THEPOWERGAME
Περιορίζεται η εμβέλεια των κεντρικών τραπεζών στην Ευρωζώνη, τη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ για μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων και σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής όσο κορυφώνεται η νευρικότητα στις αγορές ομολόγων και μεγεθύνονται οι κίνδυνοι ύφεσης. Μολονότι οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν ξεκαθαρίσει πως προτεραιότητα είναι να δαμάσουν τον υψηλό πληθωρισμό που κινείται στο υψηλό 40ετίας, τελευταία εκφράζονται απόψεις για μια στρατηγικότερη διαχείριση των αυξήσεων στο κόστος δανεισμού.
Η διαλλακτικότητα αυτή εκ μέρους ορισμένων αξιωματούχων αποδίδεται στην αλματώδη αύξηση του κόστους διαβίωσης εξαιτίας πρωτοφανών ανατιμήσεων στο κόστος ενέργειας σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική και οικονομική αστάθεια που επικρατεί σήμερα. Στο προσκήνιο επανήλθε αυτήν την εβδομάδα η Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία διπλασίασε τη Δευτέρα τις τοποθετήσεις σε βρετανικά ομόλογα από τα 5 στα 10 δισ. στερλίνες, ημερησίως, μέχρι αυτήν την Παρασκευή.
Δυο παρεμβάσεις από την Τράπεζα της Αγγλίας μέσα στην εβδομάδα
Απώτερος στόχος της κεντρικής τράπεζας είναι να αποκαταστήσει τη σταθερότητα στις αγορές, οι οποίες προχώρησαν σε μαζικές ρευστοποιήσεις ύστερα από τη δημοσιοποίηση του μίνι-προϋπολογισμού από την κυβέρνηση της Λιζ Τρας στις 23 Σεπτεμβρίου. Τα νέα δημοσιονομικά μέτρα πυροδότησαν φόβους για μεγαλύτερο εκτροχιασμό του πληθωρισμού και του δημοσίου χρέους στη χώρα, με την Τράπεζα της Αγγλίας να αναβάλει την αναδίπλωση του χαρτοφυλακίου της ομολόγων και να δρομολογεί νέο φάκελο 65 δισ. στερλινών για αυτήν την ευμετάβλητη περίοδο.
Αν και η Ντάουνιγκ Στριτ ανακάλεσε τη μείωση της φορολογίας για τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα, τα μεγάλα συνταξιοδοτικά ταμεία επανήλθαν τη Δευτέρα με μαζικές πωλήσεις σε βρετανικά ομόλογα συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό, αναγκάζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει ξανά για να θεραπευτεί μια «δυσλειτουργία» της αγοράς χρέους, όπως επεσήμανε η ίδια. Ενδεικτικό είναι πως η απόδοση του 30ετούς βρετανικού ομολόγου την Τρίτη κινήθηκε στο 4,68% από το 4,73% τη Δευτέρα αλλά παραμένει υψηλότερη από το 4,38% της περασμένης Παρασκευής.
Τα «γεράκια» μιλούν για ταχύτερη αύξηση των επιτοκίων, τα «περιστέρια» συστήνουν μετριοπάθεια
Στην Ευρωζώνη, εν τω μεταξύ, οικονομικοί αναλυτές σχολιάζουν πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων πριν εγκλωβιστούν οι οικονομίες των 19 κρατών-μελών σε ύφεση. Προκειμένου να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό που έφθασε το 10% τον Σεπτέμβριο από το 4,1% τον περσινό Οκτώβριο, «η ΕΚΤ πρέπει να δράσει άμεσα» πριν οδηγήσουν «οι μισθολογικές διαπραγματεύσεις» σε νέες ανοδικές πιέσεις, σχολίασε ο Κάρστεν Τζούνιους, επικεφαλής οικονομολόγος της Bank J Safra Sarasin, στο Bloomberg.
Ο Κλάας Νοτ, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας στην Ολλανδία και ένα από τα «γεράκια» της ΕΚΤ, δήλωσε τη Δευτέρα πως θα πρέπει να γίνουν «σημαντικά βήματα» στις επόμενες δυο συνεδριάσεις της ΕΚΤ. Ο Μαρτίνς Καζάκς, κεντρικός τραπεζίτης της Λετονίας, και ο ομόλογος του στη Λιθουανία, Γκεντίμινας Σίμκους, θεωρούν πως είναι απαραίτητη η αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων από το 0,75% στο 1,5%, στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου, δηλαδή κατά 75 μονάδες βάσης, αποφασίστηκε τον Σεπτέμβριο.
Από την πλευρά των «περιστεριών» που υποστηρίζουν μια ηπιότερη νομισματική πολιτική, ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης, Ιγνάσιο Βίσκο, είχε πει τέλη Σεπτεμβρίου πως εξαιρετικά γρήγορες και μεγάλες αυξήσεις στα επιτόκια θα εντείνουν τον κίνδυνο ύφεσης. Σε ανάλογο μήκος κύματος κινούνται οι απόψεις του επικεφαλής οικονομολόγου της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, και του Πορτογάλου κεντρικού τραπεζίτη, Μάριο Σεντένο, συστήνοντας πιο συντηρητικές κινήσεις. Η υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην Ευρωζώνη τον Σεπτέμβριο σε νέο ιστορικό χαμηλό αποτελεί ήδη ανησυχητική ένδειξη, με την Berenberg Bank να διαβλέπει πτώση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,3% το 2023 και ανάκαμψη 2,5% το 2024.
Η Μπέιναρντ και ο Έβανς της Fed
Αν και η ΕΚΤ έχει δεχτεί κριτική πως καθυστέρησε με την αύξηση των επιτοκίων, προχωρώντας σε μια προς τα πάνω αναπροσαρμογή κατά μόνον 125 μονάδες βάσης μέσα στο 2022 αντί των 300 μ.β. και πλέον που έχει αποφασίσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), ακόμη και στις ΗΠΑ ακούγονται απόψεις που υποδεικνύουν σε μεγαλύτερη μετριοπάθεια. Τη Δευτέρα, ο επικεφαλής της Fed στο Σικάγο, Τσαρλς Έβανς δήλωσε πως οι αυξήσεις στα επιτόκια θα πρέπει να σταματήσουν λίγο πάνω από το 4,5% μέχρι τον επόμενο Μάρτιο ώστε να εξακριβωθεί πώς αντιδρά η οικονομία. Παρομοίως, η αντιπρόεδρος της Fed, Λαέλ Μπρέιναρντ, τόνισε πως οι υφιστάμενες αυξήσεις στα επιτόκια μαζί με προσδοκίες για νέες στο μέλλον θα επιβραδύνουν την αμερικανική οικονομία με τρόπους που δεν έχουν ακόμη παρατηρηθεί.