THEPOWERGAME
Η μεγάλη πτώση των θερμοκρασιών που αναμένεται στη βόρεια και δυτική Ευρώπη αυτήν την εβδομάδα κλιμακώνει την ενεργειακή κρίση που ταλανίζει εδώ και έναν χρόνο την ήπειρο, πυροδοτώντας ένα περιβάλλον αβεβαιότητας σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας. Ο υδράργυρος στο Λονδίνο εκτιμάται πως θα υποχωρήσει έως και 7,3 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερα από τον εποχιακό μέσον όρο στους -15 και η θερμοκρασία στο Όσλο θα φθάσει έως και στους -14,4 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τις μετεωρολογικές προγνώσεις. Επιβαρύνεται έτσι η λειτουργία των δικτύων θέρμανσης και ηλεκτροδότησης σε μια περίοδο που η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με μεγάλη ενεργειακή ανεπάρκεια.
Δεν είναι τυχαίο που η τιμή αναφοράς στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος Epex Spot της Βρετανίας έφθασε τη Δευτέρα σε ιστορικά υψηλό επίπεδο. Ειδικότερα διαμορφώθηκε στο ρεκόρ των 674,78 στερλινών τη μεγαβατώρα λόγω της αύξησης της ζήτησης που ανάγκασε τη National Grid να θέσει σε λειτουργία δυο εφεδρικές μονάδες άνθρακα. Στα αεροδρόμια Stansted και Gatwick ακυρώθηκαν πτήσεις λόγω της σφοδρής χιονόπτωσης τα προηγούμενα 24ωρα. Ταυτόχρονα, η αιολική ενέργεια είχε υποχωρήσει σχεδόν στο μηδέν την περασμένη Κυριακή, ενώ ήταν πολύ χαμηλή τη Δευτέρα, αναφέρει το Bloomberg.
Σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση βρίσκεται η Σουηδία, με τις τιμές να φθάνουν και εκεί σε υψηλά επίπεδα, αφού η Uniper ανακοίνωσε πως θα κλείσει τον πυρηνικό αντιδραστήρα στη μονάδα Oskarshamn-3 για εργασίες συντήρησης που θα διαρκέσουν εννέα ημέρες. Κατά συνέπεια, η Σουηδία θα εξαρτηθεί στις εισαγωγές ενέργειας από τη Νορβηγία, τη Γερμανία και την Πολωνία. «Η κατάσταση είναι πολύ κρίσιμη, δεν θέλουμε να προκαλέσουμε πανικό, αλλά είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ούλφ Κρίστενσον.
Η ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση της Σουηδίας
Η ενεργειακή κρίση, η συνεπακόλουθη αύξηση του πληθωρισμού και η αναπροσαρμογή των επιτοκίων σε υψηλότερα επίπεδα έχει προκαλέσει μεγάλη πτώση των τιμών στα ακίνητα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενδεικτικό είναι πως στη Βρετανία παρατηρείται η μεγαλύτερη πτώση των τιμών κατοικίας από την πλευρά της ζήτησης, αντικατοπτρίζοντας την κλονισμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Απαισιόδοξη είναι, όμως, και η κατάσταση στη Νορβηγία, όπου επίσημες προβλέψεις θέλουν μια πτώση των τιμών κατοικίας έως και 29% μέχρι το 2025 συγκριτικά με τα τέλη του 2021. Αν και ο πληθωρισμός στη Νορβηγία είναι χαμηλότερος, φθάνοντας το 6,5% τον Νοέμβριο, το κόστος δανεισμού κινείται επίσης στο 2,5% από το 0,5% στις αρχές του έτους.
Στη Σουηδία, όμως, η εμπορική αξία των ακινήτων έχει διολισθήσει αισθητά, δηλαδή έως και 12% από τα υψηλά επίπεδα του τρέχοντος έτους, αντανακλώντας τη μεγάλη αβεβαιότητα που έχει τροφοδοτηθεί στην Ευρώπη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αναλυτές μιλούν για μια «δραματική αλλαγή» στο οικονομικό τοπίο της Σουηδίας καθώς το αυξημένο κόστος ενέργειας μαζί με την υποχώρηση της ακίνητης περιουσίας των πολιτών επιδρούν αρνητικά στην κατανάλωση.
Η κεντρική τράπεζα της χώρας προβλέπει πως οι τιμές των κατοικιών μπορεί να διολισθήσουν έως και 20% μέχρι τα τέλη του 2023. Εξαιτίας της ανόδου του πληθωρισμού από το 3,3% τον περσινό Νοέμβριο στο 10,9% τον φετινό Οκτώβριο, η κεντρική τράπεζα αναγκάστηκε να αυξήσει απότομα το βασικό επιτόκιο από το μηδέν στο 2,5%. Ως αποτέλεσμα ακρίβυνε αιφνιδίως το μηνιαίο κόστος της στεγαστικής πίστης στα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Αναλυτές επισημαίνουν πως οι νεότερες γενιές στη Σουηδία βιώνουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση καθώς το ενεργειακό κόστος και ο πληθωρισμός στη χώρα ποτέ δεν ήταν τόσο υψηλός.