THEPOWERGAME
Περίοδος έντονων μεταβολών είναι η υφιστάμενη, σε ό,τι αφορά την λειτουργία της ναυτιλίας. Ο ανασχεδιασμός του «χάρτη» των ταξιδιών των πλοίων είναι δεδομένος και διαδρομές και φορτία, που μέχρι πρότινος ήταν δεδομένα και ιδιαίτερα εμπορικά, πλέον σταματούν να υφίστανται και αντικαθίστανται από άλλα, που στο παρελθόν θα ήταν εκτός λογικής. Η κατάσταση αυτή είναι χαρακτηριστική των προκλήσεων, που καλούνται να διαχειριστούν οι πλοιοκτήτες.
Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η επιστροφή του άνθρακα στην ημερήσια διάταξη των μεταφορών μέσω φορτηγών πλοίων. Η ενεργειακή κρίση, σε συνδυασμό με την υποχώρηση της ζήτησης για σιδηρομετάλλευμα, που αποτελεί μακράν το δημοφιλέστερο φορτίο για τη συγκεκριμένη κατηγορία πλοίων, έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Σύμφωνα με φορείς της αγοράς, πλοία, τα οποία μετέφεραν κατά κύριο λόγο σιδηρομετάλλευμα, πλέον μετακινούνται στο εμπόριο άνθρακα, καλύπτοντας διαδρομές από την Ρωσία προς την Κίνα και από την Αυστραλία προς την Ευρώπη. Η αλλαγή αυτή στα μεταφερόμενα φορτία έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία καταγράφεται σημαντική μείωση της ζήτησης για σιδηρομετάλλευμα από την Κίνα, που αποτελεί και τον μεγαλύτερο εισαγωγέα, με απόσταση από τον δεύτερο. Μέχρι πρότινος, οι κινεζικές εισαγωγές σιδηρομεταλλεύματος από την Αυστραλία, αποτελούσε ένα από τα πιο διαδεδομένα ταξίδια. Σήμερα, αυτό έχει αλλάξει, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις των δύο χωρών, έχουν ωθήσει την Κίνα στον περιορισμό εισαγωγών από την Αυστραλία, παρότι, από οικονομικής πλευράς, είναι η πλέον συμφέρουσα λύση, λόγω γεωγραφικής εγγύτητας.
Ειδικά όμως στην παρούσα συγκυρία, η ζήτηση σιδηρομεταλλεύματος από την Κίνα έχει περιοριστεί γενικά, ως αποτέλεσμα της κρίσης στην αγορά ακινήτων της και την μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας. Αυτό μεταφράζεται σε χαμηλότερη ζήτηση χάλυβα, επομένως και της πρώτης ύλης για την παραγωγή του, δηλαδή του σιδηρομεταλλεύματος. Στο πλαίσιο αυτό, οι πλοιοκτήτες και οι ναυλωτές, στρέφονται προς το εμπόριο άνθρακα, η ζήτηση του οποίου έχει αναζωπυρωθεί, καθώς όλο και περισσότερες χώρες αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για να αντικαταστήσουν το ρωσικό αέριο.
Κάπως έτσι, τα μεγαλύτερα φορτηγά πλοία της κλάσης Capesize, έχουν βρεθεί να μεταφέρουν ρωσικό άνθρακα και λιγνίτη προς την Ρωσία και την Ινδία. Υπό κανονικές συνθήκες, αυτή η στρατηγική αποφεύγεται, καθώς τα ρωσικά λιμάνια εξαγωγής άνθρακα, όπως το Ουστ Λούγκα, δεν έχουν το απαιτούμενο βάθος για να φορτωθούν πλήρως τα πλοία αυτά, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται να φορτώνονται μερικώς. Παρόλα αυτά, φέτος, 33 πλοία Capesize έχουν προσεγγίσει το συγκεκριμένο λιμάνι στην βορειοδυτική Ρωσία. Για να γίνει αντιληπτό το πόσο σπάνιο είναι αυτό, αρκεί να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο 2015-2021, το εν λόγω λιμάνι είχε προσεγγίσει μόλις 1 πλοίο Capesize. Την ίδια στιγμή, άνθρακας από την Αυστραλία μεταφέρεται προς την Ευρώπη, οι χώρες της οποίας αναζητούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Τον Σεπτέμβριο, καταγράφηκαν 26 τέτοια ταξίδια, που αποτελούν τον υψηλότερο μηνιαίο αριθμό από το 2017.
Συνολικά, κατά τους 10 μήνες του 2022 (Ιανουάριος-Οκτώβριος), τα φορτηγά πλοία τύπου Capesize και Panamax, δηλαδή τα δύο μεγαλύτερα της εν λόγω κατηγορίας, έχουν μεταφέρει περίπου 20 εκατ. περισσότερους τόνους άνθρακα, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Την ίδια στιγμή, έχουν μεταφέρει 18 εκατ. λιγότερους τόνους σιδηρομεταλλεύματος. Ακόμα κι έτσι βέβαια, η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας έχει ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι ναύλοι, με τον σχετικό δείκτη Baltic Dry Index να βρίσκεται σε επίπεδο 50% χαμηλότερο σε σχέση με πριν από 12 μήνες. Στελέχη της αγοράς σημειώνουν ότι αν δεν ανακάμψει η αγορά ακινήτων της Κίνας, δύσκολα θα ανακάμψει και ο κλάδος της ναυτιλίας ξηρού χύδην φορτίου.