THEPOWERGAME
Η «κόπωση του πληθωρισμού» κυκλώνει την Ευρώπη και οδηγεί στην επιστροφή σε παλιότερες καταναλωτικές συμπεριφορές, βγαλμένες από τη δεκαετία του ’70. Στο συμπέρασμα καταλήγει η πιο πρόσφατη έκθεση της εταιρείας ανάλυσης δεδομένων και αγοράς IRI (Information Resources Inc.), σύμφωνα με την οποία ο δρόμος της ύφεσης που έχει πάρει η ΕΕ οδηγεί το 71% των αγοραστών να μειώσουν τη λίστα στο «καλάθι του νοικοκυριού».
Ένα ανησυχητικό ποσοστό της τάξης του 58% αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικά πράγματα: για παράδειγμα, παραλείπει γεύματα ή δεν ανάβει τη θέρμανση. Και ποσοστό 35% των Ευρωπαίων καταφεύγουν στις αποταμιεύσεις τους ή παίρνουν κάποιο δάνειο, ώστε να μπορέσουν να αποπληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Τι σημαίνει μία αγοραστική συμπεριφορά βγαλμένη από τη δεκαετία του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1980; Όπως μεταδίδει το Bloomberg, κάποιοι Ευρωπαίοι, για να τα βγάλουν πέρα, θα περικόψουν γεύματα στη διάρκεια της ημέρας, θα αποτείνονται σε εκπτωτικές αλυσίδες, θα προτιμήσουν «ανώνυμα» προϊόντα (προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας) και προϊόντα κοντά στην ημερομηνία λήξης ή άρτι ληχθέντα. Πολύ περισσότεροι, θα αγοράζουν συστηματικά τις οικονομικές συσκευασίες προϊόντων (μεγάλου μεγέθους) ή θα κάνουν μικρότερες και πιο συχνές αγορές, αναζητώντας προσφορές ανά είδος από σούπερ μάρκετ σε σούπερ μάρκετ. Επίσης πολλοί είναι πιθανό να περιορίσουν τις αγορές των εκτός εποχής φρούτων και λαχανικών (καθώς τα εισαγόμενα είναι και ακριβότερα), μία τάση που θα επηρεάσει και τα παντοπωλεία και τα μίνι μάρκετ, που μπορεί να έχουν -συνολικά- λιγότερα αγαθά διαθέσιμα.
Το 47% θα περιορίσει το φαγητό έξω
Η αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά θα διαφανεί επίσης στις παραγγελίες και τη διασκέδαση. Σύμφωνα πάντα με το IRI, πάνω από τους μισούς Ευρωπαίους απάντησαν πως σχεδιάζουν να παραγγέλνουν λιγότερα γεύματα ντελίβερι, ενώ το 47% απάντησαν πως θα βγαίνουν λιγότερο συχνά σε εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες.
Η έρευνα παρακολουθεί την αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά των αγοραστών στο λιανεμπόριο τροφίμων και συγκεκριμένα σε πάνω από 230 κατηγορίες προϊόντων ευρείας κατανάλωσης FMCG (Fast Moving Consumer Goods) σε 14 μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, για ένα έτος μεταξύ Ιουλίου 2021 με Ιούλιο 2022.
Όπως αναφέρουν μερικά από τα στοιχεία που αφορούν ειδικά στην Ευρώπη, όχι μόνο το 71% παραδέχεται πως ήδη έχει κάνει αλλαγές στον τρόπο κατανάλωσης και χρήσης καθημερινών προϊόντων, αλλά και ένα 61% δηλώνει πως ανησυχεί για τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης στον ίδιο προσωπικά.
Οι καταναλωτές προγραμματίζουν από πριν τις αγορές και αναζητούν τις καλύτερες τιμές, ώστε να μην ξεφύγουν εκτός προϋπολογισμού. Συγκεκριμένα, το 58% συγκρίνει τις τιμές μεταξύ παρόμοιων προϊόντων και brand και το 49% ελέγχουν ποια προϊόντα χρησιμοποιούν πιο συχνά, για παράδειγμα σκόνη για το πλυντήριο, ώστε να διασφαλίσουν ότι κάνουν πιο οικονομική διαχείριση.
Επίσης, ένα 30% των καταναλωτών απαντά πως θα αλλάξει το μαγαζί από όπου κάνει τις καθημερινές αγορές του, προκειμένου να πετύχει καλύτερες προσφορές, το 26% πως θα πάει σε άλλο κατάστημα προκειμένου να βρει τη μάρκα που χρησιμοποιεί, το 34% πως θα πράξει το ίδιο προκειμένου να βρει τη μάρκα που χρησιμοποιεί σε προσφορά και το 41% πως γενικώς θα αλλάξει κατάστημα, αν εκεί που ψωνίζει δεν γίνονται προσφορές.
Οι καταναλωτές θα κοιτάξουν πιο συχνά για προϊόντα σε μειωμένη τιμή ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης (το ποσοστό που απαντά θετικά φτάνει το 40%!), θα κοιτάξουν τις συσκευασίες για πληροφορίες για το προϊόν σε ποσοστό 41% και θα συμβουλευτούν κριτικές για καθημερινά προϊόντα σε ποσοστό 27%.
Επίσης ένα ποσοστό 29% αναζητά πιο συχνά προϊόντα που είναι καλά για το περιβάλλον ή στηρίζουν κοινωνικά υπεύθυνες πρακτικές κατά την παραγωγή τους.
Αλλαγές παρατηρούνται όμως και στον τρόπο διασκέδασης, τον τομέα σίτισης και εκείνον του φαγητού κατά παραγγελία. Ποσοστό 51% δηλώνει πως σχεδιάζει στο εξής να παραγγέλνει λιγότερα μαγειρευμένα γεύματα από ταχυφαγεία και ένα ποσοστό 47% απαντά ότι σκοπεύει να τρώει εκτός σπιτιού λιγότερο.
Στο χώρο εργασίας, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι προτιμούν τα προπαρασκευασμένα σπιτικά γεύματα και τα αναψυκτικά που έχουν ετοιμαστεί από το σπίτι. Μάλιστα φαίνεται πως έχουν γίνει πάλι πιο δημοφιλή τα χτενίσματα στο σπίτι (σε αντιδιαστολή με τις συχνές επισκέψεις στο κομμωτήριο), ενώ κάποιοι από τους ερωτηθέντες απάντησαν και ότι προτιμούν να κάνουν ντους μετά τη γυμναστική στο χώρο του γυμναστηρίου!
Στα ράφια του σούπερ μάρκετ
Όσον αφορά τις νέες μάρκες, οι καταναλωτές που συμμετείχαν γενικά στην έρευνα, απάντησαν ότι μεγαλύτερη σημασία γι’ αυτούς (προκειμένου να αλλάξουν μάρκα προϊόντος) έχει η τιμή σε ποσοστό 62%, η διαθεσιμότητα σε ποσοστό 49% και ο τρόπος προώθησης στα ράφια (κατά 37%). Η καλύτερη ποιότητα μετρά μόνο για το 15%, η καινοτομία για το 8% και το αν κάνει πιο εύκολες τις αγορές (επίσης 8%).
Ως προς τα είδη προϊόντων, η έμφαση δίνεται στα βασικά, όπως είναι το γάλα, το βούτυρο και τα μακαρόνια. Οι κατηγορίες προϊόντων που τα πηγαίνουν καλά είναι τα φρέσκα και τα προϊόντα που διατηρούνται στην ψύξη, τα αναψυκτικά και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής. Άλλα είδη, όπως τα αλκοολούχα ποτά, σημειώνουν πτώση, με το αλκοόλ να καταγράφει συνολικά (σε όλες τις αγορές όπου έγινε η έρευνα) μέση πτώση της τάξης του 5% στις πωλήσεις, ενώ πτώση έδειξαν να σημειώνουν και τα έτοιμα και κατεψυγμένα γεύματα και τα γκουρμέ προϊόντα.
Από δικής τους πλευράς και οι παραγωγοί πειραματίζονται με στρατηγικές που θα τους επιτρέψουν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες του στασιμοπληθωρισμού. Από τα σαμπουάν ως τα παγωτά, τις τροφές κατοικιδίων και τις συσκευασίες αλοιφών, το μέγεθος των συσκευασιών μικραίνει προκειμένου να «διατηρηθούν» οι τιμές στις ετικέτες.
«Είναι εμφανές ότι πλήττεται η προθυμία των καταναλωτών να ξοδέψουν και η πορεία αυτή αναμένεται να χειροτερέψει -με την πιθανότητα επιπλέον απότομων αυξήσεων στις τιμές με δεδομένα τα κόστη εισροών και την ευμετάβλητη τιμή της ενέργειας» αναφέρει στο Bloomberg o Ανάντα Ρόι, διεθνής αντιπρόεδρος του IRI.