλής ραπτικής επενδύουν πλέον στην επιδιόρθωση (και ανανέωση) των παλιών τους κομματιών -μία τάση που ενισχύθηκε ιδιαίτερα και εν μέσω πανδημίας-, ενώ αναπτύσσονται νέες εφαρμογές επιδιόρθωσης ενδυμάτων, που προσελκύουν κεφάλαια από venture capitalists.
Συγκεκριμένα, ο μεγαλύτερος -παγκοσμίως- όμιλος ενδυμάτων πολυτελείας LVMH ανακοίνωσε πως το 2023 θα προσφέρει νέες εκλεπτυσμένες υπηρεσίες επιδιόρθωσης. Η πλατφόρμα επαναπώλησης της Hugo Boss αναμένεται να επεκταθεί και σε υπηρεσία επιδιόρθωσης. Η Tommy Hilfiger επεκτείνει τις προσφορές στον τομέα της συντήρησης ενδυμάτων, ενώ αρκετοί είναι οι σχεδιαστές και τα brands που προσφέρουν ήδη αυτήν την υπηρεσία: οι Arc’teryx, Barbour, Ganni, Patagonia και Uniqlo. Το 2023 αναμένεται να γίνει η χρονιά κατά την οποία ακόμη περισσότεροι θα ενστερνιστούν τη συγκεκριμένη τάση.
Με τον τρόπο του Κιντσούγκι ή επιδιόρθωση πολυτελείας
Όμως η επιδιόρθωση μεταχειρισμένων ενδυμάτων πολυτελείας δεν χρειάζεται να μοιάζει με το μαντάρισμα ενός σκισμένου τζιν. Αντίθετα, όπως εξηγεί η Λόρα Τζόνσον της Make Nu, μιας εταιρείας που εξειδικεύεται στις «υψηλές επιδιορθώσεις», κάτι τέτοιο θυμίζει περισσότερο την ιαπωνική τέχνη του kintsugi, της επισκευής αντικειμένων τέχνης με την προσθήκη νέων πολυτελών στοιχείων. Στο Κιντσούγκι, ένα σπασμένο βάζο μπορεί να ξανακολλήσει με κόλλα επενδεδυμένη με χρυσόσκονη. Στις επιδιορθώσεις πολυτελείας, ένα σκοροφαγωμένο πουλόβερ να ραφτεί με υφασμάτινα λουλούδια ή ξεφτισμένα μανικετόκουμπα να αντικατασταθούν με μαργαριτάρια.
Δεν λείπουν, μάλιστα, τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών που βλέπουν στην τέχνη της επιδιόρθωσης έναν πολλά υποσχόμενο επενδυτικό κλάδο, που ταιριάζει και με το πνεύμα των καιρών. Για παράδειγμα, μία εφαρμογή από το Λονδίνο, η Sojo, η οποία μεταφέρει υφάσματα και παραγγελίες μεταξύ ραφτών και πελατών, κατάφερε να συγκεντρώσει το 2022 περί τα 2,2 εκατ. ευρώ σε χρηματοδότηση για τα πρώιμα κεφάλαια εκκίνησης.
Η Save Your Wardrobe, μία startup που προσφέρει υπηρεσίες φροντίδας των ρούχων, αλλά και μία «ψηφιακή ντουλάπα», όπου καταγράφει κανείς το περιεχόμενο της ντουλάπας του και τις ανάγκες στη συντήρησή του, εξασφάλισε 3 εκατ. δολάρια, επίσης στα πρώτα στάδια της χρηματοδότησης. Η start up συνεργάζεται με τη Zalando, το γερμανικό διαδικτυακό κατάστημα ένδυσης, υπόδησης και προϊόντων ομορφιάς, που ανακοίνωσε πρόσφατα πως επιδιώκει να παρατείνει τη ζωή τουλάχιστον 50 εκατ. προϊόντων του μέσω επαναπωλήσεων και επαναχρησιμοποίησης. Και η πλατφόρμα The Restory, η οποία συνεργάζεται με τα βρετανικά πολυκαταστήματα Selfridges και Harvey Nichols και τη διαδικτυακή μπουτίκ Farfetch, συγκέντρωσε κεφάλαια 4,8 εκατ. δολαρίων.
Παρ’ ότι η «γρήγορη μόδα» εξακολουθεί να κρατά τα σκήπτρα της παγκόσμιας αγοράς ενδυμάτων με μία αξία που αναμένεται να φτάσει τα 200 δισ. δολάρια έως το 2030 (από 69 δισ. δολάρια το 2020), πολλοί πιστεύουν πως το 2023 θα είναι η χρονιά που θα κάνει τη διαφορά στην επιδιόρθωση, ως έναν δυναμικό κλάδο της βιομηχανίας της ένδυσης.
Fixing Fashion ή πώς να επιδιορθώσεις τα ρούχα σου μόνος σου
Η τέχνη της επιδιόρθωσης αποτελεί άλλωστε και μία μορφή χειραφέτησης, με την οποία οι καταναλωτές ήταν στο παρελθόν πολύ περισσότερο εξοικειωμένοι, καθώς η οικιακή οικονομία δεν επέτρεπε στα φορεμένα ρούχα να πετάγονται με την πρώτη φθορά. Η open source πλατφόρμα Fixing Fashion είναι μία προσπάθεια να διδαχθούν ξανά οι καταναλωτές την τέχνη της επιδιόρθωσης, για να παρατείνουν τη ζωή των ρούχων τους.
Περιλαμβάνει τεχνικές και οδηγίες με βιντεομαθήματα, που προάγουν την επιδιόρθωση έναντι της αντικατάστασης. Η Αλίσια Μίνααρντ, συνιδρύτρια της πλατφόρμας, το σύνθημα της οποίας είναι «Fashion is broken, let’s fix it together» («η μόδα έχει καταστραφεί, ας τη φτιάξουμε μαζί») χαρακτηρίζει μάλιστα την τέχνη της επιδιόρθωσης «πολιτική πράξη».