THEPOWERGAME
Τον Απρίλιο ένας νεαρός Κινέζος ζωγράφος στην Ιταλία άρχισε να χρησιμοποιεί το Twitter για να δημοσιεύει περιεχόμενο που προωθούσαν οι φοβούμενοι τη λογοκρισία διαδικτυακοί χρήστες στην Κίνα. Για μεγάλο μέρος του προηγούμενου έτους, είχε κάνει το ίδιο στο Weibo, μια κινεζική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά μετακόμισε στο Twitter όταν οι κινεζικές αρχές έκλεισαν τους λογαριασμούς του στο Weibo. Τους πρώτους μήνες, οι αναρτήσεις του δεν διαβάζονταν ιδιαίτερα. Το Twitter είναι αποκλεισμένο στην Κίνα, ενώ τα tweets του ήταν στα κινεζικά, περιορίζοντας το ξένο κοινό του.
Ωστόσο, ο λογαριασμός του, «Teacher Li Is Not Your Teacher», έγινε σημαντικός αγωγός πληροφοριών σχετικών με τις διαδηλώσεις κατά των περιορισμών της Covid-19 που ξέσπασαν σε όλη την Κίνα τον περασμένο μήνα. Οι συμμετέχοντες και οι θεατές του έστειλαν πλήθος εικόνων και περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων μέσω μηνυμάτων. Αναδημοσιεύοντας πολλές, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μετάδοση της κλίμακας των ταραχών σε άλλους, στην Κίνα και στο εξωτερικό. Μόνο τον Νοέμβριο το προφίλ του στο Twitter απέκτησε σχεδόν 600.000 νέους οπαδούς και 387 εκατομμύρια επισκέψεις.
Ο λογαριασμός του Teacher Li ήταν μία μόνο από τις παραβιάσεις των ελέγχων του διαδικτύου στην Κίνα, από τότε που ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Η λαική οργή έχει εκφραστεί στο διαδίκτυο και στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν συσπειρώθηκε σε εκτεταμένες φυσικές διαμαρτυρίες. Τώρα οι διαχειριστές του κυβερνοχώρου προσπαθούν να καλύψουν τις τρύπες στο «μεγάλο τείχος προστασίας», ώστε ένα τυχόν νέο κύμα εξεγέρσεων για την Covid να μην οδηγήσει σε περισσότερες ψηφιακές διαμαρτυρίες.
Ένας λόγος για την παραβίαση του περασμένου μήνα ήταν ο τεράστιος όγκος των εμπλεκόμενων ατόμων. Το μεγάλο τείχος προστασίας μπλοκάρει αυτόματα πολιτικά ευαίσθητους όρους και πολλούς ξένους ιστότοπους, συμπεριλαμβανομένων των ειδησεογραφικών πρακτορείων, των μηχανών αναζήτησης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η Κίνα δίνει επίσης εντολή στις εγχώριες εταιρείες τεχνολογίας να απασχολούν στρατιές λογοκριτών που ελέγχουν το περιεχόμενο που δημιουργείται από τους χρήστες χρησιμοποιώντας συχνά ενημερωμένους καταλόγους απαγορευμένων λέξεων και εικόνων.
Όμως, ο κατακλυσμός των πληροφοριών που αναρτήθηκαν στα τέλη Νοεμβρίου – με διαφορετικές δραστηριότητες και συνθήματα- φαίνεται να έχει υπερφορτώσει τόσο τους αλγόριθμους όσο και τους λογοκριτές. Πολλοί άνθρωποι στην Κίνα έμαθαν για τις διαδηλώσεις από τοπικές εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, όπου εικόνες και σχόλια συχνά αντιγράφονταν ή λαμβάνονταν πριν οι λογοκριτές προλάβουν να τα διαγράψουν, ενώ στη συνέχεια αναδημοσιεύονταν ξανά και ξανά.
Ο Eric Liu, πρώην λογοκριτής του Weibo, λέει ότι η γραφειοκρατία της Κίνας είναι τόσο συγκεντρωτική που όταν προκύπτουν άγνωστες απειλές, οι ευαίσθητες πληροφορίες μπορούν να διαδοθούν ευρέως, ενώ οι λογοκριτές περιμένουν τις επίσημες εντολές. «Με τόσο μεγάλες διαμαρτυρίες οι γραφειοκράτες φοβούνται να πάρουν οι ίδιοι αποφάσεις», λέει.
Άλλοι γνώστες του κλάδου λένε ότι οι δαπάνες ορισμένων κινεζικών εταιρειών τεχνολογίας για εσωτερική λογοκρισία έχουν περιοριστεί εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν από το 2020, τότε που ξεκίνησε η καταστολή της συγκεκριμένης βιομηχανίας. Η Wall Street Journal ανέφερε ότι οι κινεζικές αρχές τις διέταξαν τώρα να ενισχύσουν τις ομάδες λογοκρισίας τους και να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο περιεχόμενο που σχετίζεται με διαμαρτυρίες.
Οι Κινέζοι διαδικτυακοί χρήστες γίνονται όλο και πιο εφευρετικοί, δημοσιεύοντας πολιτικά μηνύματα σε ιστοσελίδες γνωριμιών ή στο τμήμα σχολίων του κατά τα άλλα μη αμφιλεγόμενου περιεχομένου. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν εντοπίζει εύκολα τον σαρκασμό, οπότε κάτω από τις επίσημες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί άφηναν μηνύματα που απλώς επαναλαμβάνουν την κινεζική λέξη για το «καλό». Άλλοι δημοσίευαν εικόνες από λευκά φύλλα χαρτιού.
Παράλληλα, υπάρχουν ξένοι λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως αυτός του Teacher Li, οι οποίοι συγκεντρώνουν και προωθούν τις πληροφορίες που αποστέλλονται από την Κίνα. Ενώ οι κινεζικές αρχές και οι εντεταλμένοι τους αναφέρουν το γεγονός ως απόδειξη «ξένων δυνάμεων», που υποδαυλίζουν τις αναταραχές, οι ερευνητές δηλώνουν ότι η διασπορά των πληροφοριών γίνεται από Κινέζους υπηκόους στο εξωτερικό, ιδίως φοιτητές, και ανθρώπους εντός της Κίνας που χρησιμοποιούν εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (VPNs) για να παρακάμψουν το μεγάλο τείχος προστασίας.
Η Κίνα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν αδειοδοτημένα εγχώρια VPNs. Όμως πολλοί Κινέζοι έχουν παράνομα και, αν και οι αριθμοί είναι δύσκολο να μετρηθούν, οι ερευνητές αναφέρουν μια πρόσφατη αύξηση της ζήτησης (όχι μόνο από φοιτητές που σπουδάζουν στη χώρα). Ο Xiao Qiang του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ εκτιμά ότι 10 εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν καθημερινά VPNs στην Κίνα, από περίπου 2 εκατομμύρια στην αρχή της πανδημίας.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι περισσότεροι Κινέζοι χρησιμοποιούν το Twitter (μέσω VPNs) αλλά επικοινωνούν μόνο μέσω άμεσων μηνυμάτων. Το Twitter δεν μοιράζεται τον αριθμό των χρηστών στην Κίνα, αλλά ο Zachary Steinert-Threlkeld του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες εκτιμά ότι αυξήθηκε κατά περίπου 10% στις αρχές του 2020, καθώς οι άνθρωποι αναζητούσαν ειδήσεις για τον Covid. Παρατήρησε επίσης αύξηση των λήψεων περιεχομένου στο Twitter κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. «Θα έβαζα στοίχημα ότι τώρα το Twitter χρησιμοποιείται από πολύ περισσότερους απ’ ό,τι πριν από δύο μήνες, αλλά είναι πολύ προσεκτικοί με τη συμπεριφορά τους» λέει.
Οι κινεζικές αρχές εμφανίζονται θορυβημένες, ιδίως από αυτό που αποκαλούν “αντίστροφη ροή «πληροφοριών από το εξωτερικό. Στις 28 Νοεμβρίου η κυβερνητική υπηρεσία παρακολούθησης του διαδικτύου κήρυξε “Επίπεδο 1” για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης στο διαδίκτυο», που απαιτεί το υψηλότερο επίπεδο διαχείρισης του περιεχομένου. Διέταξε τους κινεζικούς ιστότοπους ηλεκτρονικού εμπορίου να περιορίσουν τις πωλήσεις εργαλείων παράκαμψης της λογοκρισίας, συμπεριλαμβανομένων των VPNs και των λογαριασμών της Apple στο εξωτερικό (που επιτρέπουν τη λήψη εφαρμογών που απαγορεύονται στην Κίνα). Έδωσε επίσης εντολή στις κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας να σβήσουν τις συμβουλές των χρηστών σχετικά με την παράκαμψη του μεγάλου τείχους προστασίας.
Ταυτόχρονα, οι κινεζικές αρχές χρησιμοποιούν όλο και πιο παρεμβατικές μεθόδους που καλύπτουν τόσο τον ψηφιακό όσο και τον φυσικό κόσμο. Η αστυνομία έψαξε τα κινητά τηλέφωνα για απαγορευμένες εφαρμογές ή εικόνες που σχετίζονται με τις διαδηλώσεις και ήρθε σε επαφή με διαδηλωτές που έχουν εντοπιστεί μέσω των δεδομένων θέσης του κινητού τηλεφώνου. Ο Teacher Li λέει ότι η αστυνομία επισκέφτηκε τους γονείς του στην Κίνα αρκετές φορές, παρουσιάζοντάς τους τη λίστα με τα tweets του ως «ποινικά αποδεικτικά στοιχεία» και απειλώντας ότι θα τους εμποδίσει να του στέλνουν χρήματα. «Η ψυχολογική πίεση είναι μεγάλη» λέει. «Αλλά αυτός ο λογαριασμός δεν αφορά μόνο στην οικογένειά μας. Αφορά στην ευημερία αμέτρητων Κινέζων. Γι’ αυτό και δεν θα σταματήσω».
© 2022 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.