THEPOWERGAME
Έξι ημέρες πριν από τη νέα σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την επόμενη Πέμπτη, συνεχίζονται τα παζάρια για το πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, όπως αποτυπώνεται στα συμβόλαια TTF, με την Κομισιόν να παρουσιάζει προχθές ένα νέο non paper αντί για κανονισμό. Το non paper περιέχει αρκετά στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργεί ο μηχανισμός «διόρθωσης τιμών», αλλά φαίνεται πως δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία για το ύψος της τιμής που θα τον ενεργοποιεί.
Από τα… συμφραζόμενα προκύπτει πως θα ενεργοποιείται όταν οι τιμές κινούνται σε επίπεδα άνω των 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh), όπως είχε συμβεί τον περασμένο Αύγουστο, τότε που είχαν αγγίξει τα 350 ευρώ ανά MWh. Συγκεκριμένος αριθμός δεν αναφέρεται πάντως στο κείμενο, αλλά όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός τόσο μικρότερες οι πιθανότητες εφαρμογής του πλαφόν. Σήμερα η τιμή των συμβολαίων TTF βρίσκεται πολύ χαμηλότερα, κοντά στα 114 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με αποτέλεσμα να ενισχύονται τα επιχειρήματα όσων θεωρούν πως δεν χρειάζεται άμεση παρέμβαση με εφαρμογή πλαφόν. Σε αυτό το στρατόπεδο βρίσκονται η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία.
Από την άλλη πλευρά, δεκαπέντε κράτη-μέλη έχουν ταχθεί υπέρ του πλαφόν, με την Ελλάδα, το Βέλγιο, την Ιταλία και την Πολωνία να αποτελούν τον σκληρό πυρήνα. Κάποια κράτη-μέλη απειλούν, σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφόρησαν τις τελευταίες ημέρες, ακόμα και με βέτο στο συνολικό ενεργειακό πακέτο, αν δεν εφαρμοστεί κάποιου είδους πλαφόν στο φυσικό αέριο. Η Κομισιόν δεν δείχνει να βιάζεται, πάντως, και στο non paper φροντίζει να επαναλάβει πως το πλαφόν είναι μέτρο έσχατης ανάγκης, που μπορεί να εφαρμοστεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα υπό εξαιρετικές συνθήκες. Πιο αποδοτική συνταγή για την αντιμετώπιση του προβλήματος των υψηλών τιμών είναι κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η μείωση της ζήτησης και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, στο περιθώριο της Διάσκεψης COP27 στο Κάιρο είπε προχθές πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένει τη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της επόμενης Πέμπτης, ώστε να λάβει εντολή για την έκδοση του κανονισμού για το πλαφόν. «Θα κινηθούμε γρήγορα και θα παρουσιάσουμε μια νομοθετική πρόταση αμέσως μόλις λάβουμε την εντολή από τους υπουργούς», υποστήριξε. Πρόσθεσε πως πρόκειται για «μια μορφή πλαφόν που θα μας επιτρέψει να καλμάρουμε την αγορά… ενώ περιορίζει τον κίνδυνο να μη λάβουμε κανένα φορτίο!».
Από το non paper που ανήρτησε χθες το Euractiv, προκύπτει πως ο «μηχανισμός διόρθωσης» που προτείνει η Κομισιόν προβλέπει ένα «δυναμικό ταβάνι» στις τιμές των συμβολαίων TTF επόμενου μήνα και θα ενεργοποιείται άμεσα όταν φτάσουν σε συγκεκριμένο επίπεδο και όταν κινούνται απότομα ανοδικά, χωρίς να συμβαίνει το ίδιο στους άλλους διεθνείς κόμβους φυσικού αερίου. Το πλαφόν δεν συνδέεται δηλαδή με την τρέχουσα αγοραία τιμή (spot) ή με την τιμή της επόμενης ημέρας (day ahead price), αλλά μόνο με συμβόλαια για τον επόμενο μήνα (month ahead price).
Η πρόταση προβλέπει και ασφαλιστικές δικλίδες για την άμεση αναστολή του πλαφόν έπειτα από μηνιαίο έλεγχο τιμών ή αν προκύψει πρόβλημα τροφοδοσίας της ΕΕ με φυσικό αέριο. Ενστάσεις διατυπώνονται και για την πρόβλεψη της Κομισιόν για εξαίρεση από το πλαφόν των εξωχρηματιστηριακών (over the counter) συναλλαγών ως «δικλίδας ασφαλείας» για την ασφάλεια εφοδιασμού της ΕΕ. Ορισμένοι θεωρούν πως εξαιτίας αυτής της πρόβλεψης μπορεί μεγάλος όγκος συναλλαγών να μεταφερθεί στη λιγότερο διαφανή εξωχρηματιστηριακή αγορά.