THEPOWERGAME
Διαγωνισμοί που δεν πρόκειται να προχωρήσουν καθώς αποδείχθηκε πως είναι δύσκολο να υλοποιηθούν εντός των ασφυκτικών ορίων του Ταμείου Ανάκαμψης αφού οι συνθήκες δεν είναι ώριμες, όπως ο περίφημος «Διαδρόμος 5G» για την ανάπτυξη δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς στο εθνικό οδικό δίκτυο.
Διαγωνισμοί που δεν θα προκηρυχθούν επειδή το φυσικό αντικείμενο πιθανώς θα ενταχθεί σε άλλα ευρύτερα σχέδια, όπως συμβαίνει με το νέο, αναλογικό, σύστημα διοδίων.
Διαδικασίες που καθυστερούν επειδή ούτε οι κρατικές υπηρεσίες, ούτε η αγορά δείχνουν ικανές να ανταποκριθούν στον απαιτούμενο φόρτο, όπως συμβαίνει με τις ψηφιοποιήσεις εγγράφων (από τα Υποθηκοφυλακεία μέχρι την Υγεία). Σχέδια που θα γίνουν με διαφορετικό τρόπο αφού ήρθαν αντιμέτωπα με την σκληρή πραγματικότητα όπως η αναβάθμιση και αναδιάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που θα προχωρήσει τελικά τμηματικά με αρχή από τη Βόρεια Ελλάδα.
Και, τέλος, κρίσιμα έργα όπως τα αρδευτικά δίκτυα με ΣΔΙΤ που απαιτούνται κεφάλαια και διεθνή τεχνογνωσία για τα οποία χρειάζεται περισσότερο χρόνο το ελληνικό κατασκευαστικό δυναμικό και το τραπεζικό σύστημα.
Πρόκειται για πέντε χαρακτηριστικές περιπτώσεις σχεδίων που εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης με συγκεκριμένα ορόσημα τα οποία δεν θα επιτευχθούν με βάση τον αρχικό σχεδιασμό. Γι’ αυτό η κυβέρνηση, όπως και αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, περιμένουν την άνοιξη ώστε να υπάρξει ανασχεδιασμός του Ταμείου προκειμένου να αποτυπωθεί στις νέες δεσμεύσεις η σκληρή πραγματικότητα.
Τα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης απαιτούσαν την προκήρυξη διαγωνισμών αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ σε χρόνο – ρεκόρ και την ολοκλήρωση των έργων μέχρι το τέλος του 2025 (το αργότερο), σε μια περίοδο που ο δημόσιος τομέας έχει καταπονηθεί από την πανδημία και ο ιδιωτικός τομέας αδυνατεί να εξασφαλίσει το απαραίτητο προσωπικό.
Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα ορόσημα
Ορόσημα υπήρχαν και για να λάβει η Ελλάδα τις δύο πρώτες δόσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, όμως ήταν στην πλειοψηφία τους νομοθετικές παρεμβάσεις και κάποιες προκηρύξεις διαγωνισμών. Τα πράγματα γίνονται σκούρα με τα ορόσημα που πρέπει να καλύψουμε ώστε να λάβουμε την τρίτη δόση και τις επόμενες, κυρίως από την τέταρτη δόση και μετά.
Για παράδειγμα, ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις για εννέα έργα ψηφιοποίησης εγγράφων μεταξύ των οποίων των αρχείων του συστήματος δικαιοσύνης, του συστήματος δημόσιας υγείας, των Γενικών Αρχείων του Κράτους, του συστήματος μετανάστευσης και ασύλου, απαλλοτριώσεων, των πολεοδομικών υπηρεσιών, του Κτηματολογίου (των Υποθηκοφυλακείων), ναυτιλιακών υποθέσεων, κ.α.
Εδώ και μήνες εκκρεμεί η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τα Υποθηκοφυλάκεια καθώς έχει επιλεγεί μόνο ένας από τους πέντε αναδόχους του έργου, η Netcompany Intrasoft που αναλαμβάνει το υποέργο 1. Όχι μόνο δεν έχουμε συμβάσεις, αλλά δεν έχουν καν προκηρυχθεί κάποιοι από τους διαγωνισμούς.
Για την τέταρτη δόση η κατάσταση, με βάση τα σημερινά χρονοδιαγράμματα είναι ακόμα πιο δύσκολη. Προβλέπεται για παράδειγμα πως θα έχουν ανατεθεί οι συμβάσεις για την αναβάθμιση και ανάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου που δεν γνωρίζουμε πως ακριβώς θα προχωρήσουν τελικά.
Όπως φαίνεται θα γίνουν τρεις διαγωνισμοί, ένας για το βόρειο τμήμα της χώρας, ένας για το νότιο (Αθήνα – Πάτρα) και ένας για το βασικό κορμό (Αθήνα – Θεσσαλονίκη). Όμως δε μπορούν να υπογραφούν συμβάσεις ΣΔΙΤ όταν δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα. Ετσι στο υπουργείο Υποδομών προωθούν πρώτα το διαγωνισμό για τη Βόρεια Ελλάδα που υπάρχουν λιγότερες εργολαβίες επί του δικτύου.
Σύνθετη είναι και η κατάσταση με τα ηλεκτρονικά διόδια καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη μια ευρύτερη συζήτηση για το αν θα πρέπει να παραταθούν ή όχι οι υφιστάμενες συμβάσεις παραχώρησης των οδικών αξόνων ώστε να υλοποιηθούν τα έργα για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης και άλλες επενδύσεις όπως το νέο σύστημα αναλογικών διοδίων. Ούτως ή άλλως χωρίς αναθεώρηση των συμβάσεων δε μπορούν να εφαρμοστούν οι εξαγγελίες περί αναλογική χρέωσης, δηλαδή ανάλογα με τα χιλιόμετρα που διανύει κάποιος στο εθνικό οδικό δίκτυο.
Στελέχη της αγοράς αναφέρουν και το παράδειγμα των έργων αρδευτικών δικτύων με ΣΔΙΤ που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης συνολικού ύψους περί τα τέσσερα δισ. ευρώ μαζί με τις πληρωμές διαθεσιμότητας (σ.σ. τη μηνιαία καταβολή του δημοσίου προς τους αναδόχους). Όπως εξηγούν, θα χρειαστούν τρία χρόνια για να προχωρήσουν τα έργα και άλλα δύο χρόνια για να γεμίσουν τα φράγματα.
Ετσι οι ανάδοχοι θα χρειαστούν κεφάλαια και διεθνή τεχνογνωσία την οποία αναζητούν. Μέχρι σήμερα έχουν προκηρυχθεί δύο από τους διαγωνισμούς ενώ σύντομα προκηρύσσεται και ο τρίτος που αφορά έργα στον ποταμό Νέστο. Όμως ο διαγωνισμός για το πρώτο έργο φράγματος με ΣΔΙΤ, για το φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική πάει από παράταση σε παράταση.
«Δεν υπάρχουν χέρια»
Κρίσιμα ζητήματα που συνδέονται με τις δυνατότητες των ελληνικών εταιρειών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (αφού διεθνείς όμιλοι δεν εμφανίστηκαν σχεδόν σε κανέναν διαγωνισμό) να υλοποιήσουν τα έργα εντός των ασφυκτικών προθεσμιών θέτουν οι άνθρωποι της αγοράς, αλλά και στελέχη του δημοσίου. Λόγω του μεγάλου αριθμού και υψηλού προϋπολογισμού των έργων έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη «βιομηχανία» υπεργολάβων οι οποίοι, επίσης, δυσκολεύονται να βρουν τα κεφάλαια κίνησης και το προσωπικό για την υλοποίηση.
Ισχυρές εταιρείες π.χ. από τον κλάδο τηλεπικοινωνιών ή των διεθνών εταιρειών συμβούλων αναλαμβάνουν έργα τα οποία δε μπορούν να υλοποιήσουν και τα «μοιράζουν» σε μικρότερες εταιρείες. Αλλά και οι τελευταίες έχουν πεπερασμένες δυνατότητες εντός των σημερινών χρονοδιαγραμμάτων. Ακόμα πιο πεπερασμένες δυνατότητες έχει ο κρατικός μηχανισμός με αποτέλεσμα πολλοί διαγωνισμοί να καθυστερούν.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
