THEPOWERGAME
Μέσα στο 2023 θα τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα που ψηφιοποιεί πλήρως τη διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου των επιχειρήσεων, τονίζει η Γενική Γραμματέας Βιομηχανίας Θέμις Ευτυχίδου. Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται και τη νέα χρονιά στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ελλάδα 2.0.. Καταρχάς, προωθούνται κάθετες πρωτοβουλίες όπως η μεταρρύθμιση και ψηφιοποίηση της εποπτείας της αγοράς για τα βιομηχανικά προϊόντα. Στις νέες πρωτοβουλίες για τη νέα χρονιά περιλαμβάνεται επίσης, η νέα νομοθεσία που αφορά στη μεταποίηση και την εφοδιαστική αλυσίδα. Επιπλέον, θα πραγματοποιηθεί και μελέτη για την αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου εγκατάστασης μεταποιητικών επιχειρήσεων στην Αττική, καθώς και τη βελτίωση της πολιτικής ποιότητας της χώρας.
Τέλος, όπως εξηγεί η κα Ευτυχίδου «εμβληματικής σημασίας είναι και ο πρόσφατος νόμος 4982/2022 για την ίδρυση και λειτουργία των επιχειρηματικών πάρκων, που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο 2022. Εν συντομία, ο νέος νόμος θέτει ένα ενιαίο πλαίσιο αντί των τριών που ίσχυαν, απλουστεύει την αδειοδότηση, διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του πάρκου». Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 αναμένεται να δημοσιευτούν πακέτα δράσεων για τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό των ΜμΕ, με ιδιαίτερο βάρος στις μεταποιητικές επιχειρήσεις. Η γενική γραμματεία ετοιμάζει πρόταση, για πρόγραμμα ενίσχυσης της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης βιομηχανικών δεξιοτήτων.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Μεταξύ άλλων η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας είναι αρμόδια για την βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την απλούστευση του νομοθετικού πλαισίου και την μείωση της γραφειοκρατίας. Ζητήματα τα οποία διαχρονικά απασχολούν τους επιχειρηματίες της χώρας αλλά και τους ξένους επενδυτές. Τι μεταρρυθμίσεις προωθούνται από την ΓΓΒ προς αυτή την κατεύθυνση; Υπάρχουν καλές πρακτικές από το εξωτερικό τις οποίες θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε και εμείς;
«Τα ζητήματα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος πράγματι απασχολούν διαχρονικά τόσο τις επιχειρήσεις, όσο όμως και το κράτος. Οι τεχνολογικές, κοινωνικές, οικονομικές εξελίξεις είναι συνεχείς και το επιχειρηματικό περιβάλλον πρέπει να προσαρμόζεται και να εξελίσσεται διαρκώς. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν κοινοποίησα ένα άρθρο για την άνοδο 16 θέσεων της Ελλάδας στον δείκτη του Economist για το επιχειρηματικό περιβάλλον, πως έλαβα ένα σχόλιο «πάμε να τερματίσουμε» και η πρώτη μου αντίδραση – ενστικτωδώς – ήταν πως δεν υπάρχει ποτέ “finish line”. H βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι αδιάκοπη. Ο κόσμος μεταβάλλεται συνεχώς και κάθε μέρα ο πολίτης, ο επιχειρηματίας, η κοινωνία, εν συνόλω, χρειάζεται κάτι νέο. Για παράδειγμα, παλιά μια μεταρρύθμιση χρειαζόταν ένα νέο νόμο ή μια καινούρια Υπουργική Απόφαση για να θεσμοθετηθεί. Πλέον, τίποτα δεν γίνεται χωρίς ψηφιοποίηση. Ακόμα κι αν ο νόμος αλλάξει, αν δεν δούμε «χειροπιαστά» την αλλαγή στην καθημερινότητα, μια μεταρρύθμιση φαίνεται ως μη γενόμενη.
Στις μεταρρυθμίσεις μας, έχουμε πράγματι χρησιμοποιήσει τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, όπως την ανάλυση κινδύνου (risk-based approach) που μας εισέφερε η Παγκόσμια Τράπεζα και που χρησιμοποιούν επιτυχημένα μοντέλα άλλων χωρών. Παράλληλα, δουλέψαμε και δουλεύουμε και με την αρχή του καθοδηγητικού ρόλο του κράτους. Με λίγα λόγια, οι αποφάσεις που παίρνουμε και το πότε, πώς και το κατά πόσο θα ελέγξουμε ή θα αδειοδοτήσουμε μία επιχείρηση βασίζεται στην επικινδυνότητα της δραστηριότητας και στον βαθμό που εκείνη είναι πιθανό να βλάψει το δημόσιο συμφέρον. Όσον αφορά στον καθοδηγητικό χαρακτήρα, δημιουργούμε μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, το κράτος πρέπει περισσότερο να συμβουλεύει την επιχείρηση πώς να συμμορφώνεται, άρα πώς να γίνει καλύτερη, και πολύ λιγότερο να την τιμωρεί.
Στο πλαίσιο αυτό, προχώρησαν την τελευταία διετία οι μεταρρυθμίσεις για την αδειοδότηση και τον έλεγχο των επιχειρήσεων. Όσον αφορά στην αδειοδότηση, με δύο νόμους, μόνο το 2021, (4796/2021 και 4811/2021), 18 κοινές υπουργικές αποφάσεις και υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, απλουστεύθηκαν οι διαδικασίες έναρξης λειτουργίας σε παραπάνω από 29 κατηγορίες δραστηριοτήτων που αφορούν σε περισσότερες από 350.000 επιχειρήσεις στους τομείς, μεταξύ άλλων, της υγείας, της αισθητικής, της εκπαίδευσης, των μεταφορών και του τουρισμού. Η διαδικασία για όσες επιχειρήσεις τίθενται στο καθεστώς της γνωστοποίησης είναι ψηφιοποιημένη και η επιχείρηση μπορεί να ξεκινήσει άμεσα την λειτουργία της μέσω της πλατφόρμας notifybusiness.gov.gr.
Παράλληλα, το νέο πλαίσιο δημιούργησε την ανάγκη να μεταρρυθμίσουμε και το πώς ελέγχεται μια επιχείρηση. Έτσι, ξανά στη βάση της ανάλυσης του κινδύνου υιοθετήθηκαν εργαλεία, εκπαιδεύτηκαν οι ελεγκτές και μπήκε το ψήγμα της αλλαγής πως σκοπός του ελέγχου είναι η υποστήριξη και όχι η τιμωρία και πως τόσο το κράτος όσο και το επιχειρείν έχουν κοινό στόχο: Τη συμμόρφωση με κανόνες, που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Μάλιστα, μέσα στο 2023 θα τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα του ΟΠΣ-ΑΔΕ που ψηφιοποιεί πλήρως την διαδικασία αδειοδότησης και ελέγχου των επιχειρήσεων. Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ελλάδα 2.0.. Καταρχάς, εμβαθύνουμε και επεκτείνουμε τις μεταρρυθμίσεις στην αδειοδότηση και τον έλεγχο των επιχειρήσεων. Το έργο περιλαμβάνει και την μεταρρύθμιση και ψηφιοποίηση της εποπτείας της αγοράς για τα βιομηχανικά προϊόντα. Επιπλέον, κωδικοποιούμε το σύνολο της νομοθεσίας που αφορά στην μεταποίηση και την εφοδιαστική αλυσίδα. Ενώ, θα πραγματοποιηθεί και μελέτη για την αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου εγκατάστασης μεταποιητικών επιχειρήσεων στην Αττική, καθώς και την βελτίωση της πολιτικής ποιότητας της χώρας.
Τέλος, εμβληματικής σημασίας είναι και ο πρόσφατος νόμος 4982/2022 για την ίδρυση και λειτουργία των επιχειρηματικών πάρκων, που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο 2022. Εν συντομία, ο νέος νόμος θέτει ένα ενιαίο πλαίσιο αντί των τριών που ίσχυαν, απλουστεύει την αδειοδότηση, διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του πάρκου. Οι μεταρρυθμίσεις θα είναι συνεχείς. Παρακολουθούμε τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις, προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες και τις προκλήσεις καθώς στόχος μας είναι το περιβάλλον να γίνεται ολοένα και φιλικότερο προς το επιχειρείν, διασφαλίζοντας φυσικά και την προστασία της κοινωνικής ευημερίας».
Η Εθνική Στρατηγική Βιομηχανίας περιλαμβάνει 43 παρεμβάσεις. Τι είδους ανάγκες του τομέα έρχεται να καλύψει η εθνική στρατηγική Βιομηχανίας και τι αντίκτυπο θα έχει στην οικονομία; Πολλές από τις παρεμβάσεις χρειάζονται για να χρηματοδοτηθούν ένα συνδυασμό Δημόσιας Δαπάνης και Ιδιωτικής Συμμετοχής.
«Η πρώτη Εθνική Στρατηγική Βιομηχανίας, ένα πάγιο αίτημα πολλών ετών, είναι πλέον γεγονός από το περασμένο καλοκαίρι. Η Εθνική Στρατηγική αποτελεί έναν οδηγό για την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας με ορίζοντα ως το 2030, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις διεθνείς εξελίξεις, τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες της ελληνικής βιομηχανίας και οικονομίας, καθώς όμως και της κοινωνίας. Μεγάλης σημασίας είναι ότι αφενός έχει διϋπουργικό πρόσημο καθώς εκπονήθηκε σε συνεργασία με ακόμη 7 Υπουργεία και αφετέρου έγινε και με τη συνδρομή της επιχειρηματικής κοινότητας καθώς οι παραγωγικοί φορείς ήταν οι ίδιοι μέλη της Κυβερνητικής Επιτροπής Βιομηχανίας.
Ως προς τις ανάγκες η προσέγγιση είναι πολυδιάστατη. Οι δράσεις αφορούν στην προσαρμογή των επιχειρήσεων στην δίδυμη– πράσινη και ψηφιακή – μετάβαση, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, αλλά και της εξωστρέφειας και διεθνοποίησής τους. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται επίσης σε δράσεις που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων σε κρίσεις, κάτι που μας απασχόλησε κατά την εκπόνηση της Στρατηγικής ενώ γινόμασταν μάρτυρες δύο αναπάντεχων κρίσεων. Θέλουμε η ελληνική βιομηχανία και να παραμείνει ανθεκτική και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κινδύνους. Φυσικά, η Στρατηγική προβλέπει και δράσεις σχετικά με την υποστήριξη της καινοτομίας, αλλά και για την περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Κρίσιμη είναι πλέον και η κάλυψη των αναγκών της βιομηχανίας ως προς το εργατικό δυναμικό. Για αυτό και σχεδιάζουμε δράση για την υποστήριξη της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, με σκοπό την εκπαίδευση των εργαζομένων βάσει των αναγκών κάθε επιχείρησης. Το Σχέδιο Δράσης που συνοδεύει την Εθνική Στρατηγική προβλέπει 43 παρεμβάσεις συνολικού προϋπολογισμού €2,1 δισ. δημόσιας επένδυσης – εκ των οποίων μάλιστα 650 εκατ. έχουν ήδη προβλεφθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης -. Η υλοποίηση των δράσεων εκτιμάται πως μπορεί να μοχλεύσει τουλάχιστον €2,4 δισ. ιδιωτικών επενδύσεων, οδηγώντας έτσι σε συνολικές επενδύσεις στη βιομηχανία €4,5 δισ. την περίοδο 2022 – 2030. Αυτό μεταφράζεται στη δυναμική μεγέθυνση του βιομηχανικού τομέα, στην αύξηση της απασχόλησης στην βιομηχανία, καθώς και στην αύξηση της συνεισφοράς της βιομηχανίας στο ΑΕΠ, όσο και στην περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών».
Από τον προϋπολογισμό του Σχεδίου Δράσης για την Ελληνική Βιομηχανία ύψους 2,1 δισ. €, έχουν δεσμευτεί 0,65 δισ. € μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Δημοσιεύθηκε η πρόσκληση για λήψη χρηματοδότησης μέσω του ταμείου για τα «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα». Πόσο σημαντικά είναι τα Βιομηχανικά Πάρκα για την αναζωπύρωση της Ελληνικής Βιομηχανίας;
«Πράγματι έχει δημοσιευτεί η πρόσκληση της δράσης «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα», για χρηματοδότηση ύψους 63 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων βιομηχανικών πάρκων, καθώς και τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση υφιστάμενων. Είμαστε ιδιαιτέρως χαρούμενοι για την δράση αυτή, καθώς ένα βιομηχανικό πάρκο επιτελεί έναν κρίσιμο ρόλο, αυτόν της παροχής μίας συγκεκριμένης γεωγραφικής έκτασης και των απαραίτητων υποδομών για την εγκατάσταση και ανάπτυξη βιομηχανίας. Αποτελεί το πιο πρόσφορο σημείο βιομηχανικής ανάπτυξης. Για αυτό και στρεφόμαστε δυναμικά στη νέα εποχή των πάρκων πλαισιώνοντας το ζήτημα τόσο από πλευράς οικονομικής ενίσχυσης ύψους, όσο και από πλευράς κανονιστικής με τον νόμο 4982/2022 που ψηφίστηκε μόλις τον περασμένο Οκτώβριο.
Εντός ενός βιομηχανικού πάρκου, αναπτύσσονται οικονομίες κλίμακος και ενισχύεται η βιομηχανική συμβίωση. Αυτή ακριβώς η συμβίωση πολλαπλών επιχειρήσεων σε μία συγκεκριμένη περιοχή, οδηγεί στην αύξηση της παραγωγής, την ενίσχυση της καινοτομίας και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Όμως, οδηγεί και στη μείωση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας, αφού είναι πολύ πιθανό επιχειρήσεις του ιδίου βιομηχανικού οικοσυστήματος – σε διαφορετικό στάδιο παραγωγής – να βρίσκονται στο ίδιο πάρκο. Την ίδια στιγμή, τα βιομηχανικά πάρκα αποτελούν σημαντικό μέσο για την προσέλκυση επενδύσεων, δεδομένου ότι βασικό παράγοντα επένδυσης αποτελεί η διαθεσιμότητα γης, οι υποδομές, και η εγγύτητα με την αγορά και άλλες επιχειρήσεις. Έτσι βιομηχανικά πάρκα συμβάλλουν και στην ανάπτυξη των περιφερειών της χώρας και στην δημιουργία θέσεων εργασίας. Για αυτό και η δράση διαρθρώνεται σε δύο μέρη. Αρχικώς, προβλέπονται περίπου 38 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη των βιομηχανικών πάρκων, ενώ παρέχεται και χρηματοδότηση ύψους 25 εκατ. ευρώ, για την κατασκευή υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό την εξυπηρέτηση και υποστήριξη των ενεργειακών αναγκών των βιομηχανικών πάρκων, καθώς και την εξοικονόμηση ενέργειας με την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης πράσινης ενέργειας. Μάλιστα, το μέρος αυτό δίνει την ευκαιρία στα βιομηχανικά πάρκα να προχωρήσουν με το net metering – την ιδιοπαραγωγή και ιδιοκατανάλωση ενέργειας μέσω ΑΠΕ – που αποτελεί βασικό αίτημα των παραγωγικών φορέων της χώρας.
Να υπενθυμίσω πως η δράση προβλέπει και χρηματοδότηση 35 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη του πάρκου τεχνολογίας ThessINTEC στην Θεσσαλονίκη. Έτσι πλέον, έχουμε συνολικά για 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τα επιχειρηματικά πάρκα. Ο σχεδιασμός γίνεται με γνώμονα τις διεθνείς εξελίξεις και τις ανάγκες των επιχειρήσεων της χώρας. Ο διεθνής ανταγωνισμός για επενδύσεις, η ανάγκη για πράσινη ανάπτυξη και ανάδειξη της «κυκλικής οικονομίας», η νέα ψηφιακή κοινωνία και οι αλλαγές στην εφοδιαστική αλυσίδα, καθιστούν σημαντική την ανάπτυξη σύγχρονων βιομηχανικών πάρκων. Με την κρατική ενίσχυση συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ και το νέο νομοθετικό πλαίσιο είμαι αισιόδοξη πώς θα μπορέσουμε να υποστηρίξουμε σημαντικά την ελληνική βιομηχανία και την αυριανή μέρα».
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην ΕΕ είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους. Η Ελλάδα έχει επιπλέον μια κατηγορία, αυτή των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Πώς μπορεί η ΓΓΒ να τις βοηθήσει ώστε να μεγαλώσουν;
«Πράγματι, οι ΜμΕ έχουν ιδιαίτερα αυξημένη βαρύτητα για την Ελληνική Βιομηχανία, αποτελούν περίπου το 99% των ελληνικών μεταποιητικών επιχειρήσεων, απασχολούν εργαζομένους σε ποσοστό περί του 75%, ενώ παράγουν και ποσοστό κοντά στο 50% της ΑΠΑ της εγχώριας βιομηχανίας. Εύκολα λοιπόν γίνεται αντιληπτό ότι οι ΜμΕ αποτελούν τη βάση της εγχώριας βιομηχανίας με μεγάλο αντίκτυπο τόσο σε οικονομικό όσο και κοινωνικό επίπεδο. Η βαρύτητά τους αναγνωρίζεται τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της Στρατηγικής για τις ΜμΕ, όσο και σε εθνικό, με τις ΜμΕ να βρίσκονται στον πυλώνα της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας.
Βασικά ζητούμενα για τις ΜμΕ είναι η ανάπτυξη των ικανοτήτων τους και η στήριξη για την ομαλή δίδυμη μετάβαση. Επίσης, η δημιουργία ενός φιλικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καθώς η υποστήριξη σε ζητήματα συμμόρφωσης με κανονισμούς, πρότυπα, ζητήματα ποιότητας, καθώς και η διευκόλυνση πρόσβασης στην αγορά αλλά και στην χρηματοδότηση. Η ΓΓΒ υλοποιεί και μία σειρά πρόσθετων δράσεων που μπορούν να συμβάλουν στην μεγέθυνση των ΜμΕ. Ένα τέτοιο έργο είναι το “Success Road” που υποστηρίζει αρχικώς, τις εταιρείες του κλάδου κλωστοϋφαντουργίας, ένδυσης και υποδημάτων να προετοιμάσουν και να διαχειριστούν τη διαδοχή – την συνέχιση της επιχείρησης τους – , είτε πρόκειται για κληρονομική διαδοχή είτε για μεταβίβαση σε τρίτους. Στόχος του έργου είναι η υποστήριξη οικογενειακών ΜμΕ να αντιμετωπίσουν με επιτυχία την φάση της διαδοχής και έτσι να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους. Η εν λόγω πρωτοβουλία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς το ποσοστό των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα αυξημένο σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Παράλληλα, μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία της ΓΓΒ είναι το Εθνικό Παρατηρητήριο για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, που έχει ως στόχο τη συστηματική καταγραφή, παρακολούθηση και επεξεργασία δεδομένων σχετικά με τις ΜμΕ, καθώς και την πληροφόρηση και υποστήριξή τους σε ζητήματα διαχείρισης και λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων. Μάλιστα, μέσω του ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 υλοποιούνται 7 μελέτες για τις ΜμΕ, που αφορούν, μεταξύ άλλων, στον ιδιαιτέρως αναπτυσσόμενο κλάδο της χειροτεχνίας, καθώς και στην διάγνωση των πραγματικών χρηματοδοτικών αναγκών, καθώς και των εξωγενών κρίσεων για τις ΜμΕ. Το Παρατηρητήριο αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο που μας επιτρέπει να σχεδιάζουμε τις δράσεις βάσει αξιόπιστων δεδομένων. Βασικός μας στόχος σε κάθε περίπτωση είναι να βοηθήσουμε τις ΜμΕ όχι μόνο να αναπτυχθούν και να επεκταθούν, αλλά και να είναι ανταγωνιστικές, ανθεκτικές και βιώσιμες».
Αρχές Δεκεμβρίου ξεκίνησε η υποβολή προτάσεων στο πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης «ΕΞΥΠΝΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ» για την επιδότηση επενδυτικών σχεδίων πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Τι άλλες δράσεις «θα τρέξουν» το άμεσο διάστημα για τις ΜμΕ;
«Η δράση «Έξυπνη Μεταποίηση» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας και αφορά στην χρηματοδότηση, πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ύψους 73 εκατ. ευρώ με σκοπό την υποστήριξη του ψηφιακού τους μετασχηματισμού και την ένταξή τους στο Industry 4.0. Η δράση προβλέπει χρηματοδότηση για επενδυτικά σχέδια από 250 χιλιάδες ευρώ έως 6 εκατ. ευρώ στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης, των τεχνολογιών έξυπνης μεταποίησης, των big data, και της ρομποτικής, μεταξύ άλλων. Στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε τη βιομηχανική μετάβαση μέσω της ψηφιοποίησης των επιχειρησιακών και παραγωγικών λειτουργιών, καθώς και των ψηφιακών υποδομών, για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας, καθώς και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής βιομηχανίας. Στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 αναμένεται να δημοσιευτούν, όπως έχουν ανακοινώσει και οι αρμόδιοι Υπουργοί, εμβληματικά πακέτα δράσεων για τον ψηφιακό και τον πράσινο μετασχηματισμό των ΜμΕ, με ιδιαίτερο βάρος στις μεταποιητικές επιχειρήσεις στη βάση της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας. Ειδικώς στην ΓΓΒ, ετοιμάζουμε την πρότασή μας, όπως ανέφερα και προηγουμένως για πρόγραμμα ενίσχυσης της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης βιομηχανικών δεξιοτήτων».