THEPOWERGAME
Μία από τις χειρότερες χρονιές της περνά φέτος η καλλιέργεια μήλων στην Ελλάδα με τις τιμές να πιέζονται σημαντικά, ως αποτέλεσμα αφ’ ενός των αλλαγών στις πληρωμές των εξαγωγέων που επέβαλε η Αίγυπτος, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της για τη σύναψη δανειακής σύμβασης με το ΔΝΤ κι αφ’ ετέρου του εμπάργκο που επέβαλε η Λευκορωσία στα φρούτα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Αίγυπτος αποτελεί τη σημαντικότερη αγορά για τα ελληνικά μήλα καθώς πέρυσι απορρόφησε το 67% των ελληνικών εξαγωγών και πρόπερσι το 64,3%. Από τον Φεβρουάριο του 2022, όμως, η Κεντρική Τράπεζα της Αιγύπτου με στόχο την ανάσχεση της εκροής ξένου συναλλάγματος εν όψει της σύναψης δανειακής σύμβασης με το ΔΝΤ, αποφάσισε να αλλάξει τον τρόπο πληρωμής των εξαγωγέων καταργώντας την δυνατότητα πληρωμής τους δια της ευρέως χρησιμοποιούμενης μεθόδου «Πληρωμή έναντι φορτωτικών εγγράφων» και καθιστώντας υποχρεωτική την έκδοση ενέγγυας πίστωσης (Letter of Credit). Ως κατώτατο όριο για την έκδοση Letter of Credit ορίσθηκε το ποσό των 1.600 δολαρίων, χωρίς, φυσικά, να αποκλείεται το άνοιγμα πιστώσεων με μεγαλύτερα ποσά.
Επιπρόσθετα, τον Μάρτιο έδωσε εντολή στις τράπεζες της Αιγύπτου να μην εκδίδουν Letter of Credit χωρίς προηγούμενη έγκριση της για την εισαγωγή 12 κατηγοριών προϊόντων, μεταξύ των οποίων και τα φρέσκα φρούτα, άρα και τα μήλα. Η απόφαση δημιούργησε σοβαρότατο πρόβλημα καθώς μεσολαβεί μεγάλο διάστημα, έως και τρεις μήνες, μέχρι την απελευθέρωση του ποσού πληρωμής για τους εξαγωγείς.
Μειωμένες οι εξαγωγές παρά το άλμα της τελευταίας εβδομάδας
Η εξέλιξη αυτή οδήγησε σε μείωση των ελληνικών εξαγωγών μήλων με συνακόλουθη πτώση των τιμών παραγωγού, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, όπως καταγγέλλουν οι παραγωγοί, τα μήλα διακινήθηκαν με ανοιχτή τιμή (δηλαδή θα πληρωθούν οι παραγωγοί αφού πωληθούν τα μήλα από τους εμπόρους). Ανάλογα φαινόμενα παρατηρήθηκαν και πέρυσι, φέτος, όμως, έλαβαν πολύ μεγάλες διαστάσεις λόγω κυρίως της εξέλιξης με την Αίγυπτο, με αποτέλεσμα να πληγούν περισσότερο οι καλοκαιρινές ποικιλίες μήλων.
Την περασμένη εβδομάδα, πάντως, καταγράφηκε εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών προς τη γειτονική χώρα. Ενώ από την 1η Ιουλίου έως τις 7 Οκτωβρίου είχαν εξαχθεί στην Αίγυπτο 12.915 τόνοι μήλων έναντι 15.793 τόνων το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (μείωση 2.878 τόνοι ή 22,3%), σε μία μόλις εβδομάδα οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά σχεδόν 3.953 τόνους κι έτσι για τη χρονική περίοδο 1η Ιουλίου έως 14 Οκτωβρίου οι ελληνικές εξαγωγές μήλων στην Αίγυπτο διαμορφώθηκαν στους 16.868 τον. υπερβαίνοντας ελαφρά, κατά 13 τόνους, τις περυσινές εξαγωγές (16.855 τον.) το αντίστοιχο χρονικό διάστημα.
Με άλλα λόγια, σύμφωνα με τα στοιχεία αναγγελίας εξαγωγών στο σύστημα ΜΕΝΟ (χωρίς αναγγελία δεν μπορεί να γίνει εξαγωγή), όπως τα επεξεργάζεται ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT – HELLAS, σε μία εβδομάδα (7-14 Οκτωβρίου) εξήχθησαν ποσότητες ίσες περίπου με το 33% των ποσοτήτων που είχαν εξαχθεί σε 14 εβδομάδες (99 ημέρες) κι ενώ την αντίστοιχη εβδομάδα πέρυσι είχαν εξαχθεί 1.062 τόνοι. Φέτος δηλαδή εξήχθησαν σχεδόν 4 φορές περισσότερες ποσότητες συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Στο σύνολο, όμως, του 2022 (μέχρι τώρα) οι ελληνικές εξαγωγές είναι μειωμένες τόσο σε όγκο όσο και σε αξία, λόγω χαμηλότερων τιμών πώλησης.
Υπερπροσφορά λόγω του εμπάργκο της Λευκορωσίας
Το ίδιο συμβαίνει και με τις εξαγωγές άλλων ευρωπαϊκών χωρών και ιδίως της Πολωνίας μετά το εμπάργκο που επέβαλε για όλο το 2022 η Λευκορωσία, η οποία αποτελούσε μία από τις βασικές διόδους προς την αγορά της Ρωσίας μετά την επιβολή του ρώσικου εμπάργκο το 2014. Το κλείσιμο της αγοράς της Λευκορωσίας οδήγησε στην ανακατεύθυνση περισσότερων ποσοτήτων στις αγορές της ΕΕ με αποτέλεσμα την πίεση των τιμών, οι οποίες στην περίπτωση της Ελλάδας πιέστηκαν έτι περαιτέρω και λόγω της Αιγύπτου. Παράλληλα, λόγω του υψηλού πληθωρισμού μειώθηκε και η ζήτηση γενικότερα για φρούτα στις ευρωπαϊκές αγορές.
Νέες αγορές στη Μέση Ανατολή – εκτιμήσεις για αύξηση ζήτησης
Σ’ αυτό το περιβάλλον τα συναρμόδια υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, με πρωτοβουλία του υπουργού, κ. Γιώργου Γεωργαντά, και Εξωτερικών από τη μία έχουν παρέμβει στην ΕΕ προκειμένου να ασκήσει πιέσεις στην Αίγυπτο για την άρση των προαναφερθέντων μέτρων και από την άλλη επιχειρούν να ανοίξουν νέες αγορές ή να διευρύνουν τα μερίδια αγοράς σε υπάρχουσες.
Τέτοιες είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ιορδανία, το Ισραήλ, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν και τη Σαουδική Αραβία και ήδη οι εξαγωγές προς αυτές αυξάνονται. Στη Σαουδική Αραβία εξήχθησαν μέχρι τώρα 1.203 τον. έναντι 1095 τον. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, στην Ιορδανία 406 τον. έναντι 123 τον. και το Κουβέιτ 94 τον. έναντι 40 τον. πέρυσι. Προσπάθεια εξαγωγής μήλων γίνεται και προς την αγορά της Ινδίας όπου εξήχθησαν φέτος 300 τόνοι.
«Υπάρχει προοπτική για τα ελληνικά μήλα σ’ αυτές τις αγορές, χρειάζονται όμως συντονισμένες προσπάθειες για 1-1,5 χρόνο ώστε να διευρύνουμε την παρουσία μας και βεβαίως χρειάζεται η συμφωνία ΕΕ-Αιγύπτου ώστε να μειωθεί o χρόνος έγκρισης της απόφασης εισαγωγής από τις Αιγυπτιακές αρμόδιες αρχές για τις ελληνικές εξαγωγές στη γειτονική μας χώρα», δηλώνει στο powergame.gr ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT – HELLAS, κ. Γιώργος Πολυχρονάκης αναδεικνύοντας την ανάγκη «επιστροφής» των ελληνικών μήλων και στις ευρωπαϊκές αγορές με έμφαση στην ποιότητα.
Όπως εξηγεί, «ζητήθηκε
- από το Υπουργείο Εξωτερικών στα πλαίσια της διμερούς συνεργασίας της χώρας με την Αίγυπτο όπως αιτηθεί την εξαίρεση για την εφετινή παραγωγική περίοδο των εισαγωγών μήλων από την Ελλάδα, άλλως τα παραχθέντα μήλα θα μείνουν ασυγκόμιστα και αδιάθετα με ότι σημαίνει για το εισόδημα των παραγωγών μας
- και από την Ε.Ε. όπως στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Αιγύπτου εξασφαλισθεί η επ’ αμοιβαιότητι ελεύθερη διακίνηση των φρούτων και λαχανικών μεταξύ των δύο μερών χωρίς την παρεμβολή έμμεσων εμποδίων»
Ο κ. Γ. Πολυχρονάκης επισημαίνει ακόμη ότι «εφέτος οι περισσότεροι από τους παραγωγούς και τους εμπόρους μήλων επιδιώκουν να πουλήσουν ει δυνατόν το σύνολο των μήλων τους στην αρχή της σεζόν. Αυτός ο στόχος είναι αδύνατος και μη σωστός εμπορικά ακόμη κι αν η ζήτηση ήταν μεγαλύτερη από ό,τι σήμερα. Αν πωληθούν τα μήλα τώρα, δεν θα έχουμε φρούτα αργότερα στη σεζόν, Όλες οι χώρες αντιμετωπίζουν τα ίδια ζητήματα όσον αφορά τις τιμές της ενέργειας κατά συνέπεια αναμένεται βελτίωση της ζήτησης τους επόμενους μήνες.
Χρειάζεται – συνεχίζει – όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Πολιτεία
- επανεξετάσει το καθεστώς εισαγωγών με εντατικοποίηση των ελέγχων από τρίτες χώρες στην ΕΕ (προς αποφυγή ελληνοποιήσεων),
- λύσει άμεσα το πρόβλημα με τους αλλοδαπούς εργάτες γης καθότι η νομοθετική ρύθμιση του Μαρτίου είναι αναποτελεσματική (δεν εισακούσθηκαν σχετικές προτάσεις μας) και ο κίνδυνος μη καλλιέργειας μεγάλων εκτάσεων γης σε όλη την χώρα είναι υπαρκτός,
- εξαιρέσει τις ψυκτικές εγκαταστάσεις ευπαθών προϊόντων από τον υποχρεωτικό ή προαιρετικό περιορισμό κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας με παράλληλη επιδοματική κάλυψη της διαφοράς τιμολόγησής της έναντι της περυσινής περιόδου παράλληλα με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους (κόστους παραγωγής, τυποποίησης συσκευασίας & μεταφοράς)».
Αίτημα για ενίσχυση de minimis από τους παραγωγούς
Η μείωση των τιμών για τους Έλληνες παραγωγούς ήρθε, πάντως, την ώρα που αυξήθηκε σημαντικά (πάνω από 30%) το κόστος παραγωγής ως αποτέλεσμα της αύξησης του κόστους ενέργειας (ρεύμα- πετρέλαιο), λιπασμάτων και φυτοπροστασίας. Για τον λόγο αυτό οι παραγωγοί ζητούν ενίσχυση του εισοδήματός τους μέσω των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας de minimis. Πρόκειται για επιδότηση που χορηγεί ο προϋπολογισμός με την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφού αποδεικνύεται με στοιχεία η μείωση εισοδήματος.
Από την πλευρά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ. Γιώργος Γεωργαντάς που έχει διαδοχικές συναντήσεις με αγρότες και βουλευτές περιοχών με σημαντική παραγωγή μήλου, έχει διαμηνύσει ότι θα αναμένει πρώτα να «κλείσει» η σεζόν ώστε να γίνει «ταμείο» για το πως κινήθηκε το μήλο (πωλήσεις- εξαγωγές και τιμές) και ακολούθως να ληφθούν οι – όποιες – αποφάσεις με το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
